گالوانیزاسیون چیست و چگونه انجام می‌شود؟

حتما تاکنون به شمال کشور سفر کرده‌اید و سقف‌های رنگی زیبای منازل را در این مناطق دیده‌اید. این سقف‌ها باید با توجه به آب و هوای شمال کشور، نسب به رطوبت بادوام ساخته شوند تا در طول مدت کوتاهی، آسیب نبینند. این سقف‌های رنگی همان ورق‌های فولادی هستند که به روش مدرنی گالوانیزه می‌شوند. گالوانیزه کردن ورق‌های فولادی، روش‌های مختلفی دارد که به گالوانیزه سرد و گرم معروف است. 
در هر روش، از دستگاه‌ها و عملیات خاصی استفاده می‌شود و هر محصول تولید شده توسط آن‌ها، دارای ویژگی‌ها و کاربردهای به خصوصی است. در این بخش از وبلاگ همراه فلز سعی داریم شما را با روش‌های مختلف گالوانیزاسیون آشنا کنیم. 

گالوانیزاسیون چیست؟

فولاد و محصولات فولادی از قدیم در زندگی انسان‌ها کاربردهای زیادی داشته‌اند. تجربه نشان داده است که این محصولات با توجه به اینکه استحکام بسیار بالایی دارند، در برابر زنگ زدگی و رطوبت دارای استحکام کافی نیستند. به همین دلیل باید برای رفع این مشکل به دنبال راه حلی باشید تا از خسارت‌هایی که در پی دارد، جلوگیری کنید.

برای این کار از پوشش‌های فلز روی، بر روی سطوح فولاد استفاده می‌کنند. فلز روی موجب می‌شود که مقاومت فولاد در مقابل خوردگی و اکسید شدن بیشتر شود و در واقع یک لایه محافظ بر روی سطح فلز به وجود خواهد آمد. عمل پاشیدن فلز روی بر سطح فولاد و پوشش دهی محصولات فولادی را گالوانیزه کردن و یا گالوانیزاسیون می‌نامند.

آلیاژ روی کربنات، پس از چند فرآیند شیمیایی به وجود می‌آید. این ماده می‌تواند به طور خیلی قوی در مقابل اکسید شدن و رطوبت دفاع کند. چنانچه تولیدکنندگان بتوانند پوشش دهی به وسیله فلز را به درستی انجام دهند و در طی فرآیند بر روی فلز خراش ایجاد نشود، می‌تواند در برابر خوردگی بسیار عالی عمل کند.

مطابق ASTM A123، ضخامت و کیفیت پوشش گالوانیزه برای محافظت از فولاد در برابر خوردگی تعیین می‌شود.

با اینکه گالوانیزه کردن و پوشش‌دهی سطح فولاد موجب کاهش خوردگی و زنگ زدن می‌شود، اما باز هم ممکن است گاها محصول آسیب ببیند. بنابراین توصیه می‌شود که از محصولات گالوانیزه در محیط‌های حساس و اسیدی استفاده نشود.

پس از آنکه با فرآیند گالوانیزه کردن آشنا شدید، می‌دانید که این روش را بر روی هر محصول فولادی می‌توان به کار برد. اما رایج‌ترین محصولات برای گالوانیزه کردن، ورقها هستند.

همچنین شما با هزینه‌ای که برای گالوانیزه کردن صرف می‌کنید، موجب افزایش طول عمر ورق خواهید شد.

ضخامت ورق‌های گالوانیزه شده فولادی، اغلب بین 0.18 تا 6 میلی متر است. جالب است بدانید که پروفیل‌ها را نیز گالوانیزه می‌کنند بنابراین برای اطلاع از قیمت پروفیل گالوانیزه به جدول مربوط به آن مراجعه کنید. 

انواع روش‌های گالوانیزه چیست؟

امروزه با توجه به پیشرفت در صنعت گالوانیزاسیون، روش‌های مختلفی ابداع شده است تا بتوان به وسیله آن ورق‌ها را گالوانیزه نمود. گالوانیزاسیون به شیوه‌های مختلفی نظیر غوطه‌وری سرد، غوطه‌وری گرم، اسپری کردن، رنگ کردن و همچنین پوشش دادن مکانیکی انجام می‌شود.

برای استفاده در محیط‌های اسیدی اغلب روش گالوانیزاسیون گرم مورد استفاده قرار می‌گیرد و روش گالوانیزه سرد برای محیط مرطوب به کار می رود. در ادامه شما را با این دو روش بیشتر آشنا خواهیم کرد.

گالوانیزاسیون گرم

قیمت و قدمت این شیوه گالوانیزه کردن، نسبت به روش سرد، بیشتر است. در این روش ورق‌ها را ابتدا در مخزنی پر از روی (Z) مذاب شده، در دمای 460 درجه سانتیگراد قرار می‌دهند. سپس بر اثر واکنش میان فلز و روی، چند لایه از روی و آهن بر روی ورق ایجاد خواهد شد. پس از خارج نمودن ورق از این مخزن، روی با اکسیژن واکنش شیمیایی داده و باعث به وجود آمدن یک لایه بسیار مقاوم در برابر سایش و خوردگی می‌شود.

لازم به ذکر است که هر چقدر مقدار روی را در پوشش‌دهی بیشتر کنید، مقاومت ورق را نسبت به خوردگی بیشتر خواهید کرد. بدین ترتیب، در روش گالوانیزه گرم به دلیل مصرف مقادیر زیادی از روی، اغلب در بخش‌هایی که در معرض هوای آزاد هستند، بیشتر استفاده شود.

طبق استاندارد بین‌المللی ISO 1461، ضخامت لایه گالوانیزه گرم بر روی ورق فولادی معمولا بین 100 تا 130 میکرون است. خوب است بدانید که بر خلاف روش گالوانیزه سرد، در این شیوه عنصر روی می‌تواند به ورق نفوذ کند. یکی از مزیت‌های گالوانیزاسیون گرم این است که شما می‌توانید چندین ورق را به صورت هم‌زمان گالوانیزه گرم انجام داد. این امر، سرعت گالوانیزاسیون را بسیار بالا خواهد برد. از عیب‌های این روش نیز مات بودن، کدر بودن و عدم یکنواختی سطح ورق است.

از جمله کاربردهای محصولات تولید شده به وسیله گالوانیزاسیون گرم، می‌توان به گاردریل‌های جاده‌ها، دکل‌های مخابراتی، دکل‌های فشار قوی، لوله‌های جداره ضخیم آب، لوازم خانگی و ساختن نرده‌ها اشاره نمود.

گالوانیزاسیون سرد

در این روش که به آن الکترولیز نیز گفته می‌شود، با اسپری شدن محلول نمک روی و همچنین آب به روی ورق انجام می‌شود. در این روش، فلز روی نمی‌تواند به داخل ورقه‌ها نفوذ کند. پوششی که بر روی ورقه‌ها از این طریق ایجاد می‌شود نیز کاملا یکنواخت و براق بوده و ضخامت آن نیز معادل 25 میکرون است. روش گالوانیزه کردن سرد، برای ورق‌هایی با ضخامت کم انجام می‌گردد.

فرآیند گالوانیزه به روش سرد از آن جهت با سایر روش‌ها متفاوت است که یک نقاشی واقعی محسوب می‌شود. در این شیوه پولیش غنی از رزین را بر روی سطح فلز می‌کشند. آماده سازی جهت گالوانیزه کردن فلز به روش سرد، باید به دقت انجام شود و هرگونه چربی، گرد وغبار و آلودگی را باید از سطح فلز پاک کنید و سپس عملیات را انجام دهید.

بدین صورت که ابتدا به وسیله یک عدد برس سیمی گریس، خاک و یا مواد شیمیایی را از روی سطح فلز پاک کرده و سپس هر تعداد لایه که مدنظر دارید، بر روی آن اعمال کنید.

نکته حائز اهمیت در بحث ورق های گالوانیزه و به طور کلی محصولات فلزی و فولادی، قیمت آن‌هاست. قیمت ورق گالوانیزه با توجه به نوسان‌های بازار بسیار متغیر بوده است. بنابراین پیش از اقدام به خرید این محصولات، ابتدا باید قیمت آن را به طور دقیق بدانید. برای استعلام قیمت و ثبت سفارش کافیست با دفتر پشتیبانی و فروش همراه فلز در تماس باشید.

خلاصه تفاوت میان گالوانیزاسیون سرد و گرم

گالوانیزه گرم:
🔹 مزایا: دوام و مقاومت بسیار بالا در برابر زنگ‌زدگی، مناسب برای محیط‌های مرطوب و صنعتی.
🔹 عیب: سطح ممکن است کمی زبر یا مات باشد و برای کارهای ظریف مناسب نیست.
گالوانیزه سرد:
🔹 مزایا: اجرای آسان و ارزان، ظاهر صاف‌تر.
🔹 عیب: دوام و چسبندگی کمتر، محافظت ضعیف‌تر در برابر خوردگی نسبت به گالوانیزه گرم.

مجموعه همراه فلز با سال‌ها تجربه در زمینه تولید انواع ورق‌های گالوانیزه می‌تواند گزینه ایده آلی برای شما عزیزان باشد. نکته حائز اهمیت در بحث ورق های گالوانیزه و به طور کلی محصولات فلزی و فولادی، قیمت آن‌هاست. قیمت ورق گالوانیزه با توجه به نوسان‌های بازار بسیار متغیر بوده است. بنابراین پیش از اقدام به خرید این محصولات، ابتدا باید قیمت آن را به طور دقیق بدانید. برای استعلام قیمت و ثبت سفارش کافیست با دفتر پشتیبانی و فروش همراه فلز در تماس باشید.

استانداردهای تولید ورق گالوانیزه

ورق‌های گالوانیزه در ایران معمولاً براساس استاندارد ملی ISIRI 3765 تولید می‌شوند. برخی کارخانه‌ها از استاندارد معتبر جهانی ASTM A653 نیز استفاده می‌کنند که مشخصات ضخامت پوشش، کیفیت سطح و تست‌های مقاومت خوردگی را تعیین می‌کند. پایبندی به این استانداردها باعث می‌شود ضخامت پوشش روی، یکنواخت و عمر مفید ورق قابل اطمینان باشد.

گفتنی است که از فلزاتی که گالوانیزه می‌شوند، می‌توان در قسمت‌های گوناگون صنعت استفاده نمود و این امر مسلما یکی از دستاوردهای مهم صنعت ذوب آهن در سال‌های پیشین بوده است. 

در این مطلب به شکل خلاصه و کاربردی با ماهیت گالوانیزاسیون و تفاوت دو روش گالوانیزه گرم و سرد آشنا شدیم. توضیح دادیم که چرا انتخاب روش صحیح پوشش‌دهی می‌تواند عمر مفید ورق فولادی را چندین برابر کند و چطور عواملی مثل ضخامت پوشش، استاندارد تولید و شرایط محیطی روی کیفیت نهایی تأثیر می‌گذارند.

همچنین اشاره شد که گالوانیزه سرد معمولا هزینه کمتری دارد اما دوام روش گرم بالاتر است و هرکدام کاربردهای مشخص خود را دارند.

اگر برای انتخاب بین ورق‌های گالوانیزه گرم و سرد، یا بررسی استاندارد و کیفیت هر محصول نیاز به راهنمایی دارید، کارشناسان همراه‌فلز در تمام مراحل کنار شما هستند. برای دریافت مشاوره تخصصی یا استعلام روز قیمت ورق گالوانیزه، می‌توانید با واحد پشتیبانی همراه‌فلز در تماس باشید.