جدول اشتال ابزاری استاندارد برای مشاهده وزن، ابعاد و مشخصات هندسی انواع پروفیل‌های فولادی مانند تیرآهن، ناودانی، نبشی و قوطی است. این جدول به مهندسان، سازندگان و خریداران کمک می‌کند تا انتخاب دقیق‌تری در طراحی سازه و خرید مقاطع فولادی داشته باشند. در این مطلب از همراه فلز، جدول اشتال را با آموزش کامل و لینک دانلود مستقیم بررسی می‌کنیم.
جدول اشتال (Stahl Table) یکی از کاربردیترین ابزارها در مهندسی عمران، طراحی سازه، و خرید و فروش مقاطع فولادی است. این جدول که در ابتدا توسط مهندسان آلمانی تدوین شد، به عنوان مرجع مشخصات هندسی، مکانیکی و وزن پروفیلها مانند تیرآهن، ناودانی، نبشی، قوطی و هاش مورد استفاده قرار میگیرد. از مهندسان طراح گرفته تا کارشناسان خرید، همه برای انتخاب بهینه پروفیلها به این جدول رجوع میکنند.
معرفی انواع پروفیلها در جدول اشتال
پروفیلها در جدول اشتال به دستههای مختلفی تقسیم شدهاند. هرکدام با مشخصات خاص خود در ساختوساز و پروژههای عمرانی به کار میروند:
- تیرآهنها (IPE، IPB یا هاش): گزینههای اصلی برای انتقال بار در اسکلت فلزی.
- ناودانیها: مناسب برای مهاربندی، بادبندها و ساخت شاسی.
- نبشیها: کاربرد گسترده در اتصالات سازهای.
- پروفیل قوطی و صنعتی: استفاده در سازههای سبک، اسکلت فلزی و سوله. به یاد داشته باشید که جدول اشتال به صورت مستقیم بر قیمت پروفیل تاثیرگذار است.
- مقاطع سبک و سنگین: برای پروژههای خاص با نیازهای مقاومتی متفاوت.
هر یک از این مقاطع با ابعاد، ضخامت و وزن خاصی در جدول اشتال آورده شدهاند که محاسبه و انتخاب آنها را دقیقتر می‌کند.
در ادامه میتوانید جدول اشتال پروفیل‌های IPE را مشاهده کنید:
| نام پروفیل |
ارتفاع (h) mm |
عرض بال (b) mm |
ضخامت جان (t₁) mm |
ضخامت بال (t₂) mm |
مساحت مقطع (cm²) |
وزن واحد طول (kg/m) |
ممان اینرسی Ix (cm⁴) |
| IPE 100 |
100 |
55 |
4.1 |
5.7 |
13.3 |
10.4 |
135 |
| IPE 120 |
120 |
64 |
4.4 |
6.3 |
17.9 |
14.1 |
259 |
| IPE 140 |
140 |
73 |
4.7 |
6.9 |
23.2 |
18.2 |
482 |
| IPE 160 |
160 |
82 |
5.0 |
7.4 |
29.1 |
22.8 |
819 |
| IPE 180 |
180 |
91 |
5.3 |
8.0 |
35.3 |
27.7 |
1290 |
| IPE 200 |
200 |
100 |
5.6 |
8.5 |
42.0 |
33.0 |
1810 |
| IPE 220 |
220 |
110 |
5.9 |
9.2 |
49.4 |
38.8 |
2520 |
| IPE 240 |
240 |
120 |
6.2 |
9.8 |
57.1 |
44.8 |
3360 |
| IPE 270 |
270 |
135 |
6.6 |
10.2 |
67.6 |
53.1 |
4600 |
| IPE 300 |
300 |
150 |
7.1 |
10.7 |
79.5 |
62.4 |
6360 |
آموزش خواندن جدول اشتال
خواندن جدول اشتال در نگاه اول شاید پیچیده به نظر برسد، اما با کمی آشنایی، به راحتی می‌توان از آن استفاده کرد. جدول معمولاً شامل اطلاعات زیر است:
- نام مقطع (مثلاً IPE270)
- ابعاد هندسی (ارتفاع، عرض بال، ضخامت جان)
- مساحت سطح مقطع (cm²)
- وزن واحد طول (kg/m)
- ممان اینرسی و مقاومت خمشی
برای مثال، اگر در جدول نوشته شده باشد:
IPE 270 | وزن: 42.3 kg/m
یعنی هر متر از این تیرآهن، ۴۲.۳ کیلوگرم وزن دارد. قیمت تیرآهن نیز متناسب با وزن این محصول ارزشگذاری می‌شود.
محاسبه وزن با جدول اشتال (با فرمول یا ابزار)
یکی از اصلیترین کاربردهای جدول اشتال، محاسبه وزن تیرآهن یا پروفیل در طول مشخص است. برای این کار دو راه وجود دارد:
1. استفاده مستقیم از جدول
مثلاً اگر IPE270 وزن ۴۲.۳ کیلوگرم بر متر دارد، برای طول ۶ متر:
6 × 42.3 = 253.8 کیلوگرم
2. استفاده از فرمول وزن
وزن=مساحت سطح مقطع×طول×7.85
وزن=مساحت سطح مقطع×طول×7.85
که 7.85 چگالی فولاد بر حسب gr/cm³ است.
همچنین میتوانید از نرم‌افزار جدول اشتال یا اپلیکیشنهای همراه استفاده کنید که در ادامه معرفی می‌شود.
در ادامه، جدول اشتال ناودانی (U-Channel) با اطلاعات فنی کلیدی مانند ارتفاع، عرض بال، ضخامت جان، وزن واحد طول و ممان اینرسی آورده شده است. این جدول معمولاً برای
مقاطع UPN یا ناودانیهای استاندارد اروپایی استفاده می‌شود. قیمت ناودانی هم پس از بررسی جدول اشتال حساب می‌شود.
| نام پروفیل |
ارتفاع (h) mm |
عرض بال (b) mm |
ضخامت جان (t) mm |
شعاع خم (r) mm |
وزن واحد طول (kg/m) |
سطح مقطع (cm²) |
ممان اینرسی Ix (cm⁴) |
| UPN 80 |
80 |
45 |
6.0 |
7 |
8.64 |
11.0 |
117 |
| UPN 100 |
100 |
50 |
6.0 |
7 |
10.6 |
13.5 |
205 |
| UPN 120 |
120 |
55 |
7.0 |
7 |
14.3 |
18.2 |
361 |
| UPN 140 |
140 |
60 |
7.0 |
7 |
16.8 |
21.4 |
537 |
| UPN 160 |
160 |
65 |
7.5 |
8 |
20.0 |
25.5 |
792 |
| UPN 180 |
180 |
70 |
8.0 |
8 |
23.3 |
29.7 |
1130 |
| UPN 200 |
200 |
75 |
8.5 |
8 |
26.2 |
33.4 |
1510 |
| UPN 220 |
220 |
80 |
9.0 |
9 |
30.6 |
39.0 |
2030 |
| UPN 240 |
240 |
85 |
9.5 |
9 |
34.2 |
43.6 |
2670 |
| UPN 260 |
260 |
90 |
10.0 |
10 |
39.0 |
49.6 |
3450 |
| UPN 280 |
280 |
95 |
10.0 |
10 |
43.2 |
55.0 |
4350 |
| UPN 300 |
300 |
100 |
10.5 |
11 |
48.0 |
61.2 |
5500 |
کاربرد جدول اشتال در طراحی سازهها
در طراحی اسکلت فلزی، مهندسان به دادههای جدول اشتال برای محاسبه مقاومت خمشی، طراحی تیرها و ستونها، و بررسی پایداری سازه نیاز دارند. بدون استفاده از جدول اشتال، انتخاب مقطع مناسب ممکن است منجر به خطا یا مصرف بیش از حد فولاد شود.
در ادامه جدول اشتال نبشی (L-Angle) را مشاهده میکنید. این جدول شامل مشخصات فنی متداول برای نبشی مساوی (L = a × a) است که در طراحی سازهها، اتصالات فلزی، و زیرسازی بسیار پرکاربرد است. به دنبال قیمت نبشی هستید؟ بر روی لینک مربوطه کلیک کنید.
| نام نبشی |
عرض بال (a) mm |
ضخامت (t) mm |
مساحت مقطع (cm²) |
وزن واحد طول (kg/m) |
ممان اینرسی Ix (cm⁴) |
شعاع خم داخلی (r) mm |
| L 20×20×3 |
20 |
3 |
1.13 |
0.89 |
0.43 |
3 |
| L 25×25×3 |
25 |
3 |
1.45 |
1.14 |
0.92 |
3 |
| L 30×30×3 |
30 |
3 |
1.76 |
1.38 |
1.72 |
4 |
| L 40×40×4 |
40 |
4 |
3.04 |
2.39 |
5.10 |
5 |
| L 50×50×5 |
50 |
5 |
4.75 |
3.73 |
12.0 |
6 |
| L 60×60×6 |
60 |
6 |
6.84 |
5.37 |
23.8 |
7 |
| L 70×70×7 |
70 |
7 |
9.31 |
7.31 |
41.8 |
8 |
| L 80×80×8 |
80 |
8 |
12.0 |
9.42 |
67.5 |
9 |
| L 90×90×9 |
90 |
9 |
15.2 |
11.9 |
102 |
10 |
| L 100×100×10 |
100 |
10 |
18.9 |
14.8 |
147 |
11 |
جدول اشتال یا جدول اشتایل؟
یکی از سوالاتی که بسیاری از کاربران میپرسند این است که بالاخره «اشتال» درست است یا «اشتایل»؟
واژهی صحیح «Stahl» در زبان آلمانی به معنای فولاد است و تلفظ درست آن «اشتال» است. اما در ایران با هر دو نام شناخته می‌شود. بههمین دلیل در منابع مختلف ممکن است با هر دو نسخه روبرو شوید، اما نام فنی صحیح همان جدول اشتال است.
در ادامه، جدول اشتال پروفیل قوطی (Box Section / RHS – Rectangular Hollow Section) با مشخصات رایج در ایران را مشاهده میکنید. این جدول برای مقاطع با ضخامت ۲ تا ۴ میلیمتر تهیه شده است. برای اطلاع از قیمت پروفیل صنعتی بر روی لینک کلیک کنید.
| ابعاد قوطی (mm) |
ضخامت (mm) |
وزن واحد طول (kg/m) |
مساحت مقطع (cm²) |
| 20×20 |
2.0 |
0.89 |
1.13 |
| 25×25 |
2.0 |
1.13 |
1.44 |
| 30×30 |
2.0 |
1.38 |
1.76 |
| 40×40 |
2.0 |
1.86 |
2.37 |
| 40×40 |
3.0 |
2.69 |
3.43 |
| 50×50 |
2.0 |
2.34 |
2.97 |
| 50×50 |
3.0 |
3.42 |
4.34 |
| 60×60 |
2.0 |
2.82 |
3.58 |
| 60×60 |
3.0 |
4.15 |
5.27 |
| 80×40 |
2.0 |
2.65 |
3.36 |
| 80×40 |
3.0 |
3.90 |
4.95 |
| 100×50 |
2.0 |
3.36 |
4.25 |
| 100×50 |
3.0 |
4.97 |
6.28 |
اپلیکیشن جدول اشتال چیست؟
برای سادهتر شدن کار محاسباتی مهندسان، اپلیکیشنهایی طراحی شدهاند که اطلاعات وزن تیرآهن، نبشی، ناودانی، قوطی و هاش را بر اساس جدول اشتال نمایش میدهند. در این برنامهها میتوانید:
- نوع پروفیل را انتخاب کنید.
- ابعاد را وارد کنید.
- وزن دقیق را بهصورت خودکار دریافت کنید.
- حتی نقشه و مشخصات فنی هر پروفیل را ببینید.
برخی از این اپلیکیشنها به صورت رایگان در دسترس هستند و برای مهندسان در محل پروژه بسیار مفیدند. پس سعی کنید از آنها استفاده کنید.
اگرچه میلگرد در جدول اشتال وجود ندارد، اما برای طراحی سازهای کامل، آگاهی از قیمت میلگرد نیز اهمیت بالایی دارد. برای استعلام قیمت روز میلگرد بر روی لینک مربوطه کلیک کنید و یا با کارشناسان فروش و بازرگانی همراه فلز تماس بگیرید.
در ادامه جدول اشتال تیرآهن هاش (HEB / IPB) را مشاهده میکنید. این نوع تیرآهن به دلیل بالهای پهن، مقاومت بسیار بالایی در برابر خمشدگی دارد و در پروژههای سنگین صنعتی و سازههای خاص استفاده می‌شود:
| نام پروفیل |
ارتفاع (h) mm |
عرض بال (b) mm |
ضخامت جان (tw) mm |
ضخامت بال (tf) mm |
وزن واحد طول (kg/m) |
سطح مقطع (cm²) |
ممان اینرسی Ix (cm⁴) |
| HEB 100 |
100 |
100 |
6.0 |
10.0 |
20.4 |
26.0 |
456 |
| HEB 120 |
120 |
120 |
6.5 |
11.0 |
26.7 |
34.0 |
832 |
| HEB 140 |
140 |
140 |
7.0 |
12.0 |
33.7 |
42.9 |
1410 |
| HEB 160 |
160 |
160 |
8.0 |
13.0 |
42.6 |
54.3 |
2240 |
| HEB 180 |
180 |
180 |
8.5 |
14.0 |
51.2 |
65.2 |
3280 |
| HEB 200 |
200 |
200 |
9.0 |
15.0 |
61.3 |
78.1 |
4560 |
| HEB 220 |
220 |
220 |
9.5 |
16.0 |
71.5 |
91.1 |
6180 |
| HEB 240 |
240 |
240 |
10.0 |
17.0 |
83.2 |
106.0 |
8190 |
| HEB 260 |
260 |
260 |
10.0 |
17.5 |
93.0 |
119.0 |
10600 |
| HEB 300 |
300 |
300 |
11.0 |
19.0 |
113.0 |
144.0 |
16400 |
دانلود جدول اشتال PDF
برای مهندسان و متخصصان، همراه داشتن نسخه دیجیتال جدول اشتال PDF روی موبایل یا لپتاپ بسیار کاربردی است. در همین راستا، همراه فلز فایل PDF جدول اشتال را برای شما آماده کرده است که میتوانید از طریق لینک زیر آن را دانلود کنید:
دانلود PDF جدول اشتال
نتیجهگیری
جدول اشتال یک ابزار قدرتمند برای تمام فعالان حوزه فولاد و ساختوساز است. چه خریدار باشید و چه مهندس طراح، دانستن نحوه استفاده از جدول اشتال، خواندن صحیح آن و انتخاب مقطع مناسب، به شما کمک می‌کند تا تصمیمات فنی دقیقتر و اقتصادیتری بگیرید.
میخواهید درباره پروفیل بیشتر بدانید؟ انواع پروفیل فولادی، کاربرد، ویژگیها و مراحل تولید انواع پروفیل را در این مقاله بشناسید.
در همراه فلز تلاش کردهایم تا علاوه بر ارائه محصولات فولادی، ابزارهای کمکی مانند فایل PDF جدول اشتال، محاسبهگر وزن، و مشاوره تخصصی را نیز در اختیار شما قرار دهیم.
اگر در هر زمینهای مربوط به فولاد سؤال دارید، مشاوران و کارشناسان همراه فلز به صورت لحظه‌ای آماده برطرف کردن نیازهای شما هستند.
