تفاوت تیرآهن هاش سبک و هاش سنگین چیست؟

تیرآهن هاش یکی از مهم‌ترین مقاطع فولادی در پروژه‌های صنعتی و ساختمانی است که به دلیل سطح مقطع پهن، استحکام بالا و رفتار مناسب در برابر نیروهای جانبی در بسیاری از سازه‌های مدرن استفاده می‌شود. این محصول در دو مدل هاش سبک (HEA) و هاش سنگین (HEB) تولید می‌شود و هرکدام برای شرایط بارگذاری متفاوت طراحی شده‌اند.

تیرآهن‌های هاش به دلیل شکل هندسی خود، انتقال تنش یکنواخت‌تری نسبت به تیرآهن‌های IPE دارند و همین ویژگی باعث شده در سازه‌های ضدزلزله، پل‌سازی، برج‌سازی و سازه‌های سنگین گزینه‌ای کاملا قابل‌اعتماد باشند.

چرا انتخاب تیرآهن هاش اهمیت دارد؟

کارکرد اصلی هاش در سازه، تقسیم و تحمل بار است. تفاوت ضخامت، سطح مقطع و وزن این دو نوع باعث می‌شود انتخاب اشتباه، مستقیما روی هزینه نهایی پروژه، ایمنی سازه و طول عمر آن تأثیر بگذارد.
برای اینکه انتخاب صحیح‌تری داشته باشید، در ادامه ویژگی‌ها، مزایا و کاربردهای هر مدل را به‌طور کامل مطرح می‌کنیم.

تیرآهن هاش سبک (HEA)

تیرآهن هاش سبک با داشتن ضخامت کمتر در بال و جان، وزن پایین‌تری دارد و برای سازه‌هایی مناسب است که:

• بارگذاری سنگین روی آن‌ها وجود ندارد
• نیاز به کاهش وزن کلی سازه دارند
• محدودیت اقتصادی دارند
• طراحی سازه نیازمند انعطاف بیشتر است

ویژگی‌های مهم هاش سبک

• وزن کم و مقرون‌به‌صرفه
• ایجاد سرعت بیشتر در نصب
• کاهش بار قابل‌انتقال به سایر اعضای سازه
• مناسب برای پروژه‌های شهری و ساختمانی
• مقاومت مطلوب در برابر نیروهای جانبی

کاربردهای هاش سبک

• اسکلت ساختمان‌های ضدزلزله
• ساخت خرپا و قاب‌های سبک
• سازه‌های شهری
• دکل‌ها و سازه‌های فلزی متوسط
• صنایع کشتی‌سازی و پالایشگاه‌ها
• پروژه‌هایی که وزن مرده باید کنترل شود

اگر در پروژه خود مصرف تیرآهن سبک دارید، بهتر است از قبل قیمت تیرآهن هاش سبک را در نظر بگیرید تا هنگام برآورد هزینه‌های کل پروژه به مشکل بر نخورید.

تیرآهن هاش سنگین (HEB)

تیرآهن هاش سنگین دارای ضخامت بالاتر، سطح مقطع بزرگ‌تر و وزن بیشتر است؛ همین موضوع باعث می‌شود تحمل بار سنگین‌تری داشته باشد و انتخابی ایده‌آل برای سازه‌های بزرگ و صنعتی باشد.

ویژگی‌های مهم هاش سنگین

• استحکام بسیار بالا
• عملکرد عالی در برابر بارهای سنگین
• مناسب برای ستون‌ها و نقاط حساس سازه
• طول‌های تولیدی بیشتر (تا ۱۰۰ متر)
• انتخاب مرغوب برای پروژه‌های صنعتی و خاص

کاربردهای هاش سنگین

• ساخت ستون‌های عمودی
• پل‌سازی و سدسازی
• برج‌سازی و سازه‌های مرتفع
• پروژه‌های نفت، گاز و پتروشیمی
• خرپاهای سنگین
• سازه‌های صنعتی با بارگذاری زیاد

اگر نوع سازه‌تان به تیرآهن‌های پرقدرت نیاز دارد، بررسی به‌روز قیمت تیرآهن هاش سنگین می‌تواند جلوی اختلاف هزینه در ادامه پروژه را بگیرد.

تفاوت‌های کلیدی هاش سبک و سنگین

برای انتخاب درست، جدول زیر نمای واضحی از تفاوت‌ها ارائه می‌دهد:

ویژگی	هاش سبک (HEA)	هاش سنگین (HEB)
ضخامت بال و جان	کمتر	بیشتر
وزن نهایی مقطع	سبک‌تر	سنگین‌تر
میزان تحمل بار	مناسب بارهای متوسط	مناسب بارهای سنگین
سطح مقطع	کوچک‌تر	بزرگ‌تر
کاربرد اصلی	سازه‌های سبک، اسکلت ساختمانی، پروژه‌های ضدزلزله	ستون‌ها، پل‌ها، برج‌سازی، پروژه‌های صنعتی
هزینه تمام‌شده	کمتر	بیشتر
استاندارد رایج تولید	HEA / IPBL	HEB / IPBV
انعطاف‌پذیری در طراحی	بیشتر	کمتر ولی بسیار مستحکم
محدوده ابعاد تولیدی	حدود 100 تا 700 میلی‌متر	حدود 100 تا 1000 میلی‌متر
هزینه حمل‌ونقل	کمتر	بیشتر
بهترین محل استفاده	سازه‌های شهری و معمولی	پروژه‌های سنگین و صنعتی

استانداردهای تولید هاش سبک و هاش سنگین

تیرآهن هاش، چه در گروه هاش سبک (HEA) و چه در گروه هاش سنگین (HEB)، بر اساس مجموعه‌ای از استانداردهای معتبر داخلی و بین‌المللی تولید می‌شود. هر یک از این استانداردها مشخصات هندسی، وزن، مقاومت و ویژگی‌های مکانیکی محصول را تعیین می‌کنند.

استاندارد DIN 1025

مطابق این استاندارد اروپایی، تیرآهن‌ها در دو دسته اصلی HEA و HEB تولید می‌شوند:

هاش سبک (HEA): وزن کمتر، ضخامت بال و جان پایین‌تر

هاش سنگین (HEB): وزن بالاتر، ضخامت زیاد و تحمل بار بیشتر

استانداردهای IPBL و IPBV

این استانداردها نسخه‌های معادل در بازار ایران و برخی تولیدکنندگان آسیایی هستند:

IPBL: متناظر با هاش سبک (HEA)

IPBV: متناظر با هاش سنگین (HEB)

استاندارد ملی ایران 144840

چارچوب کلی ابعاد، تلرانس‌ها، ویژگی‌های مکانیکی و روش‌های کنترل کیفیت تیرآهن هاش را در داخل کشور تعیین می‌کند و شامل هر دو نوع سبک و سنگین می‌شود.

گریدهای فولادی ST37، ST44 و ST52

بر اساس نیاز پروژه، هاش سبک و سنگین در این گریدهای فولادی تولید می‌شوند.

ST37 برای سازه‌های سبک

ST44 و ST52 برای پروژه‌هایی با بارگذاری بالاتر و نیاز به استحکام بیشتر

تیرآهن هاش، چه در مدل سبک و چه سنگین، یکی از مطمئن‌ترین و پرکاربردترین پروفیل‌های فولادی برای ساختمان‌سازی و پروژه‌های صنعتی است. اگر پروژه شما بارگذاری سبک تا متوسط دارد و محدودیت وزن مهم است، هاش سبک (HEA) بهترین انتخاب است. اگر نیاز به تحمل بار سنگین، ارتفاع زیاد، ستون‌های قوی یا سازه‌های صنعتی دارید، هاش سنگین (HEB) گزینه‌ای بی‌رقیب است.