ورق روغنی بهتر است یا ورق گالوانیزه؟ و چه تفاوتی باهم دارند؟

ورق‌های روغنی و گالوانیزه به علت مقاومت در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی در مصارفی مانند: ساخت شیروانی، گلخانه، بدنه خودرو و لوازم خانگی کاربرد دارند. یکی از تهدیدهای مهم ابزارآلات آهنی و فولادی رطوبت است که آسیب‌هایی مانند زنگ‌زدگی را در پی دارد. در این موارد ورق‌های روغنی و گالوانیزه نقش بسزایی دارند. این ورق‌ها شاید کاربرد یکسانی داشته باشند، اما تفاوت‌های عمده‌ای دارند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم‌. برای شناخت این ورق‌ها و کاربردهای آن‌ها با ما همراه باشید تا پاسخ ۲ سوال مهم، یعنی «ورق روغنی یا ورق گالوانیزه کدام بهتر است؟» و «ورق روغنی و گالوانیزه چه تفاوتی باهم دارند؟» را بدهیم.

تفاوت ورق گالوانیزه و روغنی چیست؟

در عرصه آهن‌آلات فرآورده‌های بسیاری وجود دارد که بر حسب فرآیند تولید و هدف از ساخت آن‌ها در شرایط متفاوتی تولید می‌شوند و در مصارف مختلفی کاربرد دارند. محصولات فولادی و آهنی از گذشته تا به حال همیشه در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار گرفته‌اند. به همین علت توجه به‌ متریال استفاده‌شده در آن‌ها، مراحل ساخت، برندهای تولید و عوامل دیگر در کیفیت آن‌ها تاثیرگذار است. اگر این محصولات که پایه بسیاری از ساخت‌وسازها هستند به بهترین شکل تولید شوند، در آن صورت شما افزایش کیفیت و دوام را در بسیاری از سازه‌ها خواهید دید. 
پس تولیدکنندگان این محصولات نباید از اهمیت آن‌ها غافل شوند. به‌طور‌کلی در خط تولید، توجه و دقت به استانداردهای بین‌المللی و استناد از برندهای موفق،‌ تا حد زیادی می‌تواند تولیدکننده را در خلق یک محصول بادوام و با‌کیفیت یاری کند. برای اطلاع دقیق از تفاوت ورق گالوانیزه و روغنی ابتدا باید به صورت جداگانه با هرکدام از این ورق‌ها آشنا شوید.

معرفی کامل ورق روغنی

این نوع ورق‌ها به ورق سرد هم معروف هستند، زیرا در فرایند نورد سرد تولید می‌شوند. همانطور که از اسمشان پیداست در هنگام تولید، به روغن آغشته می‌شوند که این مرحله، آن‌ها را در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی به طور نسبی مقاوم می‌سازد. همچنین باعث صیقلی شدن سطح ورق نیز می­‌شود. در ساخت این ورق‌ها از نمونه‌هایی با ضخامت بالا استفاده می‌کنند که با نورد سرد ضخامتشان کم‌تر شده و به همین دلیل ظاهری خوب و ایده‌آل می‌یابند.

این ورق‌ها دارای ضخامت ۳/۰ تا ۳ میلی‌متر و عرضی در حدود ۱۰۰ تا ۱۲۵ سانتی‌متر هستند. البته لازم به اشاره است که گاهی اوقات در عرض­‌هایی مانند ۱۳۰، ۱۴۰ یا ۱۵۰ سانتی­‌متر هم بسته به ورق گرم ورودی تولید می‌شوند. این ورق‌ها ظاهری زیبا دارند و در مصارفی مانند بدنه خودرو و لوازم خانگی کاربرد گسترده‌ای دارند.

کارخانه‌های تولیدی این ورق‌ها در ایران شامل: فولاد مبارکه، فولاد غرب و هفت الماس می‌شوند. این ورق‌ها در کشورهای چین، هند و کره هم تولید می‌شوند. ورق‌های روغنی در دسته‌های معمولی، نیمه‌کششی و فوق‌کششی دسته‌بندی می‌شوند.

یکی از بهترین ورق‌های روغنی در بازار ایران، ورق روغنی فولاد غرب است. برای استعلام قیمت روز آن بر روی لینک مربوطه کلیک کنید و یا با کارشناسان فروش همراه فلز تماس بگیرید.

ویژگی‌های ورق روغنی

این ورق‌ها دارای ویژگی‌های زیر هستند:

• استحکام و انعطاف‌پذیری مناسبی دارند و با توجه به درصد کربن پایین از جوش­‌پذیری خوبی هم برخوردار هستند.
• فرآیند تولید آن‌ها نسبتاً آسان و سریع است.
• مقاومت به خوردگی و اکسیداسیون پایین‌تری نسبت به ورق‌های گالوانیزه دارند.
• فرآیند ساخت آن‌ها نسبتا پرهزینه است و تقاضای خرید ورق‌های روغنی در بازار زیاد است.

فرآیند تولید ورق‌های روغنی

برای ساخت ورق‌های روغنی از ورق‌های سیاه استفاده می‌کنند. ورق‌ها‌ی سیاه ابتدا توسط اسید شست‌وشو داده شده و بعد ناخالصی‌های سطحی و آلودگی آن‌ها پاکسازی می‌شود. بعد از این مراحل وارد نوردکاری می‌شوند و ورق فول هارد حاصل می‌شود. این ورق استحکام بالایی دارد، اما از انعطاف‌پذیری کمی برخوردار است. به همین منظور عملیات حرارتی آنیل روی این ورق‌ها انجام می‌شود.

فرآیند روغن‌کاری نیز به دو صورت زیر انجام می‌گیرد:

پاشش مستقیم

روان‌ساز غلیظی به طور مستقیم روی ورق پاشیده می‌شود. از این‌ روش برای ورق‌های نازک استفاده می‌کنند.

پاشش مداربسته

روان‌ساز رقیق بر روی غلتک‌های دستگاه نورد پاشیده شده که علاوه بر روغن‌کاری آن را خنک نیز می‌کند.

فواید روغن‌کاری

روغن‌کاری ورق‌ها مزایای زیر را به همراه دارد:

• دسترسی به سطحی صاف و قابل‌قبول را آسان می‌کند.
• سایش غلتک را کاهش می‌دهد.
• اصطکاک ورق و غلتک را کم می‌کند.
• از زنگ زدن ورق جلوگیری می‌کند.
• دمای غلتک و ورق روغنی را کاهش می‌دهد.

خصوصیات روغن لازم برای یک ورق روغنی چه باید باشد؟

• روغن موردنظر باید دارای لزجت مناسب باشد تا شکل نهایی ورق به خوبی صورت بگیرد.
• باید به راحتی مورد استفاده قرار بگیرد، چه به صورت خالص چه امولسیون.
• باید باعث عدم انتقال گرما از غلتک به‌ ورق شود. همچنین نباید به صورتی باشد که محفظه غلتک به سختی تمیز شود.
• باید بتوان آن را به راحتی از سطح ورق تمیز کرد. روغن نباید موجب ایجاد بیماری‌های پوستی در انسان شود.
• باید قیمت مناسبی داشته باشد.

برای اطلاع از قیمت ورق روغنی با کارشناسان همراه فلز در تماس باشید.

چگونه روغن ورق روغنی باکیفیت را تشخیص دهیم؟

برای تشخیص روغن مناسب در مرحله روغن‌کاری باید به نکات زیر توجه کنید:

• میزان روان‌سازی که ایجاد می‌کند.
• خاصیت لزجت آن چگونه است.
• پایداری امولسیون آبی آن چه میزان است و سهولت پاکسازی آن از سطح چه مقدار است.
• تا چه حد در برابر زنگ‌زدگی ورق را محافظت می‌کند.

کاربرد ورق‌های روغنی چیست؟

از مهم‌ترین کاربردهای این ورق‌ها موارد زیر است:

• مبلمان و میز‌های اداری فلزی، لوازم خانگی: در ساخت این وسایل ویژگی مقاومت بالای این ورق‌ها در برابر کشش و خوردگی بسیار حائز اهمیت است.
• صنایع خودروسازی، ساخت اگزوز و قسمت‌های حساس خودرو.
• در ساخت انواع محصولات فولادی و ساختمانی مانند پنجره‌ها و درهای ساختمان و انواع پروفیل.

گریدهای مختلف ورق روغنی

انواع ورق‌های روغنی بر اساس نوع آلیاژ و فرآیند حرارتی آن‌ها شامل موارد زیر هستند:

• ورق روغنی معمولی ST12
• ورق روغنی نیمه‌کششی ST13
• ورق روغنی فوق‌کششی ST14
• ورق روغنی با خاصیت لعاب‌پذیری EK2
• ورق روغنی با خاصیت ضدسایش QSTE

معرفی کامل ورق گالوانیزه

زنگ‌زدگی و خوردگی یکی از مهم‌ترین و آسیب‌زا‌ترین تهدید‌های سازه‌های آهنی و فولادی است. در مواردی حتی متوجه آن نخواهید شد و به یکباره مقاومت زیادی را از سازه خواهد گرفت و درنتیجه آسیب جدی به‌ آن می‌زند. ورق‌های گالوانیزه همان ورق‌های فولادی هستند که با روی پوشیده شده‌اند. این لایه به آن‌ها کمک می‌کند تا استقامت بالایی در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی پیدا کنند.

ویژگی‌های ورق گالوانیزه

این ورق‌ها دارای ویژگی‌های زیر هستند:

• معاینه فنی این ورق‌ها در یک فرآیند ساده و به صورت چشمی انجام می‌شود.
• حمل‌ونقل آسان‌تری دارند.
• مقاومت بالایی در برابر ضربه‌ها دارند و آن‌ها را در برابر آسیب‌ها‌ ایمن می‌کند.
• نسبت به روش‌های فولادی به خصوص ورق‌های سیاه آسان‌تر تمیز می‌شوند. 

کاربرد ورق‌های گالوانیزه چیست؟

این‌ ورق‌ها دارای کاربردهایی به شرح زیر هستند:

• ساخت لوازم خانگی
• برق کامپیوتر الکترونیک
• ساخت سیلو‌های گالوانیزه
• تولید رابیتس
• صنعت خودروسازی
• ساختمان‌های صنعتی
• در کوره‌های خاص رنگ‌پاشی شده و در سقف سالن‌ها و یا کانکس کاربرد دارند.

فرآیند تولید ورق گالوانیزه چگونه است؟

یکی از شایع‌ترین روش‌های تولید این ورق‌ها روش غوطه‌وری گرم (غوطه‌وری مذاب) است. در این روش ورق تولیدی قیمت مناسبی دارد.

مراحل تولید ورق گالوانیزه

1. ورق‌های کلاف‌شده به یکدیگر جوش داده می‌شوند.
2. به وسیله ترکیبات چربی‌گیر سطح ورق‌ها از رنگ، روغن، گریس و دیگر ترکیبات پاک می‌شود و باقی مواد چربی با اسیدشویی یا سندبلاست پاک می‌شوند.
3. برای معلق‌سازی آن‌ها در مرحله بعد، تدارکات لازم انجام می‌گیرد.
4. ورق‌ها در اسید کلریک غوطه‌ور شده تا زنگ و اکسیدهای فلزی از آن‌ها جدا شود.
5. در آب شسته می‌شوند.
6. به حمام کلرید آمونیوم وارد می‌شوند.
7. با مذاب روی واکنش داده و بعد از حدود ۳ دقیقه پوشش گالوانیزه ایجاد می‌گردد.
8. بعد از این مرحله و بلافاصله ورق‌ها درون آب یا محلول دی‌کرومات سدیم قرار می‌گیرند.
9. بعد از اتمام مراحل بالا ورق گالوانیزه آماده برای بارگیری و بسته‌بندی است.

روش الکتروگالوانیزه یا سرد؛ از دیگر روش‌ تولید ورق‌های گالوانیزه

در این روش از جریان‌های الکتریکی استفاده می‌شود. ورق‌های تولیدی ضخامت کمتری دارند. در روش تولید ورق گالوانیزه سرد از طریق الکترولیز نمک‌های روی در داخل یک محلول آبی، هر قطعه‌ای از قبیل ورق‌های کویل‌شده یا کویل‌نشده پوشش داده می‌شوند. اصل این روش با استفاده از الکترولیت اسیدی نیز انجام می‌شود. در این روش ضخامت پوشش لایه روی ایجادشده کمتر از ضخامت لایه روی در حالت غوطه‌وری گرم بوده و معمولاً در مصارف خانگی کاربرد دارد.

نحوه تشخیص ورق گالوانیزه

در هنگام خرید این ورق‌ها ممکن است با چالش‌هایی روبه‌رو شوید، چرا که قادر به شناخت نمونه اصلی و اورجینال نیستید. برای راهنمایی در این زمینه می‌توانیم بگوییم که این ورق‌ها سطحی براق و شفاف دارند که روی آن‌ها اسپنگل یا گل گالوانیزه وجود دارد که در متالوژی به آن پولک می‌گویند. پوشش این ورق‌ها در محدوده ۱۰ الی ۲۷۵ میلی‌متر قرار دارد و ضخامتی‌ بین ۱۸/۰ الی ۶/۰ میلی‌متر دارند. این ورق‌ها بسیار لیز هستند. تمامی موارد گفته‌شده شما را در تشخیص نمونه اورجینال ورق‌های گالوانیزه کمک می‌کند. با همه این اوصاف، خرید از تامین‌کننده امن و حرفه‌ای نیز بی‌تاثیر نیست. کارشناسان همراه فلز همواره شما را در این زمینه یاری خواهند کرد. 

مهم‌ترین کارخانه‌های تولید ورق گالوانیزه در ایران

در حال حاضر، از بزرگترین تولیدکنندگان ورق‌های گالوانیزه در ایران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کارخانه فولاد مبارکه اصفهان (قیمت روز ورق گالوانیزه فولاد مبارکه اصفهان)
• کارخانه فولاد امیرکبیر کاشان (آخرین قیمت ورق گالوانیزه فولاد امیرکبیر کاشان)
• کارخانه صنایع هفت الماس ( بهترین قیمت ورق گالوانیزه هفت الماس)
• کارخانه خودرو چهارمحال بختیاری (قیمت ورق گالوانیزه خودرو شهرکرد به قیمت درب کارخانه)
• کارخانه ورق گالوانیزه تاراز چهارمحال (استعلام قیمت و خرید ورق گالوانیزه تاراز شهرکرد)

نتیجه‌گیری از تفاوت ورق‌های روغنی و گالوانیزه 

این ورق‌ها در مواردی مشابه‌اند اما تفاوت‌های عمده‌ای دارند که به آن‌ها می‌پردازیم:

1. فرآیند ساخت آن‌ها متفاوت است.
2. هزینه‌های ساخت: ورق‌ها بر اساس سایز، وزن و ضخامت قیمت متفاوتی دارند. به طور مثال به دلیل هزینه ساخت ورق‌های گالوانیزه قیمت ورق گالوانیزه بیشتر از ورق‌های روغنی است.
3. طول عمر: ورق‌های گالوانیزه با توجه به اینکه در چه محیطی و در مجاورت چه موادی باشند حدود ۲۰ تا ۳۰ سال عمر می‌کنند، اما ورق‌های روغنی نهایتاً ۱۵ سال عمر مفید دارند.
4. ظاهری و کاربردی: ورق‌های روغنی ظاهر مناسب‌تری دارند و در صنایعی که به ظاهر اهمیت می‌دهند بیشتر کاربرد دارند، اما ورق‌های گالوانیزه به علت مقاومت بالا به خوردگی در صنایعی که مقاومت به خوردگی و اکسیداسیون اهمیت دارد کاربرد بیشتری دارد.
5. استاندارد‌های بین المللی: ورق‌های گالوانیزه گواهی‌های استاندارد بیشتری دارند. دلیل این امر، حساسیت بالای این ورق­‌ها در سرویس‌هایی است که مورد استفاده قرار می‌گیرند.
6. هزینه نگهداری: هزینه نگهداری ورق‌های گالوانیزه بیشتر است، اما به دلیل استفاده از عنصر روی این هزینه‌ها در طولانی‌مدت کم‌تر می‌شود.

در ادامه، جدول مقایسه‌ای کاملی بین ورق روغنی و ورق گالوانیزه ارائه شده که شامل ویژگی‌ها، کاربردها، مزایا، معایب و تفاوت‌های فنی این دو نوع ورق است:

ویژگی/پارامتر	ورق روغنی (نورد سرد)	ورق گالوانیزه (پوشش روی)
فرآیند تولید	نورد سرد (Cold Rolling)	نورد گرم + پوشش‌دهی با روی (گالوانیزاسیون)
ظاهر سطح	صاف، براق، یکنواخت	لکه‌های بلوری (اسپنگل)، کمی مات و زبر
مقاومت به خوردگی	پایین – بدون پوشش محافظ	بالا – پوشش روی محافظت‌کننده
قابلیت رنگ‌پذیری	بسیار بالا	نیازمند پیش‌پردازش برای رنگ‌پذیری بهتر
قابلیت جوشکاری	بسیار خوب	متوسط – ممکن است نیاز به آماده‌سازی داشته باشد
قابلیت شکل‌دهی و خم‌کاری	بسیار خوب	نسبتاً خوب – بسته به ضخامت و نوع
وزن پوشش سطحی	بدون پوشش اضافی	با پوشش روی (معمولاً 100 تا 275 g/m²)
ضخامت‌های رایج	0.3 تا 3 میلی‌متر	0.3 تا 3 میلی‌متر
کاربردها	لوازم خانگی، خودرو، مبلمان فلزی، تابلو برق	سوله، کانکس، سقف‌های شیروانی، صنایع فضای باز
دوام در فضای باز	پایین – سریعاً زنگ می‌زند	بالا – مقاومت بالا در برابر رطوبت
ظاهر ظریف و دکوراتیو	مناسب	کمتر مناسب
قیمت	معمولاً ارزان‌تر	گران‌تر – به دلیل فرآیند اضافی گالوانیزاسیون
مناسب برای رنگ‌آمیزی صنعتی	بسیار مناسب	نیاز به آماده‌سازی دارد
عمر مفید در محیط‌های مرطوب	کوتاه	طولانی

کجا از ورق روغنی استفاده کنیم و کجا از ورق گالوانیزه؟

انتخاب بین ورق روغنی و ورق گالوانیزه بستگی مستقیم به شرایط محیطی و نوع کاربرد دارد. ورق روغنی به دلیل سطح صاف، دقت ابعادی بالا و قابلیت خم‌کاری عالی، گزینه‌ای ایده‌آل برای صنایعی است که ظاهر نهایی و دقت تولید اهمیت دارد؛ مانند تولید لوازم خانگی، بدنه خودرو، قطعات صنعتی دقیق و محصولات دکوراتیو. در مقابل، ورق گالوانیزه به دلیل پوشش ضدزنگ و مقاومت بالا در برابر رطوبت و عوامل خورنده، در فضاهای باز، محیط‌های مرطوب، ساخت سوله‌ها، پوشش سقف، بدنه کانکس‌ها و صنعت کشاورزی استفاده می‌شود. بنابراین، اگر پروژه‌ شما در معرض رطوبت یا هوای آزاد است، گالوانیزه انتخاب هوشمندانه‌تری خواهد بود، اما برای کاربردهای ظریف و دقیق، ورق روغنی توصیه می‌شود.

سخن آخر 

هر یک از این ورق‌ها ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند که بر اساس نیاز خریدار مورد استفاده قرار می‌گیرند. نمی‌توان به‌راحتی یکی از این ورق‌ها را برتر از دیگری دانست، زیرا هر کدام در مصارف خاصی نقش مؤثری دارند. برای مشخص کردن نقاط قوت هر کدام، می‌توان گفت که ورق‌های روغنی در جاهایی استفاده می‌شوند که نیاز به ظاهری صاف و صیقلی، استحکام و انعطاف‌پذیری مناسب است. در مقابل، در مکان‌هایی که علاوه بر این ویژگی‌ها، مقاومت در برابر خوردگی و اکسیداسیون نیز اهمیت دارد، ورق‌های گالوانیزه مورد استفاده قرار می‌گیرند. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که هر یک از این ورق‌ها می‌توانند در شرایط خاص خود بهترین عملکرد و کاربرد را ارائه دهند.

از این رو، بهتر است ابتدا نیاز خود را شناسایی کنید و سپس به شناخت بیشتر ورق‌ها و کارکردهای آن‌ها بپردازید. همان‌طور که در بالا اشاره شد، ورق‌های روغنی از نورد ورق‌های سیاه به‌دست می‌آیند و می‌توانند پایه‌ای برای گالوانیزه‌سازی باشند. این ورق‌ها با انجام مراحل آبکاری، به‌طرز قابل توجهی در برابر رطوبت مقاوم می‌شوند و این مقاومت به‌ویژه به دلیل وجود عنصر روی است که یکی از دلایل محبوبیت ورق‌های گالوانیزه محسوب می‌شود.

در این مرحله، شما با ویژگی‌ها و تفاوت‌های این ورق‌ها آشنا شده‌اید و اکنون اطلاعات لازم برای خریدی مناسب و مطلوب را کسب کرده‌اید. هدف ما در این مقاله، فراهم کردن شناخت و اطلاعات کافی برای انجام یک خرید مطمئن بوده است.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد محصولات، قیمت روز انواع ورق‌ها و سایر مقاطع فولادی و همچنین هر گونه سؤال و ابهام، می‌توانید با کارشناسان ما در وب‌سایت همراه فلز تماس بگیرید. همکاران ما با کمال میل به سؤالات شما پاسخ خواهند داد.