ورق سرد چیست؟ انواع ورق سرد و کاربرد

امروزه، هزاران محصول فولادی تولید و به بازار عرضه می‌شود که هرکدام خصوصیات و کاربردهای خاص خود را دارند. یکی از این محصولات پرکاربرد، ورق‌های فولادی هستند. ورق‌های فولادی، کاربرد و ویژگی‌های مختلفی دارند و در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ورق‌ها اصولا به دو روش نورد سرد و نورد گرم تولید می‌شوند. محصولاتی که در نورد سرد تولید می‌شوند، با نام تجاری ورق نورد سرد و محصولاتی که با نورد گرم ساخته می‌شوند، با نام ورق نورد گرم به بازار عرضه شده‌اند. در این مقاله سعی داریم، در مورد ورق نورد سرد صحبت کنیم تا شما با این محصول پرکاربرد فولادی بیشتر آشنا شوید. با توجه به نوسانات قیمت آهن‌آلات، تیم همراه فلز شما را یاری می‌کند تا محصول خود را با قیمت مناسبی تهیه کنید.

2 روش تولید ورق آهنی

همانطور که گفته شد، روش تولید نورد به دو دسته گرم و سرد تقسیم می‌شود. در روش نورد سرد، محصولات تولید شده دارای استحکام بالاتری هستند. به عبارت دیگر مقاومت به فشار آن نیز بالا می‌رود. در این روش بعد از اینکه عملیات نورد گرم بر روی ورق انجام شد، در آخر آن را سرد می‌کنند. در واقع برای ساخت محصولاتی با پرداخت سطح بالا و ابعاد دقیق از نورد سرد استفاده می‌شود. از جمله این محصولات می‌توان ورق گالوانیزه، تسمه، میله و لوله فلزی اشاره کرد. از ورق سرد، در صنایع گوناگونی استفاده می‌کنند که ضخامت آن‌ها با نورد سرد کاهش می‌یابد. این صنایع عبارتند از: ساخت خودرو، مبلمان‌سازی، لوازم خانگی، ساخت پنل‌ها و ساخت قفسه‌ها.

به دلیل استحکام بیشتر ماده در مقایسه با نورد گرم و اندازه کوچکتر، قسمت عمده نورد سرد با غلتک‌های 4 طبقه و خوشه‌ای یا اقماری انجام می‌شود. 

کاربرد‌های ورق سرد چیست؟

ورق‌هایی که ضخامت بالا دارند، با استفاده از نورد سرد به ضخامت‌های پایین‌تر تبدیل می‌شوند. به همین دلیل از نظر ظاهر و کیفیت ورق‌های تولید شده با نورد سرد مانند ورق گالوانیزه و ورق روغنی بهتر هستند. کاربرد این ورق بیشتر در کارهایی است که ویژگی ظاهری در آن اهمیت دارد. به عنوان مثال در صنعت خودروسازی، مبلمان اداری، لوازم خانگی، ساخت انواع قفسه، ساخت پنل‌های غیرقابل انعطاف، مصالح ساختمانی و مصارف کششی معمولی و عمیق از این ورق استفاده می‌شود. 

مزیت‌های استفاده از ورق سرد چیست؟

مقاومت بالای این ورق در برابر فشار یکی از مزیت‌های این ورق‌هاست. مهندسان، برای ساخت و طراحی مکان‌هایی که به متریال کم با مقاومت بالا نیاز دارند، از این ورق‌ها استفاده می‌کنند. علاوه بر این، مزیت دیگر ورق سرد، تنوع در رنگ و سایز است که به دلیل همین ویژگی از این ورق در صنعت‌های مختلفی مانند خودروسازی استفاده می‌شود. 

ابعاد ورق سرد

ورق‌های سردی که در بازار عرضه می‌شوند، مانند ورق گالوانیزه و روغنی به صورت استاندارد دارای عرض 100 الی 125 سانتی‌متر و ضخامت 0.3 الی 3 میلی‌متر هستند. به طور کلی این ورق‌ها اندازه‌های متفاوتی دارند که پس از پردازش، شکل ظاهری آن‌ها تغییر نمی‌کند. 

انواع ورق سرد

ورق سرد، به روش‌های گوناگونی تقسیم می‌شود که دو روش کلی برای تقسیم بندی انواع آن می‌توان نام برد:  

• براساس آلیاژی که از آن ساخته می‌شوند. 
• براساس فعالیت‌های ثانوی که دارند. 

✅در صورت تمایل به استعلام  قیمت امروز ورق روغنی روی لینک کلیک کنید یا با تلفن 7921 7-021 با کارشناسان خبره همراه فلز تماس بگیرد تا شما را راهنمایی کنند. 

 

انواع ورق سرد بر اساس آلیاژ ساخت

از آن‌جایی که آهن یا فولاد به تنهایی معایب و مشکلات زیادی دارد، برای ساخت این ورق از عناصر فلزی خاصی استفاده می‌شود. به طور مثال ورق‌های فولادی از جهت مقاومت در برابر خورندگی و یا قابلیت جوش‌پذیری ناکارآمد هستند. متخصصان زبده، برای برطرف کردن این مشکل عناصر فلزی فولاد و آهن را با عناصر شیمیایی ترکیب می‌کنند. در نتیجه محصولی تولید می‌شود که معایب کمتر و مزیت‌های بیشتری دارد. برخی از این عناصر شیمیایی عبارتند از منگنز، کربن، کروم، سیلیسیم، فسفر و گوگرد. ورق‌‌های سرد نیز براساس کارآیی خود با عناصری ترکیب می‌شوند. در ادامه انواع ورق سرد با آلیاژهای متفاوت و کاربرد آن را معرفی می‌کنیم:  

• ورق ST12: ورق فولاد گرم پس از پردازش به ورق ST12 تبدیل می‌شود. تفاوت این ورق با ورق نورد گرم، در این است که ورق ST12 استحکام بیشتری دارد. همچنین در این ورق عنصر قالب کروم است. عنصر کروم معایبی که در ورق فولادی به چشم می‌خورد را از بین می‌برد و آن را به یک ورق محکم تبدیل می‌کند. 
• ورق ST13: این ورق که به عنوان ورق سرد با کشش معمولی در بازار موجود است، از عناصر فلزی سیلیسیم، گوگرد، کربن و فسفر ساخته می‌شود. این ورق به دلیل استفاده کمتر از متریال فلزی و تحمل بار بیشتر، مورد توجه قرار گرفته است. 
• ورق ST14: این ورق خاصیت فوق کششی دارد. به همین دلیل از آن در کارهای بسیار تخصصی استفاده می‌شود. یکی از کاربردهای این ورق، تولید فیلتر در انواع اتومبیل‌ها است. 
• ورق سرد b یا A1008: نوعی دیگر از ورق‌های سرد، ورق b است که مطابق با استاندارد ASTM به گرید A1008 معروف شده است. 

انواع ورق سرد بر اساس فعالیت ثانوی

ورق‌های سرد بر اساس فعالیت ثانوی که در بازار وجود دارند، عبارتند از: 

1- ورق گالوانیزه

ورق سرد بعد از اینکه از نورد خارج شد، به خط تولید دیگری می‌رود تا روی‌اندود یا گالوانیزه شود. بنابراین ورق گالوانیزه، ورق سردی است که با یک فعالیت ثانویه در کارخانه تولید می‌شود. به طورکلی گالوانیزاسیون فرآیندی است که مقاومت فولاد را در برابر خورندگی و زنگ‌زدگی افزایش می‌دهد. به این صورت که روی ورق با یک لایه مقاوم پوشانده می‌شود تا از سطح فلز محافظت کند. برای این کار از دو روش استفاده می‌شود: روش حمام روی و الکتروگالوانیزاسیون. 

ورق گالوانیزه دارای کاربردهایی است که عبارتند از:  

• ساخت و تولید لوازم خانگی مانند وسایل گرمایشی و سرمایشی و لباسشویی 
• استفاده در صنعت برق مانند تابلوها و سینی کابل برق 
• صنعت کامپیوتر و الکترونیک 
• صنعت خودروسازی مانند ساخت بدنه و قطعات داخلی 
• کاربرد در صنایعی که به رنگ‌آمیزی، برشکاری و شکل‌دهی فلز نیاز است. 
• ساخت کابینت آشپزخانه، لوله بخاری، لوله‌های آب، کانال کولر، شیروانی منازل 

2- ورق روغنی

این ورق که در بازار از انواع ورق سرد به شمار می‌رود، به دلیل شکل ظاهری از سایر ورق‌ها متمایز شده است. در این ورق‌ها برای محافظت از زنگ‌زدگی از روغن استفاده می‌شود. این کار سبب می‌شود که در طول زمان از زنگ‌زدگی و خوردگی در برابر عوامل محیطی محافظت شود. ورق روغنی، ظرافت ابعادی بالایی دارد به همین دلیل درکارهایی که به فرم‌های ظریف نیاز است و باید با دقت نظر بالا انجام شوند، استفاده می‌شود. این ورق استحکام کششی بیشتری نسبت به ورق سیاه دارد و می‌توان با ویژگی فرم‎‌دهی کششی آن محصولات زیادی ساخت. 

✅مقاله پیشنهادی: ورق روغنی چیست؟ معرفی کامل ورق روغنی 

 

یکی دیگر از مزیت‌های ورق روغنی، تولید به صورت پیوسته پس از تولید ورق سیاه است. این محصول در کارهای مهندسی جایگاه ویژه‌ای دارد. بنابراین قیمت این ورق در هزینه‌های تمام شده بسیار تاثیر‌گذار است. ورق معرفی شده کاربردهای فراوانی دارد که به آن‌ها اشاره می‌شود:  

• کاربرد ورق سرد روغنی در خودروسازی 

در صنعت خودروسازی استفاده‌های زیادی از ورق سرد می‌شود. ورق روغنی در ساخت اگزوز مورد استفاده قرار می‌گیرد. علت استفاده این ورق، خورنده بودن محیط اطراف اگزوز است. ورق سرد به دلیل خاصیت فوق کششی در ساخت بدنه خودرو کاربرد فراوان دارد. مشهورترین کارخانه‌هایی که در ایران این ورق را تولید می‌کنند، عبارتند از شرکت فولاد مبارکه اصفهان، شرکت هفت الماس، شرکت فولاد غرب.  

• کاربرد ورق سرد روغنی در صنابع لوازم خانگی 

از این ورق برای ساخت لوازم خانگی استفاده می‌شود که این لوازم عبارتند از: یخچال فریزر، مایکروفر، اجاق گاز، کابینت‌های فلزی، انواع یراق‌آلات، کمدهای نگهداری وسایل منزل و دانش‌آموزی.  

• کاربرد ورق سرد روغنی در ساخت پروفیل فولاد 

بیشترین کاربردی که ورق روغنی دارد، در ساخت پروفیل‌های ساختمانی و در و پنجره است. به طور مثال یکی از پروفیل‌های پرکاربرد ساخته شده از ورق روغنی که در ساخت و ساز استفاده می‌شود، پروفیل مبلی است. 

در ادامه باید بگوییم که روغن، ضریب انتقال حرارت را کاهش می‌دهد و به عنوان یک عایق عمل می‌کند. همچنین ورق و غلتک را خنک می‌سازد. روغن باید بعد از فرآیند به راحتی پاک شود. برای ورق، این کار با تبخیر روغن در حین آنیلینگ انجام می‌شود. در ورق‌های نازک، عمل روغن زدایی به وسیله عملیات الکترولیتی انجام خواهد شد. در نتیجه فرآیند روغن‌کاری ورق به دو صورت زیر انجام می‌گیرد:  

• پاشش مستقیم: در این روش روان‌ساز غلیظ به صورت مستقیم بر روی ورق پاشیده می‌شود که برای ورق‌های نازک مناسب است. 
• پاشش مدار بسته: در این روش، از روان‌ساز رقیقی استفاده شده که به منظور روغن‌کاری و همچنین خنک شدن غلتک بر روی آن پاشیده می‌شود. 

 بعد از روغن‌کاری ورق، وارد مرحله نورد سرد می‌گردد. در اثر عملیات نورد، خواص مکانیکی آن افزایش می‌یابد و ساختار آن ریزدانه می‌شود. با انجام نورد سرد، ضخامت ورق کم و سختی آن زیاد خواهد شد. به همین خاطر نیاز به تبلور مجدد و بازیابی انعطاف‌پذیری وجود دارد که برای این کار، عملیات آنیلینگ به کاربرده می‌شود. 

3- ورق گالوانیزه رنگی

در برخی موارد پس از پایان فرآیند تولید، ورق‌های گالوانیزه سرد به سمت خط تولید ورق رنگی خواهند رفت. این روند به این صورت است که ورق، ابتدا با غلتک‌های مخصوصی برس‌کاری شده و سپس یک پوشش ضدزنگ به آن اضافه می‌شود. در نهایت به ورق مورد نظر رنگ‌ اضافه شده و داخل کوره با درجه حرارت معین گذاشته می‌شود. در پایان، ورق سرد رنگی آماده مصرف خواهد شد. ورق‌های رنگی در برابر انواع رطوبت و خوردگی مقاوم هستند و با رنگ‌های مختلف به بازار عرضه می‌شوند. 

✅جهت استعلام قیمت ورق رنگی با کارشناسان واحد فروش همرا ه فلز ارتباط بگیرید.

این محصولات فولادی کاربردهای گوناگونی دارند که در صنایعی مانند تولید لوازم خانگی گرفته تا صنعت حمل و نقل و ساختمان‌سازی به کار برده می‌شوند. بیشترین مصرف این ورق‌ها در ساخت و نصب شیروانی ساختمان در مکان‌هایی است که میزان بارندگی و رطوبت زیادی دارند. ورق رنگی علاوه بر ظاهری زیبا، در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی مقاوم هستند. به صورت کلی ورق رنگی در صنایع زیر کاربرد دارند:  

• سیستم حمل و نقل: که در کانکس‌ها، کاروان‌ها و کانتینرها استفاده می‌شوند. 
• صنایع تولیدی فلزی: از جمله کاربردهای آن در ساخت کابینت‌ها و تجهیزات اداری است. 
• ساختمان سازی، معماری و ساخت دکوراسیون داخلی: از این ورق‌های رنگی در نمای ساختمان، ساخت سقف‌های کاذب، انواع پارتیشن‌ها و ساخت سوله‌های کارگاهی استفاده می‌شود. 
• صنایع تولید لوازم خانگی: از این صنعت برای تولید و ساخت بدنه یخچال، فریزر، ماشین‌لباسشویی، ماشین‌ظرفشویی، اجاق گاز و آبگرمکن استفاده می‌شود. یک لایه محافظ از جنس PVC یا PET بر روی رنگ نهایی ورق‌های رنگی که در یخچال و فریزر به کار رفته است، مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

4- ورق قلع اندود

 این ورق از دو سو با دو لایه قلع پوشانده شده است تا در برابر خوردگی مقاومت مطلوبی پیدا کند. یکی از قدیمی‌ترین روش‌ها برای افزایش استحکام ورق فولادی، قلع اندود کردن ورق است. 

 

انواع ورق سرد براساس ضخامت

اصولا ضخامت و دقت ابعادی انواع ورق سرد در طول فرآیند نورد سرد کنترل می‌شود. ورق‌های سرد روغنی با سه ضخامت به بازار عرضه شده‌اند:  

• 1830 میلی‌متر 
• 2440 میلی‌متر 
• 3050 میلی‌متر 

روش هیدروفرمینگ در تولید ورق سرد

امروزه یکی از روش‌های تولید ورق سرد، روش هیدروفرمینگ است که به کشش ورق شباهت دارد. در این روش برای فشردن ورق‌ها در دمای اتاق از یک سیال هیدرولیکی مانند امولسیون آب و روغن با غلظت 3 الی 15 درصد استفاده می‌شود. این روش دارای مزیت‌هایی است که عبارتند از:  

• بدون پارگی کشش عمیقی در ورق ایجاد می‌شود. 
• در حین کشش، رفتار ورق یکنواخت باقی می‌ماند. 
• بدون باز کردن قالب، کشش ورق قابل کنترل و تنظیم می‌باشد. 
• از کیفیت سطحی خوبی برخوردار است. 
• به ورق فشار یکنواختی وارد می‌شود. 
• ضخامت حاصل شده، یکنواخت خواهد بود. 
• کرنش، به طور مناسب توزیع شده است. 
• از لحاظ اقتصادی با صرفه است. 

شایان ذکر است که زن ورق نورد سرد شده، حدودا با آهن معمولی برابر است. این ورق به دو صورت رول و فابریک به بازار عرضه می‌شود. ورق‌هایی که در ساخت لوازم خانگی به کار می‌روند، به صورت فابریک و ورق‌هایی که در اگزوز استفاده می‌شوند، به حالت رول شده وارد بازار می‌گردند.

خمکاری ورق‌های سرد؛ فرآیند، مزایا و کاربردها

خمکاری ورق‌های سرد یکی از فرآیندهای مهم در صنایع فلزی است که برای شکل‌دهی به ورق‌های فولادی استفاده می‌شود. این فرآیند به دلیل استفاده از ورق‌های نورد سرد، دقت و کیفیت بالاتری نسبت به ورق‌های نورد گرم دارد. در خمکاری ورق‌های سرد، ورق‌ها ابتدا به دمای اتاق رسیده و سپس با استفاده از دستگاه‌های پرس و خمکن به شکل‌های مختلف خم می‌شوند. این نوع ورق‌ها به دلیل ضخامت کمتر و سطح صاف‌تر، به‌راحتی شکل می‌گیرند و برای تولید قطعات دقیق و پیچیده مناسب هستند.

از مزایای خمکاری ورق‌های سرد می‌توان به دقت بالای ابعاد، استحکام بالا، و ایجاد لبه‌های صاف و بدون ترک اشاره کرد. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که خمکاری ورق‌های سرد در صنایع مختلفی از جمله خودروسازی، تولید لوازم خانگی، و ساخت قطعات صنعتی مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این، به دلیل مقاومت بهتر این ورق‌ها در برابر خوردگی، انتخابی عالی برای محیط‌های مرطوب یا خورنده محسوب می‌شوند.

فرآیند نورد سرد چگونه است؟

اگر ورقی که در فرآیند نورد گرم تولید می‌شود به طور مستقیم وارد بازار شود، نمی‌توان آن را در اتومبیل‌سازی، صنایع خانگی و ... به کار برد. لازم است روی این ورق‌ها عملیاتی صورت گیرد تا بتوان در این صنایع از آن‌ها استفاده کرد. در چنین عملیاتی، ورق‌هایی که از نورد گرم حاصل شده‌اند باید در اسید شسته شده و از چند قفسه چهار غلتکی عبور کنند تا ضخامت آن‌ کاهش یابد. 

ورق‌ها در نورد سرد، به کمک چند مرحله نورد رفت و برگشتی و یا چند قفسه نورد سلسله‌ای، ضخامتشان کاهش می‌یابد. یاتاقان‌های غلتک در یک چارچوب فولادی در قفسه نورد قرار دارند. این قفسه نیروی وارد شده به یاتاقان و همچنین نیروی حاصل از نورد را تحمل می‌کند. برای اینکه دقت کار افزایش یابد و ضخامت ورق‌های نازک یکنواخت باشد، از قفسه‌های چهار غلتکه استفاده می‌شود. قفسه نورد از دو غلتک کاری و پشتیبان ساخته شده است. غلتک‌های کاری، به صورت مستقیم با ورق تماس داشته و قطر کمتری دارند. اما غلتک‌های پشتیبان از انحراف غلتک‌های کاری و خمش آنها جلوگیری می‌کند و قطر بزرگتری دارند. 

خط نورد سرد پیوسته

هم‌ زمان با پیشرفت و توسعه کشور، تقاضا برای محصولات نورد شده هم بیشتر شده است. به همین دلیل مدیران اجرایی فولاد مبارکه تصمیم گرفتند واحد نورد سرد 5 قفسه‌ای این مجتمع را گسترش دهند تا بخش تولید افزایش یابد. زیرا در خط قبلی برای آماده کردن کلاف، زمان زیادی هدر می‌رفت. در صورتی که اگر این زمان از بین برود، تولید افزایش پیدا می‌کرد. 

طبق مشورت‌های انجام شده با شرکت، طرح پیشنهادی پیاده‌سازی شد. بر اساس طرح اجرایی، در ورودی نورد یک سیستم تغذیه قرار داده شد تا بتواند عمل نورد را با پیوسته کردن ورق به صورت مداوم انجام دهد. برای افزایش تولید نیز باید ورق به طور پیوسته وارد خط می‌شد. از آن‌ جایی که سرعت نورد یک سرعت خاص است، باید سرعت سیستم کلاف بازکن بیشتر از سرعت نورد باشد. در این شرایط با سرعت بیشتری حلقه تغذیه پر و هنگامی که حلقه تخلیه شد، کلاف‌های بعدی در قسمت ورودی به هم جوش داده می‌شود. 

این سیستم تغذیه، در قسمت شروع برای باز کردن ورق اسیدشویی گذاشته شد. علاوه بر آن یک دستگاه جوش لیزری 5 میلیون دلاری که گران‌ترین تجهیز این خط می‌باشد، قرار گرفته شد. این دستگاه وظیفه دارد، انتهای یک کلاف را به ابتدای کلاف بعدی جوش دهد. در آخر برای ذخیره ورق یک حلقه گذاشته شده است. این حلقه حدود 1000 متر ورق را در 8 ردیف ذخیره می‌کند. 

در این مقاله در رابطه با موضوعاتی مانند ورق سرد چیست و چه ویژگی‌هایی دارد صحبت کردیم. براساس آنچه گفته شد، ورق سرد به روش نورد سرد تولید می‌شود. این ورق‌ها، با توجه به آلیاژهای به کار رفته در آنها یا بر طبق فعالیت‌های ثانوی انجام شده روی ورق، به انواع گوناگونی تقسیم می‌شوند که در ابعاد و ضخامت‌های مختلفی تولید می‌شود. از ورق در صنایع گوناگونی مانند ساخت خودرو، مبلمان‌سازی، لوازم خانگی، ساخت پنل‌ها و ساخت قفسه‌ها استفاده می‌کنند.

تیم همراه فلز سعی کرده است در این مقاله شما را با این ورق که کاربردهای گوناگونی در صنایع مختلف دارد آشنا کند. همچنین تلاش کردیم توضیح مختصری در رابطه با روش نورد این ورق‌ها بیان کنیم. شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با ورق سرد به وبسایت همراه فلز مراجعه کنید. همراه فلز تیم پشتیبانی مجربی دارد که شما را برای خرید این محصول راهنمایی خواهد کرد.