ورق
لوله
قوطی و پروفیل
میلگرد
تیرآهن و مقاطع سنگین
اتصالات
نبشی، ناودانی، سپری
مش و شبکهها
مفتول و سیمها
مواد اولیه فولاد
ضایعات آهن
راهنمای خرید میلگرد در ایران + نکات طلایی خرید
خرید میلگرد یکی از حساسترین مراحل هر پروژه ساختمانی است. تفاوت چند صد تومان در هر کیلو، وقتی در مقیاس چند صد تن محاسبه شود، میتواند میلیونها تومان صرفهجویی یا ضرر ایجاد کند. همچنین انتخاب اشتباه کارخانه، سایز یا حتی زمان خرید ممکن است باعث توقف پروژه توسط نظام مهندسی یا خوردگی زودرس سازه شود. در این مقاله قصد داریم به زبان کاملاً ساده اما دقیق و حرفهای، تمام آنچه یک پیمانکار، مهندس ناظر یا حتی سازنده شخصی باید درباره خرید میلگرد بداند را توضیح دهیم تا با چشم باز و خیال راحت خرید کنید.
میلگرد چیست و چرا انتخاب درست آن اینقدر مهم است؟
میلگرد در واقع قلب تپندهی هر سازه بتنی است. بتن به تنهایی مقاومت کششی بسیار پایینی دارد و بدون میلگرد در برابر زلزله، بارهای دینامیکی و حتی تغییرات دما به سرعت ترک میخورد یا فرو میریزد. میلگرد با ایجاد چسبندگی مناسب با بتن، نیروهای کششی را تحمل میکند و سازه را یکپارچه و ایمن نگه میدارد. به همین دلیل استاندارد ملی ایران (نشریه ۵۵) و آییننامه بتن ایران (آبا) الزامات بسیار دقیقی برای نوع، گرید، سایز و حتی کارخانه تولیدکننده میلگرد تعیین کردهاند.
انواع میلگرد و کاربرد دقیق هر کدام
در بازار ایران عمدتاً با دو شکل اصلی میلگرد روبهرو هستیم: میلگرد ساده و میلگرد آجدار. میلگرد ساده سطحی کاملاً صاف دارد، شکلپذیری فوقالعادهای ارائه میدهد و بیشتر در خاموتزنی، دورپیچ ستون و فونداسیون، ساخت نرده، در و پنجره و سازههای سبک فولادی کاربرد دارد. این نوع معمولاً با گرید A1 عرضه میشود و به دلیل نرمی بالا به راحتی خم میشود بدون اینکه ترک بخورد.
در مقابل، میلگرد آجدار به دلیل وجود آجهای مارپیچ یا جناغی چسبندگی بسیار بالایی با بتن ایجاد میکند و مستقیما به عنوان میلگرد طولی در فونداسیون، ستون، تیر و سقف استفاده میشود. گریدهای آجدار در ایران شامل A2، A3 و A4 هستند. میلگرد A2 نیمهسخت است و بیشتر در ساختمانهای تا ۵ طبقه و خاموت استفاده میشود. میلگرد A3 پرکاربردترین نوع در کشور ماست و در اکثر پروژههای مسکونی و تجاری متوسط به کار میرود. میلگرد A4 که سخت و شکنندهتر است، برای سازههای خاص مانند پلها، سدها، سیلوها و برجهای بالای ۲۰ طبقه به کار میرود.
علاوه بر اینها، میلگردهای حرارتی (برای کنترل ترکهای ناشی از انقباض و انبساط بتن)، میلگرد بستر (در دیوارهای بلوک سیمانی و سفال) و میلگردهای اروپایی (با آجهای خاص و مقاومت بالاتر) هم در پروژههای خاص استفاده میشوند، اما موضوع اصلی ما در این مقاله میلگردهای ساختمانی رایج است. برای درک بهتر این موضوع مقاله "انواع میلگرد از نظر شکل ظاهری کدام است؟" را بخوانید.
عوامل جغرافیایی و آبوهوایی در خرید میلگرد چقدر تاثیر دارند؟
یکی از مهمترین نکاتی که کمتر به آن پرداخته میشود، تأثیر شرایط آبوهوایی و موقعیت جغرافیایی پروژه بر انتخاب میلگرد است. در شهرهای شمالی مانند رشت، ساری و انزلی که رطوبت بالا و بارندگی زیاد است، میلگردهای معمولی حتی با گرید A3 ممکن است طی چند سال دچار خوردگی شدید شوند. در این مناطق توصیه میشود یا از میلگردهای با پوشش اپوکسی یا گالوانیزه استفاده کنید (که البته گرانتر هستند) یا حداقل کارخانههایی را انتخاب کنید که درصد گوگرد و فسفر شمش آنها پایینتر باشد، مانند ذوبآهن اصفهان یا فولاد نیشابور.
در مناطق جنوبی و حاشیه خلیج فارس هم به دلیل شرجی و در عین حال نمک بالای هوا، همین مشکل وجود دارد. در مقابل، در شهرهای سرد و خشک مانند تبریز، اردبیل یا همدان، میلگردهای سنگینتر و با وزن استاندارد (مانند ظفربناب یا ذوبآهن) عملکرد بهتری دارند، چون تغییرات دمایی شدید باعث انبساط و انقباض بیشتر بتن میشود و نیاز به مقاومت بالاتر است.
فاصله کارخانه تا محل پروژه و تاثیر آن روی قیمت نهایی
هزینه حمل میلگرد معمولاً بر اساس تناژ یا بهصورت توافقی محاسبه میشود. اگر پروژهای چندصد تن میلگرد نیاز داشته باشد، فقط انتخاب یک کارخانه دورتر میتواند دهها میلیون تومان هزینه حمل اضافه ایجاد کند. بنابراین همیشه قبل از خرید، کارخانههای نزدیک محل پروژه را بررسی کنید. اگر نمیدانید کدام کارخانهها در هر منطقه فعال هستند، پیشنهاد میکنم ابتدا نگاهی به لیست تولیدکنندگان میلگرد در ایران بیندازید و سپس مناسبترین گزینه را انتخاب کنید.
- پروژههای تهران و البرز: ذوبآهن اصفهان، پرشین فولاد، روهینا، یزد
- پروژههای شمالغرب (تبریز، ارومیه): ظفربناب، شاهین بناب، فولاد میانه
- پروژههای شمال (رشت، ساری): آناهیتا گیلان، فولاد گیلان، درود لرستان
- پروژههای خراسان: فولاد نیشابور، خراسان، قائمشهر
- پروژههای جنوب: هرمزگان، کوثر اهواز، حدید سیرجان
لیست کارخانههای مجاز نظام مهندسی
در اکثر استانها، سازمان نظام مهندسی ساختمان لیست کارخانههای مجاز (لیست سبز) را هر سال بهروزرسانی و اعلام میکند. استفاده از میلگرد کارخانهای که در این لیست نیست، حتی اگر کیفیت بالاتری داشته باشد، باعث رد شدن آزمایشهای بتن و توقف پروژه میشود. مثلاً در تهران تا پایان ۱۴۰۴، کارخانههایی مثل ذوبآهن، بناب، نیشابور، روهینا، پرشین و چند کارخانه دیگر در لیست سبز هستند، اما برخی کارخانههای کوچک ممکن است حذف شوند. حتماً قبل از خرید با مهندس ناظر یا دفتر نظام مهندسی استان هماهنگ کنید.
سایز و گرید مناسب میلگرد؛ دقیقاً چه چیزی بخریم؟
انتخاب سایز و گرید کاملا به نقشههای سازه، تعداد طبقات، نوع خاک و آییننامه ۲۸۰۰ بستگی دارد، اما به طور کلی:
- ساختمانهای ۱ تا ۵ طبقه: میلگرد طولی ۱۴، ۱۶، ۱۸ و گاهی ۲۰ (گرید A3) + خاموت ۸ و ۱۰ (A2 یا A3)
- ساختمانهای ۶ تا ۱۲ طبقه: میلگرد طولی ۲۰، ۲۲، ۲۵ و گاهی ۲۸ (A3 و در موارد خاص A4)
- فونداسیون: معمولاً ۱۶ تا ۳۲ بسته به نوع خاک و بارگذاریستونهای طبقات بالا: ۲۰ تا ۴۰ میلیمتر با گرید A3 یا A4
- سقف تیرچه بلوک یا کامپوزیت: میلگرد حرارتی ۶ یا ۸ + میلگرد منفی ۱۲ و ۱۴
طول شاخهها در تمام کارخانههای ایران ۱۲ متر است و این استاندارد تغییر نمیکند.
بهترین زمان خرید میلگرد در سال ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵
قیمت میلگرد در ایران به شدت تحت تأثیر نرخ ارز، قیمت جهانی شمش، فصل ساختوساز و موجودی انبار کارخانههاست. معمولاً:
- دی، بهمن و اسفند: کمترین تقاضا و در نتیجه ارزانترین قیمت سال
- هفتههای بعد از عید نوروز (تا اواسط اردیبهشت): هنوز تقاضا بالا نرفته و قیمتها تا حدی مشابه سال قبل هستند.
- تیر و مرداد: اوج تقاضاست و معمولا گرانترین زمان است.
✅همین حالا ببینید: استعلام قیمت لحظهای میلگرد آجدار
نحوه خرید مستقیم از کارخانه یا بنگاه (گام به گام)
خرید مستقیم میلگرد از کارخانه معمولاً در هر کیلو کمی ارزانتر از بازار است، اما شرایط خاص خودش را دارد. حداقل تناژ اکثر کارخانهها یک تریلی کامل (۲۲–۲۴ تن) است که اصطلاحا به آن یک ظرفیت میگویند. مراحل خرید:
۱. لیستوفر میلگرد و نقشهها را آماده کنید. لیستوفر جدول برآورد میلگرد برای ساختمان است.
۲. با چند کارخانه یا بنگاه معتبر تماس بگیرید و قیمت روز + وزن شاخه را بگیرید.
۳. جدول وزنی کارخانه را دقیق بررسی کنید. (تفاوت وزن گاهی تا ۱۰ درصد است)
۴. پیشپرداخت (معمولاً ۳۰–۱۰۰ درصد بسته به کارخانه یا بنگاه) واریز کنید.
۵. تاریخ بارگیری را مشخص کنید و خروج از انبار را مشخص کنید و باقی هزینهها را بسته به مقداری که کارخانه یا بنگاه مشخص کرده پرداخت کنید.
۶. فاکتور رسمی با کد آیسیک و مهر کارخانه دریافت کنید. اگر از بنگاهها هم خرید میکنید فاکتور را با مشخصات محصول تطبیق دهید.
۷. اگر مایل بودید، بیمه بار را فعال کنید و مسیر حمل را چک کنید.
نکات طلایی هنگام تحویل گرفتن بار
در نظر بگیرید که خرید میلگرد تا مرحله تحویل و حتی بعد از آن ادامه دارد و باید برخی نکات را رعایت کنید.
- تعداد شاخهها را دقیق بشمارید
- وزن خالص تریلی را قبل و بعد از بارگیری چک کنید
- علامت اختصاری میلگرد کارخانه مورد نظر و گرید، روی آن حک شده باشد
- هیچگونه ترک، لبپریدگی یا زنگزدگی سطحی نباید وجود داشته باشد
- بندیلها باید با تسمههای فلزی محکم بسته شده باشند
همراهفلز؛ خریدی با اطمینان کامل
اگر به دنبال خریدی مطمئن، با فاکتور رسمی و امکان تحویل مستقیم از کارخانه یا انبارهای تهران، اصفهان و تبریز هستید، همراهفلز با بیش از ۳۰ سال سابقه و مشاوره رایگان تخصصی یکی از قابلاعتمادترین گزینههای بازار است.
حرف آخر:
خرید میلگرد موفق ترکیبی از دانش فنی، شناخت دقیق بازار، توجه به جغرافیا و زمانبندی درست است. با رعایت نکات بالا نه تنها هزینههای پروژهتان به شکل چشمگیری کاهش مییابد، بلکه از نظر قانونی و کیفی هم خیالتان کاملاً راحت خواهد بود.
اگر نقشه یا لیستوفر دارید یا حتی صرفا میخواهید پروژهتان را شروع کنید و به مشاوره خرید میلگرد نیاز دارید، همین امروز با کارشناسان ما تماس بگیرید تا بهترین کارخانه، سایز، زمان خرید و قیمت ممکن را برای پروژهتان پیشنهاد دهیم.