ورق‌های روغنی به ورق های فولادی می گویند که در فرآیند نورد سرد در فشار بالا تولید می‌شوند، به همین دلیل مقاومت بالاتری نسبت به دیگر ورق‌ها دارند.
ورق‌های روغنی به ورق‌های فولادی اطلاق می‌شود که در فرآیند نورد سرد و تحت فشار بالا تولید می‌شوند. این فرآیند سبب می‌شود تا ورق‌ها استحکام و مقاومت بیشتری نسبت به ورق‌های تولیدشده از سایر روشها داشته باشند. ورق‌های روغنی به دلیل ویژگی‌ها و کاربردهای متنوع و همچنین قیمت مناسب، در بازار و صنایع مختلف بهطور گستردهای استفاده می‌شوند.
انواع ورق‌های روغنی بر اساس آلیاژ و فرآیند تولید
ورق‌های روغنی بر اساس ضخامت، ابعاد و نوع آلیاژ بهکاررفته، به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. ضخامت معمول این ورق‌ها از ۰.۳ میلیمتر تا ۲.۵ میلیمتر متغیر است و عرض آنها معمولاً بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ سانتیمتر است. به دلیل تنوع در ابعاد و نوع آلیاژ، این ورق‌ها در بسیاری از پروژههای صنعتی و ساختمانی کاربرد دارند.
ورق‌های روغنی بر اساس نوع آلیاژ و فرآیند حرارتی به انواع زیر تقسیم می‌شوند:
- ورق روغنی معمولی (ST12): این نوع ورق‌ها برای کاربردهای عمومی و پروژههایی که به استحکام زیاد نیاز ندارند، مناسب هستند.
- ورق روغنی نیمهکشش (ST13): این نوع ورق‌ها خاصیت کشش بیشتری نسبت به ورق‌های معمولی دارند و در کاربردهایی که نیاز به شکلدهی بیشتر است، استفاده می‌شوند.
- ورق روغنی فوق کشش (ST14): ورق‌های ST14 دارای قابلیت کشش بسیار بالا هستند و در تولید قطعات پیچیده و دقیق استفاده می‌شوند.
- ورق روغنی با خاصیت لعابپذیری (EK2): این نوع ورق‌ها برای کاربردهایی که نیاز به لعابپذیری دارند، مورد استفاده قرار میگیرند، مانند تولید قطعاتی که در تماس با حرارت یا رطوبت هستند.
- ورق روغنی ضدسایش (QSTE): این نوع ورق‌ها دارای خاصیت مقاومت در برابر سایش بوده و در صنایع سنگین و کاربردهای خاص استفاده می‌شوند.
ورق روغنی ST12
این نوع از ورق‌ها به ورق روغنی کششی یا معمولی معروفاند که دارای ویژگیهای زیر هستند:
- دارای سه ویژگی نقطه تسلیم، بازه استحکام کششی و درصد کشیدگی بالاتری هستند و به همین سبب در بسیاری از مصارف کاربرد بالایی دارند. در آلیاژ بهکاررفته در این ورق‌ها از عناصر کربن و منگنز استفاده شده است و از آنجایی که کربن مقاومت فولاد را بالا میبرد، پس این نوع از ورق‌ها استحکام بیشتری دارند.
- این ورق‌ها نسبت به گروههای دیگر استحکام کششی بالاتری دارند، زیرا در مراحل برشکاری و جوشکاری تنشهای حاصل از فرایند نورد از محصولات خارج می‌شود.
- سطح این ورق‌ها صاف و روغنی است و همچنین نسبت به محصولات نورد گرم سطح پرداختشده با تحمل بالاتری دارند.
- این ورق‌ها در صنایع مختلفی مانند اتومبیلسازی، کانتینرسازی، کشتیذسازی، ساختمانسازی، عمران، مخازن تحت فشار و قطعات الکترونیکی کاربرد دارند.
ورق روغنی ST13
این گرید از ورق‌های روغنی به نیمهکششی یا نیمهکشسانی معروف هستند که استحکام کششی و نقطه تسلیم پایینتری نسبت به مدل قبلی دارند. علت این امر تفاوت در ترکیب عناصر آنها است به طوری که درصد کربن و منگنز این ورق‌ها از مدل ST12 پایینتر است. دارای خاصیت جوشپذیری بالا و همچنین سطوح صاف و براق با تحمل بالاتری نسبت به محصولات نورد گرم هستند. این نوع از ورق‌ها در لوازم خانگی، اداری، صنعت خودروسازی و سازههای صنعتی و ساختمانی کاربرد دارند.
ورق روغنی ST14
نام دیگر این ورق، ورق روغنی فوق کششی است که علت این نامگذاری کشش بسیار بالا یا مقاومت کششی پایین نسبت به دو ورق قبلی است. این گرید عناصری را در خود جای داده که موجب نرم شدن آن نیز می‌شود. این نوع از ورق‌ها قابلیت جوشکاری داشته و سطح آنها با تحمل نسبتاً بالایی پرداخت شده و همچنین مانند نمونههای بالا سطح صاف و روغنی دارند.
در جدول زیر، سه گرید پرکاربرد ورق روغنی و ویژگی‌ها و کاربردهای هرکدام آورده شده است:
| گرید |
ویژگی‌ها |
کاربردها |
| ST12 |
سختی معمولی، شکلپذیری متوسط، مناسب عملیات پانچ و خم |
بدنه خودرو، قفسههای فلزی، کابینت، قطعات عمومی |
| ST13 |
شکلپذیری بالاتر نسبت به ST12، مناسب برای کشش متوسط |
درب خودرو، پنلهای داخلی، قطعات نیازمند فرمدهی دقیقتر |
| ST14 |
قابلیت کشش عمیق، شکلپذیری عالی، مناسب عملیات کشش چندمرحلهای |
درپوش موتور، قطعات کششی عمیق، مخازن نازک، ظروف فلزی خاص |
ویژگیهای ورق روغنی چیست؟
ورق‌های روغنی طی فرآیند نورد سرد، ضخامتشان تغییر یافته و از ضخامت زیاد به ضخامت کم میرسند. همین امر باعث می‌شود کیفیت ظاهری آنها نسبت به موارد دیگر بالاتر باشد. ورق‌های روغنی عمدتاً شامل ویژگیهایی نظیر دوام سطحی بالا، لعابپذیری و ضدسایش بودن هستند. این ورق‌ها به دلیل ویژگیهایی که برشمردیم، از پرکاربردترین ورق‌های موجود در بازار هستند که کاربردها و انواع مختلفی دارند و به شکلهای متفاوتی در بازار عرضه می‌شوند. این نوع از ورق‌ها تفاوتهای عمدهای با سایر محصولات دارند که در بعضی از مواقع همین تفاوتها موجب شناسایی و تشخیص انواع این ورق‌ها از بقیه دستههای موجود در بازار می‌شود.
در جدول زیر میتوانید در یک نگاه، ویژگیهای ورق روغنی را مشاهده کنید:
| ویژگی |
توضیحات |
| سطح ظاهری |
بسیار صاف، براق و یکنواخت |
| فرآیند تولید |
نورد سرد (پس از نورد گرم و اسیدشویی) |
| دقت ابعادی |
بالا (در ضخامت، عرض و طول) |
| ضخامتهای رایج |
۰.۳ تا ۳ میلیمتر |
| مقاومت کششی |
نسبت به ورق سیاه کمتر، اما مناسب برای شکلدهی و کشش |
| شکلپذیری |
بالا؛ مناسب برای خمکاری، پانچکاری، کشش و برش |
| گریدهای رایج |
ST12، ST13، ST14 (بر اساس DIN) |
| کاربردها |
صنایع خودروسازی، لوازم خانگی، رادیاتور، مبلمان فلزی، کابینت، قفسه و... |
| قابلیت رنگپذیری |
بسیار خوب؛ مناسب برای رنگ و پوششهای تکمیلی |
| وزن مخصوص |
حدود ۷.۸۵ گرم بر سانتیمتر مکعب |
| مقاومت به خوردگی |
پایین (در صورت عدم پوششدهی یا رنگآمیزی) |
ورق‌های روغنی مقاومت و قدرت تحمل بالایی در برابر فشارهای فیزیکی دارند و همچنین سرعت فرآیند تولید این ورق‌ها بالاست، به همین دلایل در بازار در دسترس عموم قرار دارند. در ادامه با برخی از ویژگیهای دیگر این ورق‌ها آشنا میشویم:
- این ورق‌ها قابلیتهایی نظیر کشش خوب، سایشناپذیری و لعابپذیری دارند.
- به عنوان ماده اولیه برای تولید ورق‌های گالوانیزه، ورق سفید و ورق‌های رنگی مورد استفاده قرار میگیرند.
- به دلیل دوام سطحی بالا در بسیاری از صنایع کاربرد دارند.
- به دلیل تولید در فرایند نورد سرد و روش هیدروفرمینگ مقاومت بالایی را متحمل می‌شوند.
- به دلیل سرعت بالای فرایند تولید، تعداد محصولات عرضه به بازار بسیار زیاد است و همچنین قیمت مناسبتری نیز دارند.
- در صنعت اتومبیلسازی از ورق‌های روغنی با قابلیت فوقکشش استفاده میکنند. همچنین در ساخت گلگیرهای اتومبیلها نیز ورق ST13 یا همان ورق روغنی نیمهکشش نیز کاربرد دارد.
- محصولات تولیدشده با ورق‌های روغنی در لوازم خانگی همچون اجاق گاز نیز مورد استفاده قرار میگیرند.
- به دلیل داشتن سطوح صاف و صیقلی برای نقاشی قطعات صنعتی نیز استفاده می‌شوند.
- این ورق‌ها در صنعت رادیاتورسازی، مخزن فلزی، ساخت بشکه و ساخت پنلهای انعطافپذیر کاربرد دارند.
- در صنایع ساختمانسازی در قسمت سازههای بسیار قدرتمند که نیاز به تحمل وزن بالایی دارند، قابل استفاده هستند.
کارخانه‌های تولید انواع مختلف ورق روغنی
در ادامه با ۳ کارخانه بزرگ تولید ورق روغنی آشنا شوید:
مجتمع فولاد مبارکه اصفهان
ورق‌های تولیدی این مجتمع از مهم‌ترین محصولات فولادی عرضهشده در بازار هستند و خریداران آن نیز از صنایع مختلفاند. ورق روغنی فولاد مبارکه در دو کیفیت معمولی و کششی وجود دارند. برای اطلاعات بیشتر در مورد نحوه انتخاب و خرید ورق روغنی مناسب برای پروژههای خود، حتماً مقاله راهنمای خرید ورق روغنی را مطالعه کنید.
کارخانه فولاد غرب آسیا
در سال ۱۳۸۳ پروژه نورد ورق سرد با ظرفیت ۵۵۰۰۰۰ تن در سال با استانداردهای بین المللی در شهرستان دلیجان تاسیس شد. ورق روغنی فولاد غرب بیشتر در صنایع خودروسازی، پوشش ساختمانها، ورق‌های گالوانیزه، قوطیسازی، ورق‌های رنگی، لوازم خانگی و همچنین قوطیسازی برای صنایع بستهبندی کاربرد دارند.
مجتمع فولاد هفت الماس
کارخانه فولاد هفت الماس یکی از تولیدکنندگان اصلی ورق‌های نورد سرد در کشور است که گریدهای مختلف ورق روغنی را با کیفیت مطلوب و مطابق با استانداردهای روز تولید می‌کند. این محصولات بهصورت کلاف، برشخورده و ورق مسطح عرضه می‌شوند. برای اطلاع از قیمت ورق روغنی هفت الماس، بررسی روزانه بازار و منابع معتبر تأمین، توصیه می‌شود به سایت همراه فلز سر بزنید.
پس نتیجه گرفتیم که ورق‌های روغنی نوعی ورق فولادی هستند که طی فرآیند نورد سرد تولید می‌شوند و به دلیل مقاومت و استحکام بالا، سطح صاف و روغنی، و قابلیتهای کششی متنوع، در صنایع مختلف مانند خودروسازی، لوازم خانگی و ساختمانسازی کاربرد فراوانی دارند. این ورق‌ها به دستههای مختلفی همچون ورق‌های معمولی، نیمهکشش و فوقکشش تقسیم می‌شوند. قیمت ورق‌های روغنی با توجه به نوع آلیاژ، ضخامت و ویژگیهای فیزیکی آن متغیر است، اما به دلیل تولید انبوه و دسترسی آسان، معمولاً قیمت ورق روغنی مناسب است و در بازار با استقبال زیادی روبرو است.
