مراحل ساخت ورق روغنی چیست؟ فرآیند تولید و ویژگی‌ها

ورق روغنی، یکی از محصولات پرکاربرد فولادی است که از طریق فرآیند نورد سرد تولید می‌شود. این نوع ورق به دلیل داشتن سطحی صاف، صیقلی و بدون موج و قابلیت‌های فیزیکی بالا، در صنایع مختلفی مانند خودروسازی، ساختمان‌سازی و تولید لوازم خانگی به کار گرفته می‌شود. ورق‌های روغنی معمولاً از فولاد کم‌کربن تولید می‌شوند که به دلیل چقرمگی بالا، قابلیت خم شدن و شکل‌پذیری دارند. تولید ورق روغنی به مراحل و فرآیندهای مختلفی نیاز دارد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

مواد اولیه و انتخاب فولاد مناسب برای تولید ورق روغنی

اصلی‌ترین ماده اولیه برای تولید ورق روغنی، ورق سیاه است. ورق‌های سیاه که با نورد گرم تولید می‌شوند، از فولاد خام ساخته شده و به دلیل دمای بالا در این فرآیند، ظاهری مات و ناپایدار دارند. ورق سیاه پس از فرآیند تولید، وارد فرآیندهای بعدی برای تبدیل شدن به ورق روغنی می‌شود. فولاد کم‌کربن به عنوان پایه اصلی این محصول به کار می‌رود، زیرا این نوع فولاد، ویژگی‌های مطلوبی نظیر انعطاف‌پذیری و مقاومت بالا دارد که برای تولید ورق روغنی مناسب است.

مرحله دوم: اسیدشویی (Pickling) 

یکی از اولین مراحل در تولید ورق روغنی، فرآیند اسیدشویی است. اسیدشویی به معنای شست‌وشوی ورق‌های سیاه با استفاده از اسیدهای قوی است. در این فرآیند، ورق‌ها از آلودگی‌ها، زنگ‌زدگی‌ها و اکسیدهای سطحی پاک می‌شوند و سطحی تمیز و بدون لکه پیدا می‌کنند. معمولاً برای اسیدشویی از محلول اسید کلریدریک استفاده می‌شود. این فرآیند اهمیت زیادی دارد، زیرا آماده‌سازی سطح برای مراحل بعدی مانند نورد سرد، به کیفیت اسیدشویی بستگی دارد. اگر این مرحله به درستی انجام نشود، کیفیت نهایی ورق روغنی تحت تأثیر قرار گرفته و احتمالاً ورق روغنی باکیفیتی نخواهیم داشت.

یکی از پرکاربردترین و پرتقاضاترین ورق‌های روغنی موجود در بازار ایران، ورق روغنی هفت الماس است. برای استعلام قیمت و کسب اطلاعات بیشتر، بر روی لینک مربوطه کلیک کنید و یا با کارشناسان بازرگانی و فروش همراه فلز تماس بگیرید. 

مرحله سوم: نورد سرد (Cold Rolling)

پس از اتمام اسیدشویی، ورق‌ها وارد مرحله نورد سرد می‌شوند که یکی از مراحل حیاتی در تولید ورق روغنی است. در نورد سرد، ورق‌ها از بین چندین غلتک عبور می‌کنند تا به ضخامت و ابعاد دلخواه برسند. این فرآیند در دمای اتاق انجام می‌شود و ضخامت ورق‌ها بدون افزایش دما و در شرایط سرد کمتر می‌شود. نورد سرد موجب ایجاد سطحی صاف و یکنواخت می‌شود که از ویژگی‌های بارز ورق روغنی است. علاوه بر این، این فرآیند به بهبود خواص مکانیکی ورق از جمله مقاومت و استحکام نیز کمک می‌کند.

مرحله چهارم: عملیات آنیلینگ (Annealing)

یکی از مراحل حساس در تولید ورق روغنی، آنیلینگ یا حرارت‌دهی کنترل‌شده است. در آنیلینگ، ورق‌ها تا دمای خاصی گرم شده و سپس به آهستگی سرد می‌شوند. این فرآیند برای افزایش انعطاف‌پذیری و چقرمگی ورق به کار می‌رود. پس از آنیلینگ، ورق دارای خواصی می‌شود که به راحتی قابل شکل‌دهی و خم شدن است. همچنین، برای جلوگیری از اکسید شدن ورق در این مرحله، معمولاً یک لایه روغن مخصوص به سطح آن اضافه می‌شود که از اکسیداسیون سطحی ورق جلوگیری می‌کند. این لایه روغنی دوام ورق را بیشتر کرده و ظاهر آن را نیز تمیزتر می‌کند.

اگر به دنبال اطلاعات جامع‌تری هستید و می‌خواهید قبل از خرید، تمامی جوانب و نکات مهم درباره ورق‌های روغنی را بدانید، حتماً راهنمای خرید ورق روغنی  در وبلاگ ما را مطالعه کنید.

مرحله پنجم: عملیات تمپررولینگ (Temper Rolling)

ورق‌ها در مرحله تمپررولینگ، تحت فرآیندی از نوع نورد سرد با دمای پایین قرار می‌گیرند تا سطحی کاملاً صاف، براق و صیقلی به دست آید. این مرحله به کمک نوع خاصی از غلتک‌ها انجام می‌شود و از مهم‌ترین اهداف آن، حذف نواقص سطحی، کاهش موج‌ها و ایجاد ظاهری مطلوب است. این مرحله به ورق‌ها سطحی صاف و بدون موج می‌بخشد که از جمله مشخصات اصلی ورق روغنی است. همچنین، این مرحله باعث می‌شود که ورق‌ها قابلیت‌های مکانیکی بهتری داشته باشند و ظاهر آن‌ها برای استفاده در بخش‌های مختلف صنعتی، بهینه‌تر شود.

ورق روغنی St14 از انواع ورق فولادی در صنایع گوناگون است که بنا بر نیازهای پروژه‌ها در انواع گوناگونی تولید می‌شود. برای استعلام قیمت و کسب اطلاعات بیشتر، بر روی لینک مربوطه کلیک کنید و یا با کارشناسان بازرگانی و فروش همراه فلز تماس بگیرید. 

در ادامه می‌توانید مراحل تولید ورق روغنی را در قالب یک جدول به راحتی مشاهده کنید: 

مراحل تولید ورق روغنی (نورد سرد)

مرحله	عنوان مرحله	توضیح فرآیند	هدف اصلی
1	تهیه ورق سیاه (نورد گرم)	فرآیند با ورق‌های سیاه ST37 یا ST52 آغاز می‌شود که از نورد گرم به‌دست آمده‌اند.	ماده اولیه برای نورد سرد
2	اسیدشویی (Pickling)	سطح ورق‌ها برای حذف اکسید آهن و زنگ‌زدگی با اسیدکلریدریک شسته می‌شود.	پاک‌سازی سطحی و بهبود چسبندگی
3	شست‌وشو و خشک‌سازی	پس از اسیدشویی، ورق‌ها با آب شسته و خشک می‌شوند.	حذف باقی‌مانده اسید و آماده‌سازی
4	نورد سرد (Cold Rolling)	ورق‌ها از میان غلتک‌های سخت عبور می‌کنند تا ضخامت کاهش یابد و سطحی صاف و براق ایجاد شود.	کاهش ضخامت و افزایش کیفیت سطحی
5	بازپخت یا آنیلینگ (Annealing)	ورق‌ها در کوره آنیل تحت دمای کنترل‌شده قرار می‌گیرند تا ساختار بلوری اصلاح شده و قابلیت شکل‌پذیری افزایش یابد.	نرم‌سازی و افزایش انعطاف
6	پوست‌سابی (Skin Pass Mill)	عبور نهایی ورق‌ها از غلتک‌ها برای حذف موج‌های سطحی، بهبود ظاهر و افزایش تلرانس ضخامت انجام می‌شود.	یکنواخت‌سازی و زیبایی سطح
7	روغن‌کاری نهایی	سطح ورق‌ها با روغن مخصوص پوشش داده می‌شود تا در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی محافظت شوند.	محافظت در انبارداری و حمل
8	برش و بسته‌بندی	ورق‌ها به صورت رول یا شیت برش خورده، بسته‌بندی و آماده ارسال به بازار یا کارخانه‌های مصرف‌کننده می‌شوند.	آماده‌سازی برای مصرف نهایی

مشخصات و ویژگی‌های ورق روغنی چیست؟

ورق‌های روغنی ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند که آن‌ها را برای استفاده در صنایع مختلف ایده‌آل می‌کند. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های ورق روغنی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استحکام و مقاومت بالا: ورق روغنی به دلیل فرآیندهای نورد سرد و آنیلینگ، از استحکام و مقاومت بسیار بالایی برخوردار است و در برابر فشار و ضربه مقاوم است.

• سطح صاف و صیقلی: یکی از ویژگی‌های بارز ورق روغنی، داشتن سطحی کاملاً صاف و یکنواخت است. این ویژگی باعث می‌شود که این ورق برای استفاده در صنایع ظریف‌تر مانند تولید لوازم خانگی و خودروسازی مناسب باشد.

• قابلیت رنگ‌پذیری: ورق‌های روغنی به دلیل سطح صاف و باکیفیت، قابلیت رنگ‌پذیری بسیار بالایی دارند. این خاصیت، امکان تولید این ورق‌ها در رنگ‌های متنوع را فراهم می‌کند که در طراحی و ساخت محصولات گوناگون به کار می‌رود.

• پایداری ساختاری: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ورق‌های روغنی، پایداری آن‌ها در برابر تغییرات دمایی است. این ورق‌ها در برابر انبساط و انقباض مقاومت بالایی دارند و دچار تغییر شکل نمی‌شوند.

• تولید اقتصادی و گسترده: فرآیند تولید ورق روغنی به گونه‌ای است که امکان تولید این محصول در مقیاس وسیع و با هزینه مقرون‌به‌صرفه فراهم است. به همین دلیل، ورق روغنی به عنوان یکی از محصولات فولادی پرکاربرد و محبوب در بازار شناخته می‌شود.

۴ کاربرد اصلی ورق روغنی

ورق روغنی به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فردش، کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد. در زیر به برخی از این کاربردها اشاره می‌شود:

1. صنعت خودروسازی: به دلیل استحکام و سطح صاف ورق روغنی، از آن در بدنه و قطعات داخلی خودروها استفاده می‌شود. همچنین این ورق به دلیل قابلیت رنگ‌پذیری، انتخاب مناسبی برای بخش‌های ظاهری خودرو است.

2. صنعت لوازم خانگی: ورق‌های روغنی در ساخت لوازم خانگی مانند یخچال، اجاق گاز، ماشین لباسشویی و... به کار می‌روند. این ورق‌ها علاوه بر داشتن ظاهری زیبا، مقاوم و بادوام نیز هستند. برای اطلاعات بیشتر در مورد قیمت ورق روغنی، کلیک کنید.

3. ساختمان‌سازی: در برخی از قطعات سازه‌های ساختمانی نیز از ورق روغنی استفاده می‌شود. این ورق‌ها به دلیل استحکام بالا و مقاومت در برابر شرایط محیطی مختلف، در بخش‌های گوناگون ساختمان به کار می‌روند.

4. صنایع الکترونیکی: در صنعت الکترونیک نیز از ورق روغنی برای تولید بدنه و بخش‌های داخلی دستگاه‌های الکترونیکی استفاده می‌شود، زیرا این ورق سطحی صاف و مقاوم دارد که برای این نوع محصولات ایده‌آل است.

کارخانه‌های مطرح تولید ورق روغنی در ایران و جهان 

در صنعت فولاد، تولید ورق روغنی (نورد سرد) از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و کارخانه‌های بسیاری در ایران و جهان به تولید این نوع ورق مشغول‌اند. در ایران، از مهم‌ترین تولیدکنندگان ورق روغنی می‌توان به شرکت فولاد مبارکه اصفهان اشاره کرد که با برخورداری از خطوط نورد سرد پیشرفته، بخش عمده‌ای از نیاز داخلی را تأمین می‌کند. همچنین، شرکت فولاد غرب آسیا، فولاد درخشان اراک، و فولاد تکنو‌فولاد از دیگر تولیدکنندگان داخلی معتبر در این حوزه هستند. در سطح بین‌المللی نیز برندهای بزرگی مانند POSCO (کره جنوبی)، ArcelorMittal (لوکزامبورگ)، Nippon Steel (ژاپن)، و Baosteel (چین) در زمینه تولید ورق روغنی فعالیت گسترده دارند و محصولات آن‌ها در بازارهای جهانی شناخته‌شده و پرکاربرد است. کیفیت سطح، دقت ابعادی و مقاومت مکانیکی از جمله ویژگی‌هایی است که این کارخانه‌ها را در سطح رقابت جهانی برجسته کرده است.

ورق روغنی، یکی از محصولات فولادی باارزش و پرکاربرد است که از طریق مراحل مختلفی مانند اسیدشویی، نورد سرد، آنیلینگ و تمپررولینگ تولید می‌شود. این مراحل با دقت و کنترل انجام می‌گیرند تا محصولی با کیفیت، دوام بالا و ظاهری جذاب حاصل شود. به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد ورق روغنی از جمله استحکام، سطح صاف، قابلیت رنگ‌پذیری و پایداری، این ورق به یکی از انتخاب‌های اول صنایع مختلف تبدیل شده است. همانطور که در ابتدای مقاله گفته شد، اصلی‌ترین ماده اولیه برای تولید ورق روغنی، ورق سیاه است، به همین دلیل افزایش قیمت ورق سیاه بر قیمت نهایی ورق روغنی تاثیرگذار خواهد بود.