نحوه اجرای سقف شیروانی با ورق گالوانیزه

اجرای صحیح سقف شیروانی با ورق گالوانیزه یکی از مهم‌ترین مراحل در ساخت یا بازسازی ساختمان‌هایی است که نیاز به پوشش سبک، مقاوم و مقرون‌به‌صرفه دارند. این نوع سقف، در صورت اجرای اصولی، می‌تواند سال‌ها بدون نشتی، زنگ‌زدگی یا افت کیفیت عملکرد مناسبی داشته باشد.

در این مطلب، مراحل اجرای سقف شیروانی با ورق گالوانیزه را به‌صورت گام‌به‌گام و کاملا عملی بررسی می‌کنیم؛ به‌طوری‌که هم برای کارفرما قابل درک باشد و هم برای مجری و پیمانکار قابل استفاده.

انتخاب ورق گالوانیزه مناسب برای سقف شیروانی

پیش از شروع اجرا، انتخاب ورق مناسب اهمیت زیادی دارد؛ زیرا ضخامت، کیفیت پوشش روی (Zinc Coating) و فرم ورق، مستقیما بر طول عمر سقف اثر می‌گذارد. ورق‌های نامناسب حتی با اجرای صحیح نیز در مدت کوتاهی دچار خوردگی یا تغییر شکل می‌شوند.

در انتخاب ورق گالوانیزه سقفی، به موارد زیر توجه می‌شود:

1. میزان پوشش روی (Z): هرچه پوشش روی بیشتر باشد، مقاومت در برابر زنگ‌زدگی بالاتر است.
2. فرم‌دهی ورق: ورق کرکره‌ای یا ذوزنقه‌ای برای هدایت بهتر آب باران مناسب‌تر است.
3. کیفیت تولیدکننده: استفاده از ورق‌های کارخانه‌های معتبر، ریسک خرابی زودهنگام را کاهش می‌دهد.
4. ضخامت ورق گالوانیزه: معمولا بین 0.5 تا 0.7 میلی‌متر برای سقف شیروانی استاندارد توصیه می‌شود.

آماده‌سازی زیرسازی سقف شیروانی

زیرسازی، ستون فقرات سقف شیروانی محسوب می‌شود. اگر این بخش به‌درستی اجرا نشود، حتی بهترین ورق گالوانیزه هم عملکرد مطلوبی نخواهد داشت. زیرسازی باید کاملا تراز، محکم و متناسب با وزن ورق و شرایط اقلیمی منطقه باشد. اصول مهم در اجرای زیرسازی شامل موارد زیر است:

• استفاده از پروفیل فلزی یا چوب اشباع‌شده مقاوم
• ایجاد شیب مناسب برای هدایت آب (حداقل 10 تا 15 درصد)
• کنترل کامل تراز و هم‌راستایی سازه قبل از نصب ورق‌ها
• رعایت فاصله استاندارد بین پرلین یا همان تیرآهن‌ها (معمولا 60 تا 100 سانتی‌متر)

تعیین شیب استاندارد سقف شیروانی

شیب سقف نقش تعیین‌کننده‌ای در جلوگیری از تجمع آب و افزایش عمر ورق گالوانیزه دارد. انتخاب شیب نامناسب می‌تواند باعث نفوذ آب از محل هم‌پوشانی ورق‌ها شود. به‌طور کلی:

1. در مناطق پرباران، شیب بیشتر توصیه می‌شود.
2. در مناطق کم‌بارش، شیب کمتر هم قابل قبول است، اما نباید از حداقل استاندارد پایین‌تر باشد.
3. شیب پیشنهادی برای سقف شیروانی با ورق گالوانیزه معمولا به صورت زیر است:
4. حداقل شیب: 10 درصد
5. شیب ایده‌آل: 15 تا 30 درصد (بسته به شرایط اقلیمی)

نحوه نصب ورق‌های گالوانیزه روی سقف

پس از آماده‌سازی زیرسازی، نوبت به نصب ورق‌ها می‌رسد. این مرحله نیازمند دقت بالا و رعایت ترتیب صحیح نصب است تا از نشتی و آسیب‌های بعدی جلوگیری شود. در زمان نصب ورق‌های گالوانیزه، رعایت نکات زیر ضروری است:

1. نصب ورق‌ها خلاف جهت وزش باد غالب منطقه
2. رعایت هم‌پوشانی طولی و عرضی استاندارد بین ورق‌ها
3. شروع نصب از پایین‌ترین قسمت شیب سقف
4. جلوگیری از فشار بیش‌ازحد هنگام قرار دادن ورق روی زیرسازی

اصول هم‌پوشانی ورق‌ها (Overlap)

هم‌پوشانی صحیح، یکی از مهم‌ترین عوامل در آب‌بندی سقف شیروانی است. اگر این بخش به‌درستی اجرا نشود، حتی پیچ‌کاری مناسب هم جلوی نفوذ آب را نمی‌گیرد.

استانداردهای رایج هم‌پوشانی عبارت‌اند از: هم‌پوشانی عرضی: حداقل یک موج کامل ورق - هم‌پوشانی طولی: 15 تا 25 سانتی‌متر (بسته به شیب سقف) - استفاده از نوار آب‌بندی یا چسب سیلیکونی در مناطق حساس

پیچ‌کاری و نحوه اتصال ورق گالوانیزه

اتصال صحیح ورق‌ها به زیرسازی، نقش مهمی در مقاومت سقف در برابر باد و طوفان دارد. استفاده از پیچ نامناسب یا اجرای غلط پیچ‌کاری، یکی از رایج‌ترین دلایل خرابی سقف‌های شیروانی است.

در پیچ‌کاری اصولی، موارد زیر رعایت می‌شود:

1. استفاده از پیچ سرمته‌ای گالوانیزه با واشر EPDM
2. بستن پیچ‌ها روی قسمت برجسته موج ورق
3. رعایت فاصله استاندارد پیچ‌ها (30 تا 50 سانتی‌متر)
4. جلوگیری از سفت کردن بیش‌ازحد پیچ‌ها برای حفظ واشر آب‌بندی

اجرای آب‌بندی و جزئیات نهایی

پس از نصب ورق‌ها، نوبت به اجرای جزئیات تکمیلی می‌رسد؛ بخش‌هایی که اغلب نادیده گرفته می‌شوند اما بیشترین نقش را در جلوگیری از نشتی دارند. این مرحله شامل موارد زیر است:

• نصب فلاشینگ تاج، کناره‌ها و آبروها
• آب‌بندی محل تقاطع ورق با دیوار یا دودکش
• کنترل نهایی پیچ‌ها و هم‌پوشانی‌ها
• تمیزکاری سطح ورق برای جلوگیری از تجمع براده فلزی

نکات ایمنی در اجرای سقف شیروانی

اجرای سقف شیروانی همواره با خطرات کاری همراه است. رعایت اصول ایمنی، هم برای مجری و هم برای کیفیت نهایی پروژه ضروری است.

مهم‌ترین نکات ایمنی عبارت‌اند از:

1. استفاده از کمربند ایمنی و کفش ضدلغزش
2. پرهیز از اجرا در شرایط بارندگی یا باد شدید
3. حمل ورق‌ها به‌صورت اصولی برای جلوگیری از خم‌شدگی
4. عدم راه رفتن مستقیم روی ورق بدون تخته پخش‌کننده وزن

مشخصات ورق گالوانیزه سقف شیروانی و تنوع آن

برای اجرای سقف شیروانی، انتخاب ورق گالوانیزه مناسب اهمیت بالایی دارد. این ورق‌ها در بازار ایران به صورت شیت یا رول با عرض‌های استاندارد 1000 و 1250 میلی‌متر و ضخامت 0.30 تا 3 میلی‌متر عرضه می‌شوند. امکان برش و سفارشی‌سازی ابعاد باعث می‌شود سقف با حداقل پرت و به شکل اقتصادی اجرا شود.

اهمیت کیفیت ورق و کارخانه تولیدکننده

کیفیت ورق گالوانیزه مستقیماً به کارخانه تولیدکننده بستگی دارد. ورق‌هایی با پوشش یکنواخت روی و ضخامت کنترل‌شده دوام بیشتری دارند و ریسک زنگ‌زدگی را کاهش می‌دهند. برندهایی مانند فولاد مبارکه، تاراز چهارمحال، هفت‌الماس و کارخانه‌های کاشان، شهرکرد و سمنان در پروژه‌های ساختمانی معتبر شناخته شده‌اند.

خدمات تکمیلی پیش از نصب سقف

ورق گالوانیزه معمولاً پیش از نصب نیاز به خدمات تکمیلی دارد. برش دقیق، فرمینگ پوششی، ساخت آبرو و فلاشینگ، آماده‌سازی محل اتصالات و رنگ‌آمیزی الکترواستاتیک از جمله این اقدامات هستند. استفاده از ورق رنگی آماده یا رنگ مخصوص گالوانیزه، دوام و زیبایی سقف را تضمین می‌کند.

دوام، مقاومت و طول عمر ورق گالوانیزه

ورق گالوانیزه در برابر خوردگی بسیار مقاوم است و در شرایط محیطی مختلف بین 35 تا 75 سال یا بیشتر دوام دارد. رعایت نکات ساده مانند جلوگیری از تجمع آب و آلودگی، استفاده از پیچ و اتصالات استاندارد و ترمیم سریع خراش‌ها، عمر مفید سقف را افزایش می‌دهد.

مقایسه ورق گالوانیزه با سایر متریال‌های سقفی

ورق گالوانیزه تعادل مناسبی بین قیمت، دوام و عملکرد ارائه می‌دهد. در مقایسه با استنلس استیل که هزینه بالاتری دارد یا آلومینیوم که مقاومت مکانیکی کمتری دارد، این ورق معمولا بهترین گزینه برای سقف‌های شیروانی است.

جمع‌بندی نهایی

اجرای سقف شیروانی با ورق گالوانیزه زمانی نتیجه مطلوب خواهد داشت که تمام مراحل، از انتخاب ورق تا آب‌بندی نهایی، به‌صورت اصولی و فنی انجام شود. توجه به زیرسازی، شیب مناسب، هم‌پوشانی استاندارد و پیچ‌کاری صحیح، عواملی هستند که مستقیماً بر دوام و عملکرد سقف تأثیر می‌گذارند.
به همین دلیل، نمی‌توان تنها با انتخاب ورق باکیفیت، انتظار یک سقف بی‌نقص داشت؛ اجرای درست، به همان اندازه اهمیت دارد.