دلایل افت بازار سرمایه از نگاه بانک مرکزی/ بورس تحت تاثیر مولفه‌های اقتصادی

واقعیت‌ها و خطراتی که بازار سرمایه را کنترل می‌کنند، نباید در تجزیه و تحلیل روند آن نادیده گرفته شود. طبیعت رشد یا رکود در بازار سهام و نقدینگی در این بازار تحت تأثیر چندین عامل قرار دارد. این عوامل در اصل از قیمت‌گذاری تنظیم‌کننده محصولات شرکت‌های فهرست شده، عدم قطعیت‌های ناشی از نرخ‌های تأیید شده خوراک پتروشیمی، حدس و گمان‌ها در مورد خروج فولاد و سیمان از بازار کالا، نوسانات قیمت در بازار جهانی و تأثیر آن‌ها بر ارزش صادرات نشأت می‌گیرد1.

این عوامل منجر به رشد ناهمگون درآمد نسبت به هزینه‌های کسب و کار، کاهش شفافیت در بازار سهام و رکود در بازار سرمایه شده‌اند.

بانک مرکزی تاکید دارد که در تحلیل‌ها باید از آمار و اطلاعات دقیق و مستند استفاده شود.

روند رشد اقتصادی ایران در سال گذشته و سه ماهه اول سال جاری نشان‌دهنده نرخ‌های رشد اقتصادی مناسب است.

علی‌رغم تلاش‌های جدی بانک مرکزی برای کنترل ترازنامه بانک‌ها، محدودیت‌های اعمال شده با وضعیت بلندمدت تسهیلات همخوانی دارد. به عنوان مثال، رشد بدهی‌های غیردولتی مطابق با میانگین سه دهه گذشته بوده است.

وضعیت تسهیلات در سال جاری نسبت به سال قبل در وضعیت بهتری قرار دارد.

به نظر می‌رسد که تقاضای زیاد بانک‌ها برای نقدینگی در بازار بین بانکی، به ویژه به دلیل شرایط حاکم بر برخی از بانک‌ها و نابرابری‌هایی که در سال‌های گذشته ایجاد شده است[^1^]. بنابراین، بانک مرکزی به جای تامین پول در بازار بین بانکی برای رفع نیاز بانک‌های ناسالم، برنامه اصلاح ترازنامه و تجدید ساختار بانک‌های ناسالم را در دستور کار قرار داده تا با حل این مشکلات و بهبود کیفیت ترازنامه سایر بانک‌ها، میزان تقاضای زیاد برای نقدینگی در این بانک‌ها را کاهش دهد[^2^].

همچنین لازم است توجه داشت که تورم بالا و مزمن می‌تواند تأثیرات مخربی را در اقتصاد ایجاد کند، از جمله کاهش قدرت خرید مردم، کاهش رفاه اجتماعی، عدم قابل پیش‌بینی بودن اقتصاد، خروج سرمایه و افزایش شکاف درآمدی[^3^]. بنابراین، کنترل تورم و ثبات اقتصاد کلان از عوامل اصلی مؤثر بر افزایش رفاه و رشد اقتصادی است[^4^].

بانک مرکزی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بانک‌های مرکزی جهان، کنترل تورم را به‌عنوان هدف اصلی سیاست پولی خود در نظر گرفته است[^5^]. بر این اساس، بانک مرکزی سیاست‌های پولی را تنظیم کرده و رشد ترازنامه بانک‌ها را کنترل کرده است و سیاست‌های تثبیت اقتصادی را به منظور کنترل انتظارات تورمی اعمال کرده است[^6^].