لوله مانیسمان؛ بهترین گزینه برای پروژه‌های صنعتی و ساختمانی

لوله مانیسمان، نوعی لوله بدون درز و جوش‌خوردگی است که سطح داخلی و خارجی آن به‌طور کامل یکپارچه می‌باشد. برخلاف لوله‌های درزدار که از طریق برش، خم کردن و جوش دادن ورق‌ها در ضخامت و سایز دلخواه تولید می‌شوند و ناگزیر دارای خط جوش هستند، لوله‌های مانیسمان از طریق فرآیند کشش و نورد شمش‌های گرد فولادی تولید می‌شوند و به همین دلیل هیچ‌گونه درز و جوش‌خوردگی ندارند. این ویژگی باعث می‌شود لوله‌های مانیسمان در برابر تنش‌های فیزیکی مانند اصطکاک، ضربه، دماهای بالا و تغییرات جوی بسیار مقاوم بوده و در برابر ترک، نشتی یا جوانه‌زنی ایمن باشند. به همین دلیل، آن‌ها بهترین گزینه برای استفاده در صنایع حساس به شمار می‌آیند. لوله مانیسمان برای نخستین بار در اواخر قرن ۱۹ میلادی در آلمان توسط برادران مانیسمان تولید شد و از آن زمان به یکی از مهم‌ترین انواع لوله‌ها در صنایع مختلف تبدیل شده است. نام «مانیسمان» نیز از نام تولیدکنندگان آن نشأت گرفته است. امروزه انواع لوله مانیسمان در سایزها و ضخامت‌های مختلف در صنایع گوناگون به کار می‌روند. به‌طور کلی، لوله‌ها به دو دسته درزدار و بدون درز (مانیسمان) تقسیم می‌شوند. در ادامه، بهتر است تفاوت‌های بین لوله مانیسمان و لوله درزدار را بررسی کنیم.

تفاوت‌های اصلی بین لوله مانیسمان و لوله درزدار

مهم‌ترین تفاوت بین لوله‌های مانیسمان و درزدار در مواد اولیه، روش ساخت، کاربرد و قیمت آن‌هاست که در این میان، نحوه تولید از همه مهم‌تر می‌باشد. لوله بدون درز (Seamless) از شمش فولادی ساخته می‌شود و هیچ‌گونه جای درز یا جوش بر روی سطح و داخل آن وجود ندارد. در مقابل، لوله درزدار (Welded Pipe) با خم کردن ورقه‌های فولادی به شکل لوله و جوش دادن دو طرف طول ورقه به یکدیگر تولید می‌شود، بنابراین دارای خط جوش است. مواد اولیه به کار رفته در لوله درزدار از ورق یا تسمه فولادی تشکیل شده، در حالی که برای ساخت لوله مانیسمان از شمش فولادی استفاده می‌شود.

از نظر کاربرد، وجود خط جوش در لوله‌های درزدار موجب شده که این نوع لوله‌ها قادر به تحمل فشار بالا نباشند و به مرور زمان تحت تأثیر تغییرات فیزیکی، شیمیایی و جوی دچار زنگ‌زدگی، ترک و شکاف از محل جوش و جوانه‌زنی شوند. در مقابل، لوله مانیسمان در تمام این شرایط مقاوم است. عوامل دیگری که باعث تمایز این دو نوع محصول از یکدیگر می‌شود، تفاوت قیمت آن‌هاست. از آنجا که مواد اولیه و مراحل تولید لوله مانیسمان نسبت به لوله‌های درزدار هزینه‌برتر است، قیمت آن نیز بالاتر می‌باشد. با دانستن مزایای لوله مانیسمان نسبت به لوله درزدار، می‌توان به درک بهتری از علت تفاوت قیمت بین این دو نوع لوله رسید.

در ادامه، با عوامل مؤثر بر قیمت لوله مانیسمان، مزایا، نحوه تولید، کارخانه‌های تولیدکننده لوله مانیسمان و نکات مهم دیگر آشنا خواهیم شد.

مزایای لوله مانیسمان چیست؟

در این بخش به مزایای متعدد لوله مانیسمان اشاره خواهیم کرد. به طور کلی، این لوله‌ها دارای طول عمر بالا، استحکام مناسب در برابر نیروهای خارجی، مقاومت در برابر فشارهای وارده و حجم بالای سیالات، کیفیت مطلوب، شکل ثابت، وزن سبک، مقاومت در برابر تغییرات دما و هزینه‌های پایین تعمیر و نگهداری در طولانی‌مدت هستند.

علاوه بر این، سهولت در اتصال لوله‌های مانیسمان باعث شده است که این نوع لوله‌ها انتخابی مناسب برای صنایعی باشند که اتصال لوله‌ها فرایندی دشوار برای آن‌ها به شمار می‌آید و نیاز دارند از لوله‌هایی استفاده کنند که در زمان اتصال هیچ آسیبی نمی‌بینند. این ویژگی‌ها باعث افزایش روزافزون تقاضا برای انواع لوله مانیسمان در بازار فعلی شده است.

با انواع لوله مانیسمان آشنا شوید

لوله مانیسمان را می‌توان بر اساس جنس و رده تقسیم‌بندی کرد. از نظر جنس، لوله‌های مانیسمان به سه دسته فولادی، ضخیم و استیل تقسیم می‌شوند که هر یک از این دسته‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند. رده نیز یکی دیگر از روش‌های طبقه‌بندی این لوله‌هاست. رده به نسبت سایز لوله به ضخامت آن اشاره دارد. لوله‌های مانیسمان در رده‌های 20، 40، 60، 80، 120 و 160 تولید می‌شوند.

• لوله مانیسمان رده 20: دارای ضخامت حدود 2 تا 6 میلی‌متر و سایز 1 تا 12 اینچ است.
• لوله مانیسمان رده 40: به عنوان لوله مانیسمان رده سبک شناخته می‌شود و در سایزهای 1 تا 12 اینچ و ضخامت 2 تا 10 میلی‌متر تولید می‌شود. وزن این لوله‌ها بسته به سایز می‌تواند تا 500 کیلوگرم برسد.
• لوله مانیسمان رده 60: با قطر 8 تا 24 اینچ تولید و عرضه می‌شود و مانند سایر رده‌ها، بر اساس قطر و ضخامت دارای وزن‌های متفاوتی است.
• لوله مانیسمان رده 80: دارای ضخامت بین 3 تا 9 میلی‌متر و وزن 9 تا 150 کیلوگرم است و شباهت زیادی به رده 40 دارد.
• لوله مانیسمان رده 120: این نوع لوله به دلیل ضخامت آن، وزن آن می‌تواند به حدود 700 کیلوگرم برسد.
• لوله مانیسمان رده 160: با قطر مشابه رده‌های 40 و 80، بالاترین رده لوله‌های مانیسمان را به خود اختصاص داده و وزنی بیشتر از سایر رده‌ها دارد.

در ادامه به تفکیک جنس و رده به موارد مصرف لوله مانیسمان خواهیم پرداخت:

• لوله مانیسمان فولادی: این نوع لوله در مصارف مختلف از جمله انتقال سیالات کاربرد دارد و برای انتقال آب، گاز، نفت و دیگر سیالات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• لوله مانیسمان ضخیم: این لوله‌ها برای انتقال سیال طراحی نشده‌اند و بیشتر در تولید قطعات صنعتی به کار می‌روند. از جمله مصارف آن‌ها می‌توان به ساخت فلنج‌ها، رینگ‌ها و قطعات خاص صنعتی اشاره کرد.

• لوله مانیسمان استیل: همان‌طور که از نامش پیداست، این لوله‌ها از استنلس استیل ساخته می‌شوند و در صنایع غذایی و پتروشیمی برای جلوگیری از آلودگی و حفظ کیفیت سیالات استفاده می‌شوند.

• لوله مانیسمان رده 20: این لوله‌ها در پروژه‌های تاسیساتی ساختمان و لوله‌کشی‌های توکار به کار می‌روند و همچنین برای انتقال آب در سیستم‌های آتش‌نشانی و برج‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• لوله مانیسمان رده 40: این لوله‌ها توانایی تحمل فشار بسیار زیادی را دارند و به همین دلیل در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی و سیستم‌های ساختمانی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• لوله مانیسمان رده 60: این نوع لوله‌ها به دلیل داشتن ضخامت بالا و قابلیت تحمل فشار، معمولاً در صنایع سنگین و پروژه‌های بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرند و مناسب برای سیستم‌های هیدرولیک و خطوط انتقال سیالات با دما و فشار بالا هستند.

• لوله مانیسمان رده 80: با وجود شباهت زیاد به رده 40، این لوله‌ها بیشتر در مکان‌هایی که نیاز به فشار و دمای زیاد است، مانند صنایع شیمیایی و پتروشیمی استفاده می‌شوند.

• لوله مانیسمان رده 120: این لوله‌ها برای کاربردهای سنگین و تحت فشار بالا طراحی شده‌اند و به دلیل ضخامت بیشتر، توانایی تحمل بار بیشتری را دارند. از آن‌ها در پروژه‌های ساختمانی و صنایع نفت و گاز استفاده می‌شود.

• لوله مانیسمان رده 160: این رده بالاترین ضخامت و مقاومت را در بین لوله‌های مانیسمان دارد و معمولاً در کاربردهایی با فشار و دما بسیار بالا، مانند خطوط انتقال سیالات خطرناک و پروژه‌های صنعتی بزرگ، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به طور کلی، انتخاب نوع مناسب لوله مانیسمان بستگی به نیاز خاص پروژه و شرایط عملیاتی دارد.

کاربرد لوله‌های بدون درز مانیسمان

ویژگی‌های منحصر به فرد لوله مانیسمان موجب شده که این لوله‌ها کاربردهای متنوعی در صنایع مختلف داشته باشند، از جمله صنایع پتروشیمی، صنایع غذایی و دارویی، صنایع دریایی و صنعت هوانوردی. از جمله کاربردهای اساسی لوله مانیسمان می‌توان به استفاده در موتورخانه‌ها، خطوط انتقال بخار، خطوط انتقال و توزیع نفت، گاز و اسید، خطوط فشار قوی، خطوط هیدرولیک و سیستم‌های آتش‌نشانی اشاره کرد.

مراحل تولید لوله مانیسمان

شرکت‌های تولیدکننده لوله مانیسمان در ایران

تعداد شرکت‌های تولیدکننده لوله مانیسمان در ایران به دلیل روش خاص تولید این لوله‌ها، محدود است. در ادامه به معرفی ۷ تولیدکننده برتر در این زمینه پرداخته می‌شود که مطابق با استانداردهای بین‌المللی فعالیت می‌کنند و نقش مهمی در چرخه تولید و اقتصاد کشور ایفا می‌کنند و به تقویت و استقلال ایران عزیزمان کمک می‌کنند:

1. کارخانه گروه ملی صنعتی فولاد ایران: این کارخانه اولین تولیدکننده لوله و میلگرد در اهواز است که از سال ۱۳۴۳ فعالیت خود را آغاز کرده و در حال حاضر سالانه ۱,۴۳۵,۰۰۰ تن محصولات فولادی تولید می‌کند.

2. کارخانه لوله ساوه: این کارخانه به تولید لوله مانیسمان با ضخامت‌های مختلف در سه کلاس سبک، متوسط و سنگین می‌پردازد و از روش E.R.W برای تولید استفاده می‌کند. محصولات این کارخانه مطابق با تکنولوژی و استانداردهای روز دنیا تولید می‌شوند.

3. شرکت لوله مانیسمان کاوه ایرانیان: با ۲۰ سال تجربه در این حوزه، این شرکت توانسته لوله‌های مانیسمان را طبق استانداردهای بین‌المللی تولید کند و به عنوان یکی از شرکت‌های خصوصی موفق، تأییدیه‌هایی از سازمان‌های آمریکایی و انگلیسی دریافت کرده است.

4. شرکت لوله و نورد اهواز: این کارخانه یکی از کارخانجات معتبر استان خوزستان است که با تنوع تولید لوله‌های مانیسمان در ۱۰ اندازه مختلف، توانسته است نظر مشتریان را جلب کند.

5. شرکت فولاد صنعت: این شرکت به تولید و فروش لوله‌های مانیسمان می‌پردازد و محصولات آن برای کاربری در صنایع غذایی و دارویی مناسب است. لوله‌های تولیدی این شرکت در برابر گرما، حرارت، فشار بالا و مواد شیمیایی و اسیدها بسیار مقاوم هستند.

6. شرکت پروفیل فولادی اصفهان: با ۳۰ سال تجربه در زمینه تولید فولاد، این شرکت موفقیت‌های قابل توجهی در ساخت لوله‌های بدون درز کسب کرده است.

7. شرکت لوله مانیسمان گستر اسفراین: این شرکت به‌طور تخصصی در تولید لوله‌های مانیسمان فعالیت می‌کند و محصولات آن مناسب برای ساخت آسمان‌خراش، برج، ساختمان‌ها و خطوط آتش‌نشانی است.

باقی نیاز کشور به لوله مانیسمان عمدتاً از کشورهای چین و... تأمین می‌شود.

لوله‌های مانیسمان به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردشان، کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف از جمله پتروشیمی، غذایی، دریایی و هوانوردی دارند. این لوله‌ها به‌خاطر استحکام و مقاومت در برابر فشار و دما، گزینه‌ای مناسب برای پروژه‌های صنعتی به شمار می‌روند.

در ایران، چندین شرکت معتبر مانند کارخانه گروه ملی صنعتی فولاد ایران، کارخانه لوله ساوه، و شرکت لوله مانیسمان کاوه ایرانیان به تولید لوله‌های مانیسمان پرداخته و محصولات خود را با کیفیت بالا و استانداردهای بین‌المللی ارائه می‌دهند.

همچنین، در مقایسه با لوله‌های مانیسمان، لوله‌های درزدار نیز وجود دارند که قیمت کمتری دارند، اما معمولاً از نظر استحکام و طول عمر کمتر قابل اعتماد هستند. در نتیجه، انتخاب بین این دو نوع لوله به نیازهای خاص پروژه و هزینه‌های مربوط به آن بستگی دارد. برای اطلاع از قیمت لوله درزدار به صفحه مربوط به آن مراجعه کنید.