لوله گالوانیزه، محصولی فولادی با پوشش محافظ روی (زینک)، پاسخی به نیاز پروژههایی است که مقاومت در برابر خوردگی و دوام طولانیمدت را طلب میکنند. این لولهها، با ترکیب استحکام فولاد و حفاظت لایه گالوانیزه، به یکی از پرکاربردترین مقاطع در تاسیسات، صنایع و ساختمانسازی تبدیل شدهاند.
لوله گالوانیزه چیست؟
لوله گالوانیزه، لولهای فولادی یا آهنی است که با لایهای از فلز روی پوشش داده شده تا در برابر زنگزدگی، خوردگی و رسوبات معدنی مقاوم شود. این پوشش، با ایجاد یک سد محافظ، تماس فولاد با رطوبت و عوامل خورنده را کاهش داده و عمر مفید لوله را به 30 تا 50 سال افزایش میدهد. لولههای گالوانیزه در دو نوع درزدار و بدون درز (مانیسمان) تولید شده و با روشهای گالوانیزاسیون گرم یا سرد، برای کاربردهای متنوع آماده میشوند. در واقع لوله گالوانیزه همان لوله سیاه است که در فرآیند گالوانیزاسیون، داخل حمام فلز روی (زینک) غوطهور میشود تا لایهای مقاوم و محافظ روی سطح آن تشکیل گردد.
ویژگی کلیدی: پوشش روی، حتی در صورت خراش سطحی، با عمل "حفاظت کاتدی" از خوردگی بیشتر جلوگیری میکند.
انواع لوله گالوانیزه
لولههای گالوانیزه بر اساس روش تولید و نوع گالوانیزاسیون دستهبندی میشوند. هر نوع، ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارد.
بر اساس روش تولید
-
لوله گالوانیزه درزدار:
- فرآیند: از ورق فولادی خمشده و جوشکاری درزها تولید میشود. سپس با روش گالوانیزاسیون پوشش روی اعمال میگردد.
- ویژگیها: اقتصادی، مناسب برای فشارهای کم تا متوسط.
- کاربرد: آبرسانی شهری، نردهسازی، سازههای سبک.
- مثال: در سیستم آبرسانی یک مجتمع مسکونی، لوله درزدار 2 اینچ با هزینه 25% کمتر از نوع بدون درز استفاده شد.
-
لوله گالوانیزه بدون درز (مانیسمان):
- فرآیند: از شمش فولادی با کشش و سوراخکاری بدون جوش تولید شده و سپس گالوانیزه میشود.
- ویژگیها: مقاومت بالا در برابر فشار، بدون نقاط ضعف جوش.
- کاربرد: خطوط نفت و گاز، سیستمهای پرفشار.
- مثال: در خط انتقال گاز، لوله مانیسمان 4 اینچ با تحمل فشار 150 بار، ایمنی پروژه را تضمین کرد.
بر اساس روش گالوانیزاسیون
-
گالوانیزه گرم:
- فرآیند: لوله در وان روی مذاب غوطهور شده و لایهای ضخیم (40-120 میکرون) ایجاد میشود.
- ویژگیها: مقاومت بالا در برابر خوردگی، ظاهر مات و طوسی، مناسب برای محیطهای سخت.
- کاربرد: دکلهای مخابراتی، گاردریل، لولههای آب صنعتی.
- مثال: در یک پروژه گاردریل جادهای، لوله گالوانیزه گرم با عمر 35 سال، هزینههای نگهداری را 30% کاهش داد.
-
گالوانیزه سرد:
- فرآیند: پوشش روی از طریق الکترولیز در دمای پایین اعمال میشود (لایه نازکتر، 10-30 میکرون).
- ویژگیها: سطح براق، اقتصادی، مقاومت کمتر در برابر خراش.
- کاربرد: نردههای تزئینی، سازههای موقت، قطعات خودرو.
- مثال: در ساخت نردههای یک پارک، لوله گالوانیزه سرد به دلیل ظاهر براق و هزینه کمتر انتخاب شد.
مشخصات فنی لوله گالوانیزه
| مشخصه | مقدار | کاربرد پیشنهادی |
|---|---|---|
| سایز (اینچ) | 1/2 تا 8 | آبرسانی (1/2-2)، صنعتی (4-8) |
| ضخامت (mm) | 1.5-6 | سبک: آبیاری، سنگین: نفت و گاز |
| رده | 20، 40، 80 | رده 20: تهویه، رده 80: فشار بالا |
| وزن (kg/m) | 1.5-6 | سبک: گلخانه، سنگین: خطوط انتقال |
| طول (m) | 6 (قابل برش) | استاندارد پروژههای ساختمانی |
| ضخامت پوشش روی (µm) | سرد: 10-30، گرم: 40-120 | سرد: تزئینی، گرم: صنعتی |
ویژگیهای کلیدی
- مقاومت در برابر خوردگی: لایه روی از فولاد در برابر رطوبت و مواد شیمیایی محافظت میکند.
- دوام بالا: عمر 30-50 سال در شرایط استاندارد.
- هزینه نگهداری پایین: کاهش نیاز به تعمیرات تا 40% نسبت به لولههای غیرگالوانیزه.
- نصب آسان: قابلیت برش، جوش و اتصال سریع.
- قابلیت بازیافت: امکان ذوب و استفاده مجدد.
- ظاهر متنوع: براق (سرد) یا مات (گرم) برای کاربردهای تزئینی و صنعتی.
محدودیتها:
- رسوبگذاری داخلی در انتقال آب طولانیمدت.
- جوشکاری دشوار به دلیل دود سمی پوشش روی.
- حساسیت گالوانیزه سرد به خراشهای عمیق.
کاربردهای لوله گالوانیزه
لولههای گالوانیزه به دلیل مقاومت و انعطافپذیری، در حوزههای زیر کاربرد دارند:
- تاسیسات آبرسانی: انتقال آب در ساختمانها و شبکههای شهری.
- انتقال گاز: خطوط گاز خانگی و صنعتی.
- کشاورزی: سیستمهای آبیاری قطرهای و سازههای گلخانهای.
- صنایع نفت و گاز: انتقال سیالات پرفشار (لوله مانیسمان).
- ساختمانسازی: نرده، داربست، اسکلت فلزی.
- سیستمهای آتشنشانی: خطوط آب تحت فشار.
- تصفیهخانهها و تهویه: انتقال سیالات و هوای پاک.
مثال: در یک گلخانه مدرن، لوله گالوانیزه سبک (رده 20) برای سیستم آبیاری استفاده شد که هزینههای نصب را 15% کاهش داد و عمر سیستم را به 25 سال رساند.
روشهای تولید و گالوانیزاسیون
- تولید لوله:
- درزدار: ورق فولادی خم شده، درزها جوش داده میشود.
- بدون درز: شمش فولادی کشیده و سوراخکاری میشود.
- گالوانیزاسیون:
- گرم: غوطهوری در روی مذاب (450-480 درجه سانتیگراد)، ایجاد لایه ضخیم.
- سرد: الکترولیز نمک روی در محلول آبی، ایجاد لایه نازک.
جدول مقایسه لوله گالوانیزه گرم و سرد:
| ویژگی | گالوانیزه گرم | گالوانیزه سرد |
|---|---|---|
| ضخامت پوشش (µm) | 40-120 | 10-30 |
| مقاومت به خوردگی | بالا | متوسط |
| ظاهر | مات، طوسی | براق، یکنواخت |
| عمر مفید (سال) | 30-50 | 15-25 |
| کاربرد | صنعتی، محیطهای سخت | تزئینی، سازههای موقت |
| هزینه | بالاتر | اقتصادیتر |
استانداردها
- ASTM A53: مشخصات لولههای فولادی گالوانیزه برای سیالات.
- ASTM A123: استاندارد گالوانیزاسیون گرم.
- BS EN 10240: پوشش داخلی و خارجی لولهها.
- ISIRI: استاندارد ملی ایران برای کیفیت و ابعاد.
تولیدکنندگان ایرانی: شرکتهای سپنتا، سپاهان و کیهان با رعایت این استانداردها، محصولاتی با کیفیت جهانی ارائه میدهند.
مزایا و معایب
مزایا:
- مقاومت عالی در برابر خوردگی و زنگزدگی.
- عمر طولانی (30-50 سال).
- هزینه تولید و نگهداری پایین.
- نصب سریع و اقتصادی.
- سازگاری با محیطهای مرطوب و صنعتی.
معایب:
- رسوبگذاری داخلی در انتقال آب آشامیدنی.
- جوشکاری دشوار به دلیل دود سمی روی.
- حساسیت گالوانیزه سرد به خراش و کاهش دوام.
عوامل تأثیرگذار بر قیمت
- ضخامت پوشش روی: گالوانیزه گرم گرانتر از سرد است.
- نوع لوله: مانیسمان گرانتر از درزدار.
- سایز و ضخامت: لولههای بزرگ و ضخیمتر قیمت بالاتری دارند.
- نوسانات بازار فولاد: قیمت جهانی فولاد و نرخ ارز.
- هزینه انرژی: تأثیر مستقیم بر هزینه تولید.
- هزینه مواد اولیه: در بالاتر اشاره شد که این لوله در واقع همان لوله سیاه است که در حمام روی گالوانیزه شده است؛ بنابراین در صورت بالارفتن قیمت لوله سیاه، قیمت این محصول هم افزایش پیدا میکند.
مثال: در سال 1403، افزایش 20% قیمت فولاد جهانی، قیمت لوله گالوانیزه 2 اینچ را 15% بالا برد.
خرید لوله گالوانیزه از همراهفلز آسیا
لوله گالوانیزه، با ترکیب مقاومت، دوام و مقرونبهصرفه بودن، انتخابی هوشمندانه برای پروژههای حساس به خوردگی است. از آبرسانی شهری تا خطوط نفت و گاز، این لولهها با عمر طولانی و نصب آسان، کارایی پروژهها را تضمین میکنند. انتخاب نوع مناسب (درزدار/بدون درز، گرم/سرد) و تأمین از تولیدکنندگان معتبر، میتواند هزینهها را بهینه کرده و کیفیت را ارتقا دهد. همراهفلز در این مسیر همراه شماست و میتوانید روی تجربه و تخصص ما در حوزه لوله و مخصوصا لوله گالوانیزه حساب کنید.
ورق
لوله
قوطی و پروفیل
میلگرد
تیرآهن و مقاطع سنگین
اتصالات
نبشی، ناودانی، سپری
مش و شبکهها
مفتول و سیمها
مواد اولیه فولاد
ضایعات آهن



















