میلگرد ساده چیست؟، نحوه ساخت آن و روش‌های تولید میلگرد ما را با ابعاد مختلف این مقطع فولادی آشنا می‌سازد.
میلگرد فولادی است به شکل میله، کابل یا مش که در سایزهای مختلف تولید و در بتنریزی مورد استفاده قرار می گیرد. این یک جواب مختصر و کامل برای این سوال است، ولی ما قصد داریم در این مقاله از وبلاگ همراه فلز شما را با دنیای میلگرد و انواع آن، بهتر و بیشتر آشنا کنیم. امروزه با پیشرفت صنعتِ ساختمانسازی، نیازها و خواستههای ساختمانسازان و دیگر صنعتگران مرتبط با این حوزه، دستخوش تغییرات بزرگی قرار گرفته است. در ساختمانها برای داشتن استحکام و مقاومت، از ابزارهای ویژهای استفاده می‌شود که در این میان میلگرد یا آرماتور، نقش اساسی ایفا می‌کند.
زمانیکه قرار است سازهای را بنا کنیم، اولین چیزی که مهر تایید بر استحکام آن میزند، کیفیت اسکلتبندی آن است و در این پروسه، آن چیزی که بسیار حائز اهمیتتر است، خرید درست و اصولی انواع مقاطع فولادی و به صورت ویژه انواع میلگرد است. اکنون با ما باشید تا برای شناخت درست و اصولی این محصول پرکاربرد همراهیتان کنیم.
همانطور که میدانید، بتن مقاومت فشاری زیادی دارد و برای تبدیل به قطعات کوچک به نیروی فشاری بسیار قوی نیز نیاز دارد. اما استفاده از بتن بدون میلگرد، دارای یک نقطه ضعف بزرگ است و آن، ویژگی کششی کم بتن است. یعنی بتن مقاومت فشاری بالایی دارد ولی مقاومت کششی آن کم است. میلگرد باعث می‌شود که بتن در برابر نیروهای کششی و چرخشی مقاوم شود و به هنگام اعمال این نیروها، از ترک خوردن و شکستن آن جلوگیری کند. امروزه در بیشتر پروژههای ساختوساز، از میلگرد برای تقویت بتن استفاده میکنند.
میلگردها، پروفیلهای صنعتی هستند که سطح مقطعی دایرهای و توپُر دارند. اغلب میلگردها از جنس فولاد هستند و در صنعت، میلگردهایی با انواع گوناگون، تولید و مورد استفاده قرار میگیرند. نوع فلزی آجدار این محصول فولادی بیشترین کاربرد را در ساختمانسازی دارد.
انواع میلگرد از نظر شکل ظاهری
نقش میلگرد در بتن، به نوع آن میلگرد بستگی دارد. میلگردها را از جهت شکل ظاهری نیز می‌توان به سه گروه میلگرد ساده، آجدار و آجدار پیچیده یا کلاف تقسیم نمود که هر یک از این انواع نیز نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارند. به عنوان مثال برای عملیات بتنریزی، بیشتر از نوع آجدار میلگرد استفاده میکنند؛ چرا که خاصیت خمش و شکسته شدن نوع آجدار، در مقایسه با نوع بدون آج کمتر است. لازم به ذکر است که بتن بر روی میلگرد آجدار، مستحکمتر عمل می‌کند. میلگرد فولادی دارای سطحی کاملا ساده، صاف و یکنواخت است. این میلگردها در سایزهای ۶ تا ۵۰ میلیمتر تولید میشوند و کاربردهای مختلفی هم در صنعت ساختوساز دارند. یکی از کاربردهای میلگرد صاف، در ساخت درز انقباض در خیابانها و فرودگاههاست که برای جلوگیری از انباشتگی و ترک خوردن بتن استفاده می‌شود. درزهای انقباض در فواصل معین بین بتنها تعبیه میگردند و از بروز ترک جلوگیری میکنند.
یکی از میلگردهای باکیفیت در بازار فولاد ایران، میلگرد آجدار آریان فولاد است. برای استعلام قیمت میلگرد آریان فولاد بر روی لینک کلیک کنید یا با کارشناسان فروش همراه فلز تماس بگیرید.
میلگردهای صاف به راحتی خم شده و بدون این که به کل ساختار میلگرد صدمهای وارد شود، شکلپذیر هستند. برای سازههای سنگین و سازههایی مانند پل، بهتر است که از میلگرد صاف استفاده نشود. زیرا قادر به ایجاد اتصال محکم بین بتن و میلگرد نیست و احتمال جدا شدن میلگرد از بتن به دلیل فشار بالا وجود دارد. در مورد میلگردهای آجدار نیز باید گفت که این مدل، مقاطع سطحی زبر و آجدار دارند. به همین دلیل، مشکلات مقاطع صاف برای قرارگیری در بتن را ندارند. در زمان بتنریزی، اتصال مناسبی بین میلگرد و بتن به وجود میآید و احتمال جدا شدن مقطع از بتن بسیار پایین است. مقاطع آجدار به اندازه ۶ تا ۵۰ میلیمتر تولید میگردند. میلگردهای آجدار نیز خود به دو گروه میلگردهای آجدار ترمومکانیکی با نام اختصاری (Thermo Mechanically Treated) TMT و میلگردهای آجدار مقاومت بالا با نام اختصاری (High Strength Deformed Bars) HSD تقسیم میشوند. لازم به ذکر است که پی بردن به ویژگیهای هر نوع میلگرد، در بررسی نقش میلگرد در بتن، نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. در ادمه به ارائه توضیحاتی در خصوص انواع میلگردهای آجدار میپردازیم:
۱. میلگرد آجدار ترمومکانیکی TMT
این نوع میلگرد، در دمای خیلی زیاد تولید شده و استحکام بسیار زیادی دارد. بتنهای تولیدشده با این میلگردها نیز، بسیار مستحکم و مقاوم هستند. میلگردهای آجدار ترمومکانیکی، ویژگیهای کمنظیری مانند استحکام، انعطافپذیری و جوشپذیری دارند. همچنین از استانداردهای بالای بینالمللی برخوردار هستند. از دیگر ویژگیهای این مقاطع، مقاومت آنها در برابر زنگزدگی، ضدزلزله بودن و داشتن دمای بالا است.
۲. میلگرد آجدار مقاومت بالا HSD
این میلگردها دارای سطح آجدار مارپیچی و پیچیده هستند و برای انواع بتن تولید میشوند. میلگردهای آجدار مقاومت بالا، در مقاطع ۴ تا ۵۰ میلیمتر در بازار وجود دارند. یکی از مزایای این نوع میلگرد، سطح کربن پایین آن است که باعث انعطافپذیری و جوشپذیری مقاطع آجدار با مقاومت بالا می‌شود. در زمان استفاده از این میلگرد با بتن، این مقاطع خمش بسیار بالایی دارند که در عین برخورداری از استحکام، کار با آنها را آسان می‌کند.
انواع میلگرد از نظر مقاومت در برابر خوردگی
بهطور کلی، به از بین رفتن مواد به علت واکنش با محیط خوردگی میگویند. پدیده خوردگی طبق تعریف، واکنش شیمیایی یا الکتروشیمیایی بین یک ماده، معمولاً یک فلز، و محیط اطراف آن است که به تغییر خواص ماده منجر خواهد شد. انتخاب میلگرد مناسب برای پروژه شما به اندازه و درجه مورد نیاز برای افزودن پشتیبانی و استحکام لازم بستگی دارد. همچنین تا حد زیادی به مواد مورد استفاده برای ساخت میلگرد و همچنین آنچه برای پوشش آن استفاده می‌شود هم بستگی دارد. میلگرد فولاد کربنی استاندارد در صنعت بتن و ساختمان است، اما ممکن است در محیطهایی با رطوبت بالا مقاومت خوبی نداشته باشد. میلگرد با پوشش اپوکسی ممکن است در کاربردهای دریایی بهتر عمل کند و استحکام و دوام بتن را بدون خوردگی تسریع حفظ کند. میلگردها بر اساس مقاومت به خوردگی به چند دسته تقسیم میشوند که از مهمترین آنها می‌توان به میلگرد سیاه، میلگرد ضدزنگ، میلگرد گالوانیزه و میلگرد فایبرگلاس اشاره کرد که در ادامه به توضیح هر کدام میپردازیم:
- میلگرد فولاد کمکربن (میلگرد سیاه)
- میلگرد فولادی ضدزنگ (میلگرد استنلس استیل)
- میلگرد گالوانیزه
- میلگرد فایبرگلاس
- میلگرد با روکش اپوکسی
- میلگرد پارچه سیم جوشی (WWF)
- میلگرد فلزی منبسطشده
میلگرد سیاه (میلگرد فولاد کمکربن)
میلگرد کربن فولادی رایجترین نوع میلگرد مورد استفاده در پروژههای مسکونی و تجاری است. این فولاد آلیاژی فوقالعاده مقرونبهصرفه و بادوام است، اما فولاد کربنی ممکن است در پروژههایی با قرار گرفتن در معرض رطوبت بالا به خوبی مقاومت نکند. اگر با رطوبت بالا یا در مناطق با رطوبت بالا کار میکنید، استفاده از میلگرد فولاد کربنی ممکن است خطرناک باشد.
میلگرد سیاه در اغلب پروژهها کاربرد دارد. با اینکه میلگرد سياه مقاومت کمی در برابر زنگ زدن دارد و هنگامی که زنگ بزند بتن اطرافش را ترک میاندازد و میشکند ولی در موقعیتهایی که ممکن است در معرض رطوبت و آب قرار نگیرد، گزینه بسیار خوبی است. میلگرد سیاه در سایزهای متنوع ۴ میلیمتر تا ۵۰ میلیمتر در بازار عرضه میشوند و میلههای فولادی آن، ملایم، ساده و گرد هستند. برش و خم شدن این میلگرد بدون ایجاد آسیب به آن آسان است.
کاربرد میلگرد فولاد کمکربن: از میلگرد سیاه در بتن برای ایجاد اتصالات انقباضی در جادهها و باندهای فرودگاه و نیز مارپیچ ستونها استفاده می‌شود.
میلگرد فولاد ضدزنگ
میلگرد فولادی ضدزنگ بهترین نوع میلگرد از لحاظ مقاومت در برابر خوردگی است که در بیشتر پروژههای ساختمانسازی و صنعتی استفاده می‌شود و به نوعی، گرانترین میلگرد موجود در بازار است. این نوع میلگرد، تقریبأ هشت برابر گرانتر از میلگرد اپوکسی است. استفاده از فولاد ضدزنگ، به جز موارد خاص، پرهزینه است. اما میلگرد فولادی ضدزنگ، دارای مقاومتی معادل ۱۵۰۰ برابر بیشتر از میلگرد سیاه در برابر خوردگی است. اگرچه میلگرد استنلس استیل به اندازه میلگرد فولاد کربنی ارزان نیست، میتواند جایگزین مناسبی باشد. این میلههای تقویتکننده فولادی برای پلها، جادهها، اسکلهها و سایر سازههای تحملکننده وزن استفاده می‌شود. برخلاف میلگرد فولاد کربنی، میلگرد فولادی ضدزنگ میتواند به جلوگیری از خوردگی کمک کند و سازه را در برابر خوردگی محافظت کند.
کاربرد میلگرد فولادی ضدزنگ: از این میلگرد به عنوان تقویتکننده و نگهدارنده و حتی در لوازم تزئینی، مانند فرفورژهکاری استفاده می‌شود. کاربرد این میلگرد در صنعت راه و ساختمان، به منظور افزایش مقاومت کششی بتن است. میلگردها از جنس و مواد اولیه متفاوتی ساخته میشوند که بر حسب خواص و کاربردشان مورد استفاده قرار میگیرند، ولی در صنعت بتن و بتنریزی از میلگردهایی با مشخصه فولاد معمولی استفاده می‌شود.
میلگرد گالوانیزه
یکی از گزینههای گرانتر، میلگرد گالوانیزه یا میلگرد فولادی آلیاژی است که در محلول روی غوطهور می‌شود تا یک پوشش آب ویژه اضافه شود که میتواند از خوردگی جلوگیری کند. این ماده یک جایگزین عالی برای میلگرد با روکش اپوکسی است. میلگرد گالوانیزه ۴۰ برابر بیشتر در برابر خوردگی مقاوم است و در هنگام حمل و نصب هم راحتتر است. میلگرد هنگام قرار گرفتن در بتن در معرض عناصر خورنده قرار میگیرد. به همین منظور، پوشش روی به عنوان سدی در برابر عناصر خورنده عمل می‌کند تا میلگرد را محافظت کند. میلگرد گالوانیزه در مقایسه با میلگرد سیاه، حدود ۴۰ برابر در برابر زنگزدگی مقاوم است، اما از نظر آسیب به روکش آن، بسیار مستحکم است. به همین دلیل از میلگرد روکش اپوکسی با ارزشتر است.
میلگرد فایبرگلاس
میلگرد پلیمری تقویتشده با الیاف شیشه (GFRP) یا میلگرد فایبرگلاس ترکیبی شبیه به فیبر کربن است، در نتیجه در زمان استفاده از فایبرگلاس، ایجاد خم مجاز نیست. اما با این حال، در برابر رطوبت زنگ نمیزند. با توجه به این موضوع، فایبرگلاس یک میله تقویتکننده بتن بسیار عالی است. همچنین درحالیکه هر نیم کیلوگرم ۱۰ برابر گرانتر از میلگرد اپوکسی است، بسیار کموزن است. پس با لحاظ میزان طول، قیمت تقریبا دو برابر است. میلگرد فایبرگلاس برای پروژههایی که در معرض آب هستند مناسب است، هرگز خورده نمیشود و از استحکام کششی بسیار بیشتری نسبت به میلگرد فولادی سنتی برخوردار است. بهعلاوه، ۷۵ درصد سبکتر از فولاد است که به این معنی است که میتوانید در هزینههای حملونقل صرفهجویی کنید. این ماده تخصصی دارای خواص الکتریکی غیر رسانا نیز هست.
👈🏻 یکی دیگر از محصولات پرکاربرد و باکیفیت در صنعت فولاد ایران، میلگرد آجدار صبا فولاد زاگرس است. برای استعلام قیمت میلگرد زاگرس بر روی لینک کلیک کنید یا با کارشناسان فروش همراه فلز تماس بگیرید.
میلگرد با روکش اپوکسی
میلگرد با روکش اپوکسی در پروژههای ساختمانی با رطوبت بالا به خوبی عمل می‌کند. میلگرد با یک اپوکسی ضخیم پوشیده شده که به کاهش خوردگی کمک می‌کند. متأسفانه، پوشش ظریف اپوکسی ممکن است در حین حمل خراشیده و آسیب ببیند و مقاومت میلگرد را در برابر خوردگی بسیار کمتر کند.
میلگرد پارچه سیم جوشی (WWF)
اگرچه این نوع مواد نام متفاوتی نسبت به سایر انواع میلگرد استاندارد دارند، اما میلگرد WWF در واقع یک الگوی شبکهای است که از سیم فولادی کمکربن جوشدادهشده ساخته شده است. شبکه میتواند به تقویت دالهای بتنی برای بهبود مقاومت کششی کلی بتن کمک کند.
میلگرد فلزی منبسطشده
مشابه میلگرد WWF، فلز منبسطشده یک شبکه فلزی ایجاد می‌کند که جزئیات آن در خطوط الماسشکل است. مش از یک ورق فولادی منفرد ساخته شده که به طرز ماهرانهای برش داده شده و منبسط شده است. این ماده معمولاً زمانی استفاده می‌شود که به گچ بسیار ضخیم برای حمایت از بتن نیاز باشد. میلگرد فلزی منبسطشده اغلب برای پیادهروها یا سطوح پیادهروی استفاده می‌شود، اما به اندازه کافی قوی نیست که بتواند ترافیک وسایل نقلیه سنگین یا وزنهای سنگین را تحمل کند.
انواع میلگرد بر اساس ضخامت
میلگردها طبق بررسیهای شیمیایی و مکانیکی، نوع کاربرد آنها در صنعت و نیز ضخامت و استانداردهای آن به چند دسته تقسیم میشوند. در این بخش به بررسی دسته‌بندی انواع میلگرد بر اساس ضخامت آنها خواهیم پرداخت. میلگردها با توجه به اندازه و ضخامتی که دارند، به صورت کلاف یا بندیل بستهبندی میشوند. میلگردهای ساده با ضخامت ۵/۵ و ۶/۵ میلیمتر به صورت توپی یا کلاف هستند. سایز ۸ و ۱۰ هم به صورت شاخههای ۱۲ متری و نیز به شکل کلاف تولید میشوند. همچنین میلگردهای با سایز بالای ۱۲ میلیمتر نیز، فقط به شکل شاخههای ۱۲ متری جابجا میشوند. شاخههای زیر ۱۲ متری، میلگرد نرمال نام دارند. با توجه به نوع کاربرد، این نوع از میلگرد سایزهای مختلف و طولی بین ۱ تا ۹/۱۱ متر را داراست. از میلگرد نرمال، در سایزهای 8، ۱۰ و ۱۲ جهت ساخت انواع خاموت استفاده شده و سایزهای بالای ۲۰، ۲۲ و ۲۵ در ساخت بولت و تیرچه کاربرد دارد.
انواع میلگردها بر اساس استاندارد و شکل ظاهری
استانداردهای مختلفی در دنیا برای تولید و کاربرد میلگردها مشخص می‌شود که در این میان استاندارد ASTM را می‌توان به عنوان معتبرترین نوع استاندارد تعریفشده معرفی نمود. JIS ژاپن، DIN آلمان، ISO و... از دیگر استانداردهای متداول در تولید میلگرد هستند. این میلگردها براساس استانداردهای بینالمللی تولید میشوند (مانند ASTM A615 و ISO 6935) که حداقل مقدار برای استحکام تسلیم، استحکام کششی، نسبت استحکام کششی به استحکام تسلیم، تغییر طول، مقدار درد کربن و کربن معادل را قید میکنند.
میلگرد A1
این نوع میلگرد، در رده مقاومتی ۲۴۰ بوده که به میلگردهای A1 یا ساده معروف هستند و هیچگونه شکل آج بر روی آنها وجود ندارد. از نظر سختی نیز در گروه میلگردهای نرم تقسیمبندی میشوند. این محصول، دارای تنش جاری معادل ۲۳۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع بوده و ۳۸۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع تنش گسیختگی دارد. بهعلاوه، تغییر شکل پلاستیکی آن نیز ۲۵ درصد ذکر شده است. این محصول برای انجام عملیات جوشکاری و آهنگری کارایی دارد و به عنوان یک میلگرد داکتیل استفاده میگردد.
میلگرد A2
دسته بعدی، میلگردهای نوع A2 هستند که شکل آجدار دارند و در رده S340 جای میگیرند و از میلگردهای نیمهسخت به شمار میروند. این محصولات از نظر مقاومت در مقایسه با میلگردهای A1 سرسختتر هستند. از نظر کاربردی نیز بیشتر در صنعت ساختمان مانند خاموتها و کمرکشهای دیوارهای برشی استفاده میشوند.
تنش جاری این نوع میلگرد ۳۰۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع و تنش گسیختگی آن ۵۰۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع است. به علاوه تغییر شکل پلاستیکی این میلگرد تقریبا ۱۹ درصد تعیین شده است.
میلگرد A3
میلگردهای آجدار، دارای شکلی به صورت آجدار جناغی هستند که از نظر سختی در گروه نیمهسخت قرار میگیرند. همچنین تنش نسبی پلاستیکی این میلگرد ۱۴ درصد است و به عنوان میلگرد خشک مورد استفاده قرار میگیرد. در رابطه با کاربرد این محصول نیز، در میلگردهای اصلی سازه شامل میلگردهای طولی تیرها و ستونها قابل استفاده هستند.
میلگرد A4
مشخصات میلگرد A4 نشان میدهد این میلگرد، دوام و استحکام بالاتری از میلگرد های A1 , A2 ,A3 دارد ولی به دلیل عدم وجود امکانات و تکنولوژی موردنیاز، استفاده از فولادهای با کربن بالا که در تحمل ضربه و بارهای سیکلی ضعیف عمل میکنند، تولید میلگرد A4، امکانپذیر نیست. امروزه با پیشرفت تکنولوژی و ساخت سیستم ترمکس، متخصصان توانستند با کنترل درجه حرارت، سرعت سرد کردن از شمش های فولادی با کربن پایین، آج ۵۲۰ به بالا را تولید کنند که دیگر نگرانی در تحمل بار و ضربه نیز وجود نداشته باشد. میلگرد آجدار ۵۰۰ و ۵۲۰ را میلگرد A4 مینامند. میلگردهای A4 در طراحی و ساخت انواع سازههای ساختمانی بتن آرمه به غیر از دیوارهای برشی ویژه و قابهای خمشی ویژه مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین استفاده از این میلگردها در بتن مسلح، اقتصادیتر و بهینهتر بوده و آسیب کمتری به محیط زیست میرساند.
در سال ۲۰۰۳ همزمان با افزایش نگرانیها در مورد طراحی سازههای مقاوم در برابر زلزله و لزوم استفاده از میلگرد گرید ۵۰۰ در بتن مسلح، مراجع صاحب صلاحیت در صنعت ساختمان و مسکن، تحقیقاتی در این زمینه انجام دادند که بر اساس آن دستاندرکاران صنعت ساختمان را از خصوصیات این مصالح و عملکرد خوب آن آگاه می کند. در ایران نیز اداره کل استاندارد ملی از تیرماه سال ۱۳۹۲، پس از بررسیها و تجدیدنظر در استاندارد قبلی خود، استفاده از میلگرد 500s و 520s را مجاز اعلام کرده است.
انواع میلگرد بر اساس کاربرد
عموماً می‌توان میلگردها را بر اساس کاربرد و شکل ظاهری به گروههای متفاوتی تقسیم کرد. هر یک از این گروهها نیز در صنعت، کارایی خاص خود را دارند. در ادامه به توضیح دسته‌بندی میلگردهای پرکاربرد میپردازیم.
۱. میلگرد راستا: این محصول برای ایجاد مقاومت کششی در بتن فونداسیون، استفاده می‌شود.
۲. خاموت: از خاموت برای ممانعت از بیرونزدگی مقاطع طولی، بر اثر کمانش استفاده می‌شود که به کارگیری آن، به تحمل نیروهای برشی و جلوگیری از افزایش ترک در ستونها نیز منجر می‌شود.
۳. رکابی: از میلگرد رکابی عموما در بتنریزی دیوار، با هدف افزایش استحکام مقاطع طولی و عمودی دیوارها استفاده می‌شود.
۴. ادکا: این محصول، تحمل نیروهای برشی و لنگرهای منفی در تکیهگاههای تیر یکسره را امکانپذیر می‌کند و در واقع، بخش زیرین میلگرد ادکا، وظیفه تحمل کشش به وجود آمده از خمش و بخش مایل آن نیز، وظیفه تحمل نیروی کشش ناشی از برش را بر عهده دارد.
۵. خرک: عموما از خرک در فعالیتهای عمرانی پرکاربردی نظیر بتنریزی کف و ایجاد فونداسیون استفاده می‌شود. گفتنی است استفاده از خرک به شکل دو شبکه پشت سر هم افقی در داخل قالب است.
۶. سنجاقی: استفاده از این محصول در خاموت، منجر به بالا رفتن نیروی برشی آن می‌شود؛ به علاوه استفاده از سنجاقی بین مقاطع طولی و خاموت، اتصالات را مستحکم می‌کند.
ساخت میلگرد
میلگرد پس از مراحل ذوب، ریختهگری، تولید شمش و نورد تولید می‌شود. ساخت میلگرد با روش‌های متفاوتی قابل انجام است، در ادامه به سه مورد از مهمترین این روشها اشاره میکنیم:
۱. روش فولاد گرم نوردیده
نورد فولاد در دمای بسیار بالا (معمولاً در دمایی بالاتر از ۹۲۵ سانتیگراد)، حتی بالاتر از دمای تبلور مجدد فولاد است. زمانی که فولاد در دمایی بالاتر از دمای تبلور مجدد خود قرار میگیرد، شکلدهی به آن بسیار آسان می‌شود. در مرحله بعد از حرارت دیدن شکل و ابعاد آن به وسیله دستگاه نورد، به شکل دلخواه (در اینجا میلگرد) تعیین می‌شود.
۲. فولاد سرد نوردیده (Cold Rolled Steel) یا سرد اصلاح شده
میلگردهای گرم نوردیده در حالت سرد، طبق فرآیندهای مکانیکی مانند پیچیده شدن، کشیدن، نورد کردن و یا گذراندن از حدیده قرار میگیرند.
۳. فولاد گرم اصلاحشده یا فولاد ویژه
میلگردهای گرم نوردیده در حالت گرم، به موجب فرآیندهای مکانیکی مانند گرمایش و آب دادن قرار داده میشوند.
نمودار اندازه میلگرد
هنگام کار با میلگرد، نهتنها اندازه میلگرد موردنیاز خود، بلکه عیار و نوع فولاد نیز ضروری است. در اینجا موارد استفاده رایج برای هر یک از اندازههای میلگرد فولادی آورده شده است:
- میلگرد شماره ۳ - این مواد میلگرد فولادی نازک و مقرونبهصرفه به جادههای بتنی، راهروها یا پاسیوها استحکام میبخشد. همچنین در استخرهای بتنی ریختهشده برای ایجاد شکل و استحکام دیوارههای استخر رایج است.
- میلگرد شماره ۴ - میلگرد شماره ۴ کمی ضخیمتر برای افزایش استحکام به بزرگراهها مناسب است و میتواند به ستونها و دالها استحکام بیشتری بدهد.
- میلگرد شماره ۵ - این نوع میلگرد معمولا برای پلها و بزرگراهها استفاده می‌شود.
- میلگرد شماره ۶ - معمولاً در شالودهها، دیوارهای حائل و جادهها یا بزرگراهها یافت می‌شود.
- میلگرد شماره ۷ - این اندازه میلگرد میتواند از سازههایی مانند گاراژهای پارکینگ چند طبقه و پلها پشتیبانی کند.
- میلگرد شماره ۸ - برای کاربردهای تجاری متوسط تا سنگین مناسب است. می‌توان از آن برای دالها، دیوارهای دریایی، ستونها و تیرها استفاده کرد.
- میلگرد شماره ۹ - این ماده ضخیم و بادوام میلگرد مورد استفاده برای پروژههای ساختمانی بلند، دیوارهای دریایی و دیوارهای حائل است.
- میلگرد شماره ۱۰ - برای پروژههای تجاری متوسط تا سنگین عالی است. این اندازه پشتیبانی ساختاری را در تیرها، ستونها و موارد دیگر فراهم می‌کند.
- میلگرد شماره ۱۱ - این میلگرد سنگین، ضخیم و محکم است. بنابراین اغلب برای سازههای باربر استفاده می‌شود.
- میلگرد شماره ۱۴ - یکی از سنگینترین و ضخیمترین میلگردهای موجود در اندازههای استاندارد، میلگرد شماره ۱۴ برای پلها، سازههای پارکینگ، ساختمانهای بلند و اسکلهها مناسب است.
- میلگرد شماره ۱۸ - این اندازه میلگرد بزرگ و قوی برای ساختمانهای بزرگ، تأسیسات صنعتی و سایر ساختمانهای مقیاس بزرگ استفاده می‌شود.
خواص مکانیکی میلگردها چیست؟ آزمونهای کرنش و کشش و خمش
در صورت افزایش مقدار نیرو، میلگرد به حالت اولیه خود برنمیگردد و برای همیشه تغییر شکل میدهد. برگشتپذیری خاصیت ارتجاعی و خواص برگشتناپذیر را خواص پلاستیک مینامند. در طرحها ملاک انتخاب میلگرد میزان تنش تسلیم است. به همین دلیل است که این خاصیت بسیار مهم، میزان تنش تسلیم در نامگذاری میلگردها نام گرفته است. در میلگرد آج ۳۴۰ حداقل تنش تسلیم این میلگرد ۳۴۰ مگاپاسکال است.
استحکام کششی
استحکام کششی کششیترین نیرویی است که جسم قبل از شکست تحمل می‌کند. واحد آن پوند بر اینچ مربع است. استحکام کششی میلگردها را می‌توان با عملیاتی مانند آلیاژسازی، خنککاری یا عملیات حرارتی افزایش داد. عبارات مشابهی که برای استحکام کششی استفاده می‌شود شامل استحکام کششی – استحکام کششی است. در آزمایش کشش و افزایش طول نسبی، میزان انعطافپذیری یا شکنندگی میلگرد تعیین می‌شود.
پایههای میلگرد
در عمل میلگردها به صورت شبکهای در کف فونداسیون (با احتساب فاصله پوشش بتنی) جهت ایجاد چسبندگی بیشتر و انتقال مناسب نیرو بین فولاد و بتن در طرفین فونداسیون، میلگرد شبکهای میباشد. با یک خم ۹۰ درجه تا یک طول مشخص تشکیل شده است. با توجه به میزان بار و عمق فونداسیون سیستم میلگرد در آنها میتواند به صورت شبکههای زیرین و یا ترکیبی از شبکههای تحتانی و فوقانی باشد. برای حفظ فاصله مناسب بین دو شبکه از طاق (میلگرد خمشده به عنوان تکیهگاه) استفاده می‌شود.
در جدول زیر میتوانید انواع میلگرد بر اساس استاندارد و شکل ظاهری را مشاهده کنید:
| نوع میلگرد |
استاندارد تولید |
شکل ظاهری |
کاربرد اصلی |
ویژگی کلیدی |
| میلگرد ساده (Plain Bar) |
ISIRI 3132 – ASTM A36 |
سطح صاف بدون آج |
قطعات صنعتی، جوشکاری و خمکاری آسان |
شکلپذیری بالا |
| میلگرد آجدار A1 |
ISIRI 3132 – DIN 488 |
آج یکنواخت و کمعمق |
سازههای سبک و قطعات غیرسازهای |
مقاومت متوسط |
| میلگرد آجدار A2 |
ISIRI 3132 – ASTM A615 |
آج مارپیچی با زاویه ملایم |
آرماتوربندی ساختمانهای مسکونی |
قابلیت جوشکاری محدود |
| میلگرد آجدار A3 |
ISIRI 3132 – BS 4449 |
آج جناقی (V شکل) |
سازههای بتنی سنگین و ستونها |
مقاومت کششی بالا |
| میلگرد آجدار A4 |
ISIRI 3132 – ASTM A706 |
آج مرکب و پیچیده |
پروژههای بزرگ عمرانی، پلها و سدها |
شکلپذیری عالی و مقاومت بسیار بالا |
| میلگرد کلافی (Wire Rod) |
ISIRI 3132 – ASTM A510 |
کلاف (رول) |
سیمکشی، مشبندی، صنایع مفتولی |
انعطاف بالا |
| میلگرد صنعتی (Round Bar) |
ISIRI 3132 – ASTM A29 |
سطح صاف، مقطع گرد |
ماشینکاری و قطعات صنعتی |
دقت ابعادی بالا |
| میلگرد چهارگوش (Square Bar) |
ISIRI 3132 |
مقطع مربع |
ماشینسازی و قطعات سفارشی |
استحکام بالا |
| میلگرد ششگوش (Hex Bar) |
ISIRI 3132 |
مقطع ششضلعی |
قطعات مکانیکی خاص |
مقاومت پیچشی بالا |
استفاده از میلگرد
دیوارهای ملات و سازههای سنگی از نظر مشخصات تقریباً شبیه بتن بوده و در برابر تنشهای کششی تحمل ضعیفی دارند. برخی از قطعات استاندارد سنگ مانند آجر و بلوک برای استحکام بخشیدن به آنها در برابر تنشهای کششی با قرار دادن میلگرد در این سوراخها طراحی شدهاند. هر چند هر مادهای با مقاومت کششی بالا میتواند به عنوان یک عامل تقویتکننده برای تقویت مقاومت کششی بتن استفاده شود و به دلیل اشتراک ویژه فولاد و بتن باعث شده است که از فولاد بیشتری برای ساخت میلگردهای آرماتور استفاده شود. ضریب انبساط دما در بتن و فولاد وجه اشتراک این دو است و مجاورت این ضریب از بروز تنشهای داخلی اضافی در سازه بتن در شرایط دمایی مختلف جلوگیری کرده و از تخریب زودهنگام بتن نیز جلوگیری می‌کند.
چند یادآوری مهم:
✅ میلگرد راستا چیست؟
برای افزایش مقاومت کششی بتن.
✅ میلگرد خاموت چیست؟
برای جلوگیری از بیرونزدگی آرمیچرهای طولی در اثر کمانش و تحمل نیروهای برشی و جلوگیری از انبساط ترک.
✅ میلگرد سنجاقک چیست؟
برای تقویت مقاومت برشی خاموتها و اتصال کامل میلگردهای طولی و خاموت.
✅ طاق میلگرد چیست؟
قرار دادن دو شبکه متوالی افقی با فاصله معین در داخل قالب (در بتن کف و فونداسیون).
✅ میلگرد رکابی چیست؟
برای نگهداری آرمیچرهای طولی یا عمودی در دیوارها و دالهای بتنی (به شکل حرف u) یا بین دو رومیزی آرمیچر (مشبکسازی شبکه).
✅ میلگرد ادکا چیست؟
لنگرهای منفی در تکیهگاه تیر و برای تحمل نیروهای برشی.
✅ میلگرد و ترمکس آلیاژی (خنک کردن و برگشت تحت کنترل) چیست؟
فرآیندهای تولید میلگرد در کشورهای پیشرفته دنیا به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. در معتبرترین استانداردهای دنیا، با توجه به شرایط آب و هوایی هر کشور، فرآیندهای تولید انجام می‌شود.
میلگرد یک ماده ضروری برای بتن مسلح است. انتخاب اندازه، درجه و نوع مناسب میلگردهای تقویتکننده برای موفقیت هر پروژه بسیار مهم است. فاصله مناسب و یکنواخت نیز مهم است. درک کامل استحکام کششی و تسلیم هر گرید میلگرد و همچنین مزایا، معایب و تفاوت هزینه کلی بین گزینههای میلگرد به شما این امکان را میدهد که یک پروژه ایمن، مقرونبهصرفه و بادوام ایجاد کنید. میلگرد یک آرماتور فولادی است که در بتن برای جبران مقاومت کششی پایین آن استفاده می‌شود. فولادی که برای سازههای بتن آرمه استفاده می‌شود، مفتول یا میلگرد است و به آن میلگرد میگویند. میلگرد در کشورهای مختلف با استانداردهای متفاوتی تولید می‌شود و هر استاندارد دارای طبقهبندی خاصی از نظر خواص مکانیکی فولاد است. در این مقاله، به طور جامع به معرفی میلگردها و انواع آن بر اساس شکل، کاربرد، ضخامت، جنس و نیز استانداردهای آن پرداختیم. از این رو، با توجه به نقش کاربردی و اهمیت میلگرد به دلیل استفاده از آن در پروژههای ساختمانی و عمرانی، شرکت همراه فلز با ارائه باکیفیتترین محصولات که مطابق با استانداردهای جهانی تولید شدهاند، آمادگی عرضه انواع میلگرد به شما مشتریان گرامی است. جهت استعلام قیمت روز میلگرد نیز میتوانید با کارشناسان فروش ما در تماس باشید.
