لیست انواع مفتول و سیم‌ها + معرفی

مفتول‌ها و سیم‌های فلزی از پایه‌ای‌ترین و پرکاربردترین محصولات در صنایع فلزی، ساختمانی و تولیدی هستند. این محصولات با قطر، آلیاژ و عملیات سطحی متفاوت تولید می‌شوند و هرکدام ویژگی خاصی در مقاومت، انعطاف‌پذیری یا کاربرد فنی دارند.

در این صفحه با مهم‌ترین انواع مفتول و سیم شامل مفتول کم‌کربن، مفتول فنری، مفتول گالوانیزه، مفتول پخته سیاه، استرند پیش‌تنیده، سیم بکسل و سیم خاردار آشنا می‌شوید.

نقش مفتول در صنایع فلزی و ساختمانی

مفتول، پایه‌ بسیاری از محصولات فلزی است؛ از توری و فنس گرفته تا کابل، شبکه و قطعات صنعتی. انتخاب نوع مناسب مفتول بسته به نیاز پروژه، می‌تواند دوام و عملکرد را به‌طور چشمگیری افزایش دهد.

کاربرد در تولید توری، فنس و گریتینگ
استفاده در کابل‌ها و اتصالات صنعتی
نقش سازه‌ای در قطعات بتنی و پیش‌تنیده
کاربرد تزئینی، حفاظتی و انتقال نیرو

مقایسه انواع مفتول و سیم‌ها

نوع مفتول / سیم	ساختار و متریال	کاربردهای رایج	ویژگی شاخص
مفتول کم‌کربن (Low Carbon Wire)	سیم فولادی نرم با درصد کربن پایین	تولید توری، فنس، قطعات سبک صنعتی	انعطاف‌پذیر، شکل‌پذیر و مناسب برای کشش
مفتول فنری (Spring Wire)	فولاد پرکربن با مقاومت کششی بالا	ساخت فنر، ابزار دقیق، قطعات مکانیکی	مقاومت عالی در برابر تغییر شکل
مفتول گالوانیزه (Galvanized Wire)	مفتول فولادی پوشش داده‌شده با روی (Zn)	توری، سیم خاردار، شبکه برق و حصارکشی	ضد زنگ و مقاوم در محیط‌های مرطوب
مفتول پخته سیاه (Annealed Wire)	مفتول فولادی نرم‌شده با عملیات حرارتی	بست‌بندی، آرماتوربندی، مصارف ساختمانی	نرم، قابل خم و مناسب برای کار دستی
استرند پیش‌تنیده (PC Strand)	ترکیب چند رشته فولادی با تنش بالا	سازه‌های بتنی پیش‌تنیده، پل‌ها، تیرها	مقاومت بالا در کشش و پایداری طولی
سیم بکسل (Steel Wire Rope)	مجموعه‌ای از سیم‌های تابیده‌شده فولادی	جرثقیل، آسانسور، کابل‌های صنعتی	تحمل بار زیاد و انعطاف در کشش
سیم خاردار (Barbed Wire)	مفتول فولادی با خارهای پیچیده‌شده	حصارکشی، مناطق حفاظتی و مرزی	ایجاد مانع فیزیکی و امنیت محیط

معرفی و ویژگی هر نوع مفتول

مفتول‌ها، بسته به نوع فولاد، میزان کربن و عملیات حرارتی انجام‌شده، خصوصیات فیزیکی و مکانیکی متفاوتی دارند. هر نوع مفتول برای کاربردی خاص طراحی شده است؛ از انعطاف و نرمی تا مقاومت بالا در کشش و پیچش.

شناخت ویژگی‌های فنی هر نوع مفتول، به انتخاب درست و افزایش دوام پروژه کمک می‌کند. در ادامه، با ویژگی‌های مهم هر یک از انواع مفتول و سیم‌های فلزی آشنا می‌شویم:

۱. مفتول کم‌کربن

مفتولی نرم و انعطاف‌پذیر است که با درصد پایین کربن ساخته می‌شود و قابلیت کشش، جوش و شکل‌دهی بالایی دارد.

مناسب برای تولید توری و سیم‌پیچ
مقاوم در برابر ترک و شکستگی
قابل استفاده در صنایع سبک و ساختمانی

۲. مفتول فنری

این نوع مفتول از فولاد پرکربن ساخته می‌شود و پس از عملیات حرارتی، خاصیت ارتجاعی بالایی پیدا می‌کند.

مورد استفاده در ساخت فنر، ابزار و قفل
مقاومت مکانیکی زیاد در برابر تغییر شکل
مناسب برای قطعاتی با حرکت پیوسته

۳. مفتول گالوانیزه

مفتول فولادی با پوشش روی که برای جلوگیری از زنگ‌زدگی به‌کار می‌رود.

استفاده در توری، فنس و خطوط برق
مقاوم در برابر رطوبت و شرایط جوی
دوام طولانی در فضای باز

۴. مفتول پخته سیاه

پس از بازپخت حرارتی، نرم و انعطاف‌پذیر می‌شود و به‌راحتی خم یا تاب داده می‌شود.

پرکاربرد در آرماتوربندی و بست‌بندی
قابلیت بالای انعطاف و پیچش
مقرون‌به‌صرفه و مناسب مصارف عمومی

۵. استرند پیش‌تنیده

مجموعه‌ای از چند رشته مفتول فولادی با تنش بالا که برای سازه‌های بتنی استفاده می‌شود.

کاربرد در پل‌ها، تیرهای پیش‌تنیده و ستون‌ها
تحمل کشش بالا و حداقل تغییر طول
طراحی‌شده برای بارگذاری‌های سنگین

۶. سیم بکسل

سازه‌ای از چند رشته سیم فولادی تابیده‌شده است که قابلیت کشش و تحمل بار بسیار زیادی دارد.

استفاده در جرثقیل، آسانسور و صنایع حمل‌ونقل
انعطاف‌پذیر، مستحکم و ضد سایش
تولید در ساختارهای مختلف (6×19، 7×7 و …)

۷. سیم خاردار

از ترکیب دو مفتول گالوانیزه و خارهای تیز تشکیل شده و برای ایجاد مانع و محافظت از محیط به کار می‌رود.

مناسب برای حصارکشی و مزارع
نصب آسان و هزینه نگهداری پایین
ماندگاری بالا در شرایط محیطی سخت

نکات تخصصی در انتخاب مفتول

نوع آلیاژ: ترکیب شیمیایی فولاد تعیین‌کننده‌ی استحکام و انعطاف است.
پوشش سطحی: در محیط‌های مرطوب، استفاده از مفتول گالوانیزه یا استیل الزامی است.
قطر و نرمی: قطرهای پایین‌تر برای کارهای دقیق‌تر و قطرهای بالاتر برای کارهای سازه‌ای مناسب‌اند.
نوع تاب و کشش: در سیم‌های صنعتی مانند بکسل یا استرند، تاب و کشش صحیح تعیین‌کننده‌ی عملکرد نهایی است.

جمع‌بندی

مفتول‌ها و سیم‌ها ستون فقرات بسیاری از صنایع فلزی و ساختمانی‌اند. از مفتول‌های ساده کم‌کربن تا کابل‌های قدرتمند بکسل، هرکدام کاربردی منحصر‌به‌فرد دارند.

با انتخاب نوع مناسب بر اساس شرایط محیطی، مقاومت موردنیاز و کاربری نهایی، می‌توان بهترین عملکرد و دوام را از این محصولات به‌دست آورد.