تفاوت لوله درزدار و بدون درز: بررسی کامل مزایا و کاربردها

لوله‌های فولادی به دو نوع لوله بدون درز (مانیسمان) و لوله درزدار تقسیم می‌شوند. این لوله‌ها از نظر کاربرد، کیفیت تولید، مواد اولیه و قیمت با یکدیگر تفاوت دارند. هر یک از این لوله‌ها با توجه به فرآیند تولید، ویژگی‌های خاص خود را دارند که برای شرایط مختلف مناسب‌اند. یکی از ویژگی‌های اصلی آن‌ها، که از نامشان نیز قابل تشخیص است، وجود یا عدم وجود درز جوش بر روی سطح لوله‌ها است؛ این ویژگی تأثیر بسزایی در کیفیت و کاربرد آن‌ها دارد. برای درک بهتر تفاوت‌های این دو نوع لوله، ابتدا باید با ویژگی‌های هر کدام آشنا شویم. در این مقاله از وب‌سایت همراه فلز، با ما همراه باشید تا تفاوت‌های اصلی آن‌ها را بررسی کنیم.

لوله بدون درز چیست؟

لوله‌های بدون درز به دلیل نداشتن درز جوش به این نام شناخته می‌شوند. همین ویژگی باعث استحکام بالای آن‌ها نسبت به سایر لوله‌ها می‌شود. این لوله‌ها معمولاً در قطرهای کوچک تولید می‌شوند، زیرا تولید در قطرهای بزرگ‌تر نیاز به هزینه و انرژی بیشتری دارد.

در گذشته، تولید لوله‌های بدون درز با روش‌های قدیمی و غیرعملی انجام می‌شد، اما امروزه با ظهور فناوری‌های جدید مانند نورد اکستروژن، ریخته‌گری و کشش، تولید آن‌ها رایج شده است. لوله مانیسمان یکی از انواع این لوله‌ها است.

این لوله‌ها در صنایع مختلفی مانند لوازم خانگی، خودرو، موتورسیکلت و ساختمان‌سازی کاربرد دارند و به شکل‌های متنوعی مانند مشعل، شافت کولر، اگزوز، نرده و لوله گاز تولید می‌شوند. همچنین به دلیل ظاهر زیبا و مقاوم، در مکان‌های عمومی مانند ایستگاه‌های قطار و فرودگاه‌ها استفاده می‌شوند.

لوله درزدار چیست؟

لوله‌های درزدار با جوشکاری پس از رول شدن تولید می‌شوند. این لوله‌ها به دلیل فرآیند تولید ساده‌تر، راندمان بالاتری دارند، اما استحکام کمتری نسبت به لوله‌های بدون درز دارند. وجود درز در این لوله‌ها باعث می‌شود که در هنگام چکش‌خواری و انعطاف‌پذیری، احتمال بروز نقص بیشتر باشد. انواع مختلفی از لوله‌های درزدار شامل لوله صنعتی، لوله مبلی، لوله گالوانیزه، لوله تست گاز و لوله اسپیرال وجود دارد.

این لوله‌ها از طریق جوش دادن لبه‌های ورق‌های مستطیل‌ شکل و سپس خم کردن و شکل‌دهی به آن‌ها ساخته می‌شوند. اتصال لبه‌ها با دو روش جوشکاری مقاومت الکتریکی و ذوب الکتریکی انجام می‌شود. در این فرآیند، جریان الکتریکی با فرکانس بالا بین دو لبه اعمال می‌شود که باعث ذوب شدن لبه‌ها و ترکیب آن‌ها می‌گردد. استفاده از فرکانس بالا یکی از پیشرفت‌های جدید در تولید لوله‌های درزدار است؛ زیرا در گذشته از جریان‌های فرکانس پایین استفاده می‌شد که به تضعیف درزهای لوله‌ها منجر می‌شد. این لوله‌ها به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند، از جمله لوله‌های عادی، گالوانیزه، درز جوش ترانسفورماتور، درزدار داربستی و درزدار مارپیچی.

لوله درزدار عادی

این نوع لوله‌ها برای انتقال مایعات با فشار پایین استفاده می‌شوند. معمولاً قبل از استفاده، این لوله‌ها در برابر فشار آب آزمایش می‌شوند. طول آن‌ها بین ۴ تا ۱۰ متر است و در ضخامت‌های مختلفی تولید می‌شوند.

لوله درزدار گالوانیزه

این لوله‌ها دارای یک پوشش فلزی روی سطح خود هستند که از فولاد در برابر زنگ‌زدگی و پوسیدگی محافظت می‌کند. پوشش گالوانیزه باعث افزایش عمر لوله می‌شود. این لوله‌ها به دو روش گالوانیزه گرم و سرد تولید می‌شوند که روش گرم رایج‌تر است.

لوله درز جوش ترانسفورماتور

این نوع لوله‌ها در صنایع ماشین‌سازی، ساخت درب و پنجره‌های فولادی و کشاورزی کاربرد دارند و به شکل‌های مربع، مستطیل و کلاهی تولید می‌شوند.

لوله درزدار داربستی

لوله‌های داربستی دارای درزهایی هستند که به اندازه لوله‌های مخصوص انتقال مایعات دقیق و ظریف نیستند. از این لوله‌ها بیشتر برای ساخت سازه‌های عمرانی و بزرگ استفاده می‌شود و برای انتقال آب یا گاز مناسب نیستند.

لوله درزدار مارپیچی

این لوله‌ها مقاومت بیشتری نسبت به دیگر انواع دارند و درز مارپیچی آن‌ها باعث افزایش کیفیت جوش می‌شود. این لوله‌ها با ظاهری صاف و یکدست، در سیستم‌های تهویه، جابه‌جایی مواد از کامیون و در مراکز عمومی مانند بیمارستان‌ها کاربرد دارند. علاوه بر شباهت‌هایی که لوله‌های فولادی ممکن است در تولید، کاربرد یا ظاهر با هم داشته باشند، تفاوت‌های عمده‌ای نیز بین آن‌ها وجود دارد که در ادامه بررسی خواهیم کرد.

تفاوت لوله‌های درزدار و بدون درز در نحوه تولید چیست؟

لوله‌های درزدار با برش نوارهای باریک فولادی و سپس قالب‌گیری سرد به شکل لوله تولید می‌شوند. در این فرآیند، جوشکاری مخصوص برای اتصال درز انجام می‌شود و سطح جوشکاری کاملاً صاف و بدون برآمدگی می‌شود. در مقابل، لوله‌های بدون درز از طریق کشش شمش‌های استوانه‌ای فولادی تولید می‌شوند و هیچ درزی روی سطح آن‌ها دیده نمی‌شود.

عمل جوشکاری لوله‌های درزدار نیاز به ترکیبات شیمیایی مناسب دارد. عناصری مانند سیلیکون، منگنز، اکسیژن و گوگرد به ترکیب فولاد افزوده می‌شوند تا فرآیند انتقال حرارت به طور یکنواخت انجام گیرد و جوش به خوبی به داخل درزها نفوذ کند. در لوله‌های بدون درز، نبود این ترکیبات منجر به پیچیدگی و دشواری در فرایند جوشکاری می‌شود. همچنین، برای تولید لوله‌های درزدار از ورق یا تسمه فولادی استفاده می‌شود، در حالی که ماده اولیه لوله‌های بدون درز، شمش فولادی است.

تفاوت لوله درزدار و بدون درز در کاربرد

لوله‌های درزدار نسبت به لوله‌های بدون درز مقاومت کمتری دارند و نمی‌توانند فشارهای بالا را تحمل کنند. به همین دلیل، لوله‌های بدون درز بیشتر در صنایع نفت، گاز، برق و داروسازی استفاده می‌شوند که به تحمل فشارهای حرارتی و مکانیکی نیاز دارند. از طرف دیگر، لوله‌های درزدار بیشتر در صنایعی مانند هوافضا، خودروسازی و الکترونیک که فشار کاری کمتر است، کاربرد دارند.

تفاوت لوله‌های درزدار و بدون درز در ظاهر

لوله‌های بدون درز عموماً تا قطر ۲۰ اینچ یا ۵۰۰ میلی‌متر تولید می‌شوند، در حالی که لوله‌های درزدار در اندازه‌های بزرگ‌تر و تا قطر ۱۰۰ اینچ در دسترس هستند. برای تولیدات سفارشی و بر اساس ضخامت دیواره، از لوله‌های درزدار استفاده می‌شود، چرا که تولید لوله‌های بدون درز با ضخامت کم اقتصادی نیست. همچنین، لوله‌های بدون درز نمی‌توانند در ضخامت کمتر از ۳ میلی‌متر تولید شوند.

کیفیت سطح لوله‌های درزدار بهتر از لوله‌های بدون درز است؛ زیرا مواد اولیه آن‌ها از کویل نورد گرم است که سطح صاف‌تری دارد. ظاهر لوله‌های بدون درز پس از تولید جلا داده می‌شود، اما این فرآیند برای لوله‌های درزدار نیاز نیست. همچنین سطح لوله‌های درزدار یکنواخت‌تر است، در حالی که لوله‌های بدون درز ممکن است در برخی قسمت‌ها ناهماهنگ باشند.

تفاوت لوله‌های درزدار و بدون درز در مقاومت و استحکام

برخی منابع معتقدند که لوله‌های درزدار و بدون درز از نظر مقاومت در برابر خوردگی تفاوت چندانی ندارند. اما عملیات حرارتی پس از جوشکاری در لوله‌های درزدار که معمولاً در محیط‌های اسیدی انجام می‌شود، ممکن است کمی از مقاومت آن‌ها بکاهد. لوله‌های درزدار به دلیل وجود جوش در طول لوله، تحمل کمتری در برابر فشار دارند و بیشتر برای خطوط انتقال آب با فشار معمولی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در مقابل، لوله‌های بدون درز برای مصارفی که نیاز به تحمل فشار بالا دارند، مناسب‌تر هستند.

در تست‌های کششی و آزمایش‌های لرزش سه‌بعدی، لوله‌های درزدار ممکن است در بخش‌های دورتری از جوش دچار شکست شوند. هرچند لوله‌های درزدار تنها قادر به تحمل حدود ۸۵ درصد از فشار هستند، اما با پیشرفت فناوری جوشکاری، این مشکل تا حد زیادی کاهش یافته است.

تفاوت لوله‌های درزدار و بدون درز در قیمت

لوله‌های بدون درز به دلیل فرآیند تولید پیچیده‌تر و تجهیزات مورد نیاز، قیمت بالاتری نسبت به لوله‌های درزدار دارند. با این حال، در برخی موارد ممکن است لوله‌های درزدار با قیمت بالاتری در بازار عرضه شوند. برای اطلاع دقیق‌تر از قیمت لوله درزدار می‌توانید با کارشناسان وب‌سایت همراه فلز تماس بگیرید.

تفاوت لوله‌های درزدار و بدون درز در دسترسی

محدودیت‌های تولید لوله‌های بدون درز باعث شده است که تعداد مقاطع قابل استفاده در این نوع لوله‌ها محدود باشد. اما لوله‌های درزدار که از صفحات و کویل‌های فولادی تولید می‌شوند، در انواع و اندازه‌های متنوع‌تری در دسترس هستند.

مقایسه فواید لوله‌های درزدار و بدون درز

• مقرون به صرفه بودن: لوله‌های درزدار معمولاً هزینه کمتری نسبت به لوله‌های بدون درز دارند.
• دسترسی بهتر: لوله‌های درزدار بیشتر و راحت‌تر در بازار موجود هستند.
• تنوع در ابعاد: لوله‌های درزدار می‌توانند در ابعاد و اندازه‌های متفاوت تولید شوند.
• امکان بررسی سطح داخلی: در لوله‌های درزدار، امکان بررسی سطح داخلی قبل از تولید وجود دارد، اما این امکان در لوله‌های بدون درز وجود ندارد.
• مزیت نداشتن درز جوش: یکی از مزایای لوله‌های بدون درز این است که هیچ جوشکاری روی سطح آن‌ها وجود ندارد، که می‌تواند نقطه ضعفی در برابر خرابی و خوردگی باشد. با این حال، تکنولوژی‌های جدید تولید لوله‌های درزدار این ضعف را تا حد زیادی کاهش داده‌اند.

در گذشته نگرانی‌هایی درباره ضعف درزهای جوشکاری در لوله‌های درزدار وجود داشت، اما امروزه با تولیدکنندگان معتبر و تکنولوژی‌های پیشرفته، این مشکل تقریباً برطرف شده است.

سخن پایانی 

با توجه به مطالب گفته‌ شده شناخت تفاوت‌های عمده‌ای که میان لوله‌های درزدار و بدون درز وجود دارد، به شما کمک می‌کند تا انتخاب بهتری از لحاظ کاربرد و کیفیت داشته باشید. لوله‌های بدون درز به دلیل نداشتن این درز جوش روی سطح خود از لحاظ کیفیت، کاربرد و ظاهر مزیت‌هایی نسبت به نمونه درزدار دارند، اما با توجه به پیشرفت تکنولوژی در فرایند ساخت آن‌ها، دیگر مشکلی برای این نوع از لوله‌ها نیز پیش نخواهدآمد و در بسیاری از صنایع مورداستفاده قرارمی‌گیرند. 

بهتر است بگوییم با داشتن تمامی تفاوت‌هایی که این لوله‌ها با یکدیگر داشتند، اما در مواردی شباهت نیز دارند و شما باید توجه کنید که برای مصرف در چه پروژه‌هایی از این لوله‌ها قرار است استفاده کنید. اگر دقت کنید و محصول مورد نیاز خود را پیدا کنید آن وقت با توجه به مطالب گفته ‌شده و آگاهی‌هایی که کسب کردید می‌توانید تشخیص دهید که کدام یک برای شما کاربردتری است. همیشه برای یک خرید مطمئن با یک فرد متخصص در آن زمینه مشورت کنید و بعد تصمیم بگیرید. 

در خصوص خرید لوله‌های بدون‌درز و درزدار نیز آشنایی کامل با نحوه ساخت و ویژگی‌های ساختاری و ظاهری آن تا حد زیادی می‌تواند شما را در پروسه خرید کمک کند. باتوجه به تمامی نکات گفته ‌شده در مقاله بالا، هرگونه سوالی در خصوص تفاوت‌ها و به طورکلی ویژگی‌های این لوله‌ها داشتید می‌توانید با کارشناسان ما در وب سایت همراه فلز تماس بگیرید.