در اغلب صنایع، زنگ زدن یا فرسایش مقاطع فولادی هزینه‌ها و خسارتهای جبران ناپذیری را بر آن صنعت وارد می‌کند، هزینه‌های تعمیر یا تعویض مقطع فولادی یا خسارتهای مالی و جانی ناشی از خوردگی و فرسودگی، متخصصان را بر آن داشت که چاره‌ای برای محافظت از فولاد در برابر عوامل خورنده و فرسایشی بیاندیشند، گالوانیزاسیون یکی از این روشها است.
در واقع گالوانیزاسیون فرآیندی است که بر روی ورقها و سایر مقاطع فولادی انجام می‌شود تا نه تنها مقاومت آنها را در برابر خوردگی و اکسیداسیون بالا ببرد، ویژگیهای دیگری جهت افزایش طول عمر و بهبود عملکرد، به آنها اضافه کنند. این مقاطع فولادی به دلیل داشتن پوششی از جنس فلز روی بر سطح خود، به گالوانیزه معروف هستند، ورق گالوانیزه یکی از معروفترین و پرکاربردترین انواع ورق در صنایع بزرگ است.
اما سوالی که ممکن است برای بسیاری از افراد پیش بیاید این است که آیا ورق گالوانیزه هم زنگ می زند؟ یا گالوانیزه کردن آنرا را تا ابد در برابر عوامل خورنده و فرساینده مقاوم می‌کند؟ در این مطلب از سری مقالات همراه فلز قصد داریم شما را با ورق گالوانیزه بیشتر آشنا کنیم و این نکته را مورد بررسی قرار دهیم که آیا این نوع از ورق خاصیت ضد زنگ دارد یا خیر.
✅ اگر بدنبال خرید ورق‌هایی با کیفیت بی‌نظیر و قیمت مناسب هستید، کافیست با کارشناسان همراه فلز تماس بگیرید و یا برای ثبت سفارش و استعلام قیمت ورق گالوانیزه، روی متن لینک شده کلیک کنید.
ورق گالوانیزه چیست؟
پیش از آنکه به سراغ خواص ورق گالوانیزه برویم و به سوال مهمی که در ابتدای مطلب پرسیدیم جواب بدهیم، بهتر است با ماهیت این نوع ورق بیشتر آشنا شویم. ورق‌گالوانیزه از دسته ورقهای فلزی می‌باشد که در ساخت و ساز کاربرد زیادی دارند، از دیگر استفاده‌های این ورق می‌توان به ساخت بدنه، سقف، کابینت، لوازم خانگی، تابلو برق، مجراهای دودکش و هوا، لوله‌ها، سقف و بدنه سوله و سالن‌ها و انواع کانال‌ها اشاره کرد. این ورقها با ضخامت‌های مختلفی تولید و در بازار عرضه می‌شوند.
ورق گالوانیزه ویژگیهای بی نظیری در مقابل اکسید شدن دارد، یعنی در واکنش با اکسیژن هوا کنش متفاوتی انجام می‌دهد. رنگ اغلب این ورقها نقره‌ای بوده اما می‌توان آنها را رنگ نمود و تحت عنوان ورق گالوانیزه رنگی استفاده کرد. ورق گالوانیزه، از جمله ورقهای فولادی است که با استفاده از فرآیندهای شیمیایی مانند آبکاری گرم و سرد، تولید می‌شود. در نهایت بر روی این نوع ورق، یک روکش مخصوص از جنس فلز قرار داده شده تا قابلیت‌های آن به طور چشمگیری افزایش یابد. عملیات گالوانیزاسیون نیز در واقع برای جلوگیری از خوردگی انجام می‌شود و طول عمر ورق را بدین وسیله افزایش می‌دهند.
✅ در صورتی که تمایل دارید اطلاعات بیشتری در مورد ورق گالوانیزه کسب کنید، مقاله جذاب و خواندنی ورق گالوانیزه چیست را مطالعه کنید، تا با دنیای جالب ورق گالوانیزه آشنا شوید.
عوامل موثر بر زنگ زدن فلزات
سوالی که شاید ذهن هر خواننده‌ای را درگیر کند این است که، آیا همه فلزات زنگ می‌زنند؟ و اینکه چه عواملی باعث زنگ زدن یک فلز می‌شود؟ در ادامه به این سوال پاسخ می‌دهیم.
رفتار فلزات در برابار عواملی که باعث زنگ زدن آنها می‌شود به سه صورت است، بعضی از فلزات، مانند پلاتین و طلا، در صورتیکه در مجاورت هوا قرار بگیرند اصلا دچار فرسایش نمی‌شوند و به همین دلیل نیازی به حفاظت نخواهند داشت، دسته دوم فلزاتی هستند که اگر در مجاورت با هوا قرار بگیرند، اتم‌های سطح آنها اکسید می‌شود ولی اکسید آنها بسیار مقاوم بوده و با قدرتی بی نظیر به فلز می‌چسبند و مانند یک لایه محافظ به طور طبیعی از آن محافظت کرده و فلز دیگر نیازی به حفاظت نخواهد داشت. فلزاتی همانند، کبالت، روی، آلومینیوم، نیکل، کروم و قلع در این دسته قرار دارند.
دسته آخر نوعی از فلزات هستند که در اثر قرار گرفتن در معرض هوا و رطوبت، واکنش اکسیداسیون در سطح آنها رخ داده و فلز اکسید می‌شود. نوع اکسید حاصل متخلخل بوده و هرگز به سطح فلز نمی‌چسبد و به راحتی از آن جدا می‌شود، این امر موجب فرسایش فلز شده و کم کم آن را از بین می‌برد. این گونه از فلزات را به وسیله روش‌های مختلفی محافظت می‌کنند، آهن در این گروه قرار دارد.
از روش‌های محافظت فلزات در برابر زنگ زدگی، رنگ زدن، چرب کردن سطوح فلز، اعمال مواد ضدزنگ، آبکاری فلز، لعاب دادن و گالوانیزه کردن هستند. علت استفاده از این روشها، افزایش طول عمر فلز و نیز جلوگیری از صرف هزینه‌های هنگفت برای تعمیر و یا تعویض ورق‌هاست.
✅ مقاله پیشنهادی: 9 راه برای جلوگیری از زنگ زدگی مقاطع آهنی
انواع عملیات گالوانیزه کردن
در انجام این عملیات، برای جلوگیری از زنگ‌زدن فلزات و ورقها و افزایش طول عمر آنها، در سطوح میکروسکوپی آنها حفاظتی یکنواخت و تغییرات ایجاد می‌کنند، این فرآیند در واقع موجب تغییر ظاهر، دوام و ضخامت محصول خواهد شد. همه محصولات فلزی را می‌توان بدین وسیله ضد زنگ کرد و یا بهتر بگوییم، مقاومت آنها را در مقابل زنگ‌زدگی بیشتر کرد. برای این کار از دو روش حرارتی و روش الکترو پلیت استفاده می‌شود. در این بخش هر دو روش را برای شما به صورت مختصر توضیح خواهیم داد:
گالوانیزه گرم یا روش حرارتی
این روش که از عبارت انگلیسی Hot Dip Galvanizing گرفته شده، به معنی فرو بردن فولاد یا آهن در مخزن مواد مذاب فلزی روی است. در این روش، برای پوشش‌دهی سطح فلز آن را در این مواد غوطه‌ور می‌کنند، بعد از اینکه فولاد را در فلزات روی مذاب غوطه‌ور کردند آنها را خنک کرده تا روی و فولاد به هم بچسبند و یک لایه قوی بر روی فولاد ایجاد شود، با اعمال این ویژگی بر روی ورقها دوام آنها بیشتر شده و در مقابل خوردگی و زنگ‌زدگی محافظ خواهند شد.
این روش یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین روش‌های گالوانیزاسیون بوده که باعث می‌شود لایه محافظ بر روی فولاد ایجاد شود. لایه‌ای که به عنوان محافظ بر روی فلزات قرار می‌گیرد، در مقابل اصطکاک بسیار مقاوم بوده و به فلز اولیه به خوبی می‌چسبد. لازم به ذکر است که تعداد لایه‌هایی که به عنوان محافظ قرار می‌گیرند، بیشتر از یک عدد است و به عنوان جزئی از فولاد عمل می‌کنند.
گفتنی است که گالوانیزه کردن فلزات با این روش برای فلزاتی که به صورت مستمر با اسید در ارتباط هستند، مفید نخواهد بود و برای این کار باید از فولادهای ضد زنگ و یا استنلس استیل استفاده نمود. توجه کنید که محیط‌های شور و دریایی نیز عمر این نوع ورقها را کوتاه خواهند کرد و دلیل آن رسانایی الکتریکی بسیار بالای آب‌های دریا می‌باشد.
الکتروگالوانیزه یا الکتروپلیت
در این روش، پوشش الکتروگالوانیزه را توسط ریختن محلولی از روی(zn) بر روی ورقها ایجاد می‌کنند، در الکتروگالوانیزه ضخامت پوشش سطح فلز بسیار کم بوده اما به تبع آن سطح فلز بسیار صاف‌تر است، در این شیوه محافظ بسیار نازک‌تر و سبک‌تری را بر روی فلز قرار می‌گیرد و همینطور با این روش می‌توان ضخامت را کنترل نمود.
لازم به ذکر است که در روش اول با توجه به گرم بودن عملیات و ایجاد لایه ضخیم رنگ آمیزی ورق بسیار سخت است، اما در روش الکتروگالوانیزه باعث می‌شود ورق ظاهری زیباتر به دست آورد. به همین دلیل از ورق‌هایی که بدین شیوه گالوانیزه می‌شوند در بدنه خودروها استفاده می‌کنند.
✅ مقاله پیشنهادی: گالوانیزاسیون؛ آشنایی با فرایند گالوانیزه کردن فلزات
مشخصات ورق گالوانیزه
ورقهای گالوانیزه مشخصات مختص خود را دارند که همین مشخصات آنها را از دیگر فلزات متمایز می‌کند، در ادامه به مشخصات و ویژگیهای ورق گالوانیزه اشاره می‌کنیم:
- وجود پوششی از روی که از رسیدن مواد خورنده به سطح زیرین فولاد جلوگیری می‌کند و همین امر موجب افزایش مقاومت آن می‌شود.
- روی فلزی است که مانند فلزات آلومینیوم و تیتانیم می‌تواند باعث شود فلز زیرین خود مقاومت به خوردگی مناسبی داشته باشد و در برابر عوامل خورنده مانند اسیدها هم فلز را محافظت کند.
- پوشش گالوانیزه بر روی ورق می‌تواند عمر آن را به بیش از 70 سال افزایش دهد.
- فولاد گالوانیزه، جایگزین عالی برای فولاد ضدزنگ است.
- چنانچه پوشش رویی ورقهای گالوانیزه آسیب ببیند، فولاد زیرین همچنان محافظت شده باقی مانده و تا مدتی می‌تواند بدون زنگ زدگی به کار خود ادامه دهد.
9 عامل موثر در زنگ زدن ورق گالوانیزه
در واقع عوامل مختلفی وجود دارند که موجب زنگ زدن ورقهای گالوانیزه و یا خوردگی آنها می‌شوند که از مهمترین آنها می‌توان موارد زیر را نام برد:
- رطوبت بسیار زیاد و بالای 60%
- محیط خیس و یا مرطوب
- وجود کلرید سدیم موجود در آب و یا هوا
- افزایش دما و رطوبت و همچنین آلودگی صنعتی
- وجود مواد قوی قلیایی
- وجود اسیدها به خصوص اسیدهای گوگرد که به وسیله سولفید هیدروژن تولید می‌شوند.
- سیمان دارای سولفات و کلر
- گازهای طبیعی فاضلاب و آلودگی‌های دی اکسید گوگرد در جو شهری
- روان‌آب‌های حاصل شده از باران‌های اسیدی
تماس ورقهای گالوانیزه و هرگونه مواد گالوانیزه شده با موارد فوق می‌تواند موجب خوردگی و زنگ‌زدگی شود، در واقع خوردگی به واکنش‌های الکترولیتی گفته می‌شود که میان فلزات و پوشش روی رخ می‌دهد. ورقهای گالوانیزه اغلب می‌توانند در معرض خوردگی قرار بگیرند. از این رو، تنها ورقهای سرب، قلع، آلومینیوم و روی در برابر واکنش‌های خوردگی مقاوم هستند.
✅ جهت استعلام قیمت پروفیل گالوانیزه و انواع مختلف آن کافیست روی ل ینک کلیک کنید، کارشناسان و مشاورین مجرب همراه فلز همواره آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند، با ارتباط از این طریق می‌توانید نسبت به قیمت دقیق محصولات فولادی اطلاعات کاملی به دست آورید. 79217-021
تاثیر محیط های گوناگون بر ورق گالوانیزه و شرایط نگهداری از آن
قرار دادن ورق گالوانیزه در محیط‌های مختلف می‌تواند موجب خوردگی در آنها شود، این محیط‌های موثر عبارتند از:
- تاثیر محیط صنعتی بر ورق گالوانیزه
مکان‌های صنعتی، در واقع یکی از مهاجم‌ترین محیط‌ها در خوردگی فلزات محسوب می‌شوند. آلودگی‌هایی نظیر فسفات و سولفید می‌تواند منجر به تغییراتی در پوشش‌های گالوانیزه روی شود. منطقه‌های بین شهری و شهری از جمله محیط‌های صنعتی هستند.
- تاثیر محیط دریایی معتدل بر ورق گالوانیزه
رطوبت و درجه حرارت کم، موجب می‌شود که در محیط‌های دریایی نسبت به محیط‌های گرمسیری خوردگی کمتر اتفاق بیوفتد. در مناطق گرمسیری و یا مناطقی که کلریدها وجود داشته باشند، سرعت باد و جهت وزش آن می‌تواند از عوامل مهم در خوردگی ورقه‌ها باشد.
- تاثیر محیط گرمسیری و دریایی بر ورق گالوانیزه
در محیط‌هایی با رطوبت بالا، در مجاورت هوا کلرید وجود دارد. این شرایط همانند شرایط صنعتی می‌تواند موجب فرسایش و فاسد شدن فلز شود. محیط‌های نزدیک ساحل اگر در مقابل وزش باد باشند، می‌توانند موجب خوردگی ورق شوند.
- تاثیر محیط حومه‌ای بر ورق گالوانیزه
این محیط‌ها نسبت به شهرک‌های صنعتی دارای خاصیت خوردگی بیشتری هستند. جوامع مختلف مسکونی که در خارج از منطقه شهری قرار گرفته‌اند، در این دسته از محیط‌ها قرار می‌گیرند.
- تاثیر محیط‌های روستایی بر ورق گالوانیزه
محیط روستایی به نسبت دارای خوردگی کمتری برای فلزات هستند، چرا که باران روستایی و آب و هوای آن دارای میزان کمی گوگرد و آلاینده می‌باشد.
با این تفاسیر طول عمر ورق گالوانیزه بسیار به محیط بستگی دارد و هر چه شرایط محیط نامساعدتر باشد، احتمال خوردگی و فرسایش بیشتر می‌شود.
آیا ورق گالوانیزه زنگ می زند ؟
با مطالعه مطالب فوق حتما تا به حال به پاسخ این سوال رسیده اید، همانطور که گفتیم ورقهای آهنی به سرعت در محیط‌های مرطوب اکسید شده و دچار خوردگی می‌شوند، با گالوانیزه کردن این ورقها آنها را در برابر عوامل خورنده محافظت می‌کنند ولی این بدان معنا نیست که این ورقها هرگز زنگ نمی‌زنند، برای اینکه ورقهای گالوانیزه طول عمر بیشتری داشته باشند و کمتر مورد فرسایش، خوردگی و زنگ‌زدگی قرار بگیرند، باید نکاتی را رعایت کرد.
به طور کلی می‌توان گفت؛ عواملی که بر زنگ‌زدن و خوردگی فلزات تاثیر دارند، شامل خاک، هوا و درجه حرارت می‌باشند، وجود آلاینده‌هایی همانند دی اکسید گوگردنیز می‌تواند بر خوردگی تاثیر مستقیمی داشته باشد. در واقع هر چه مقدار این آلاینده‌ها بیشتر بوده خوردگی نیز بیشتر خواهد بود، در خاک نیز مقدار اسیدیته موثر است و پوشش گالوانیزه در خاک‌هایی که خورندگی کمی دارند، تا 75 سال عمر خواهد کرد.
رطوبت و تغییرات دما نیز یکی دیگر از عوامل موثر در خوردگی فلزات هستند. ورقهای گالوانیزه در تغییرات گرما و سرما پاسخ‌های مختلفی از خود بروز می‌دهند. دمای بالا می‌تواند موجب خوردگی و زنگ‌زدگی ورقهای گالوانیزه شود. به همین علت میزان حداکثر دمایی که برای قرار گرفتن ورقهای گالوانیزه توصیه می‌شود 392 درجه فارنهایت می‌باشد.
بهتر است که مکان ذخیره و نگهداری این ورقها تهویه مناسبی داشته باشد و حدالامکان دارای رطوبت کمی باشد. توجه به این اصول طول عمر ورقهای گالوانیزه را بیشتر خواهد کرد و در نتیجه می‌توانید از آنها در پروژه‌های مختلفی استفاده کنید. باید توجه داشته باشید که ورقه‌های گالوانیزه را در پالت‌هایی در معرض اکسیژن و رطوبت قرار ندهید تا از بروز شوره روی سطح ورق خودداری شود.
حمل و نقل نادرست، عدم دقت در مراحل گالوانیزاسیون و موارد بسیاری می‌تواند طول عمر این ورق را کوتاه کند، نگهداری اصولی از این محصولات، می‌تواند مزایای زیادی را برای شما به همراه داشته باشد و در هزینه‌های شما صرفه‌جویی کند، پس این ورقها زنگ نمی‌زنند مگر اینکه شرایط تولید، حفظ و نگهداری، حمل و نقل، محیط و نحوه مصرف آنها نامناسب باشد!
✅ اگر بدنبال خرید لوله های گالوانیزه با کیفیت بی‌نظیر و قیمت مناسب هستید، کافیست با کارشناسان همراه فلز تماس بگیرید و یا برای ثبت سفارش و استعلام قیمت لوله گالوانیزه، روی متن لینک شده کلیک کنید.
سخن پایانی
ورق گالوانیزه از جمله پرکاربردترین ورقها هستند که در صنایع مختلف از آنها استفاده می‌کنند، امروزه ورقهای معمولی برای استفاده در محیط‌های رطوبتی و شرایط خاص مناسب نیستند و پس از گذشت چند سال از ساخت محصولات با این نوع ورقها ممکن است دچار زنگ‌زدگی شوند. زنگ زدن ورقهای گالوانیزه موجب آسیب به آنها شده و سازنده باید هزینه مجددی را برای تعمیر و یا تعویض بپردازد.
این امر موجب شد تا برای جلوگیری از صرف هزینه‌های هنگفت، روش‌هایی ابداع شود تا این ورقها طول عمر بیشتری داشته باشند. با گالوانیزه کردن ورقها می‌توان آنها را در مقابل محیط‌های مرطوب و یا در شرایطی که احتمال زنگ زدن رخ می‌دهد، مقاوم نمود و در نتیجه عمرشان را تا 70 سال افزایش داد.
در این بخش از سری مقالات همراه فلز، شما را با ورقهای گالوانیزه آشنا نموده و مشخصات آنها را برای شما بازگو کردیم. در نهایت پاسخ به سوالی که ممکن است از ابهامات ذهنی بسیاری از شما باشد که آیا ورق گالوانیزه زنگ می‌زند، نیز داده شد. حال که با این نوع ورق آشنا شدید، بهتر است بدانید که قیمت این ورق با توجه به نوسانات بازار هر روز متفاوت خواهد بود. به همین دلیل لازم است که پیش از خرید هرگونه ورق گالوانیزه، نسبت به استعلام قیمت روز، اقدام نمایید.
همراه فلز سابقه بسیار درخشانی در زمینه تولید و توزیع انواع ورقهای فلزی و فولادی دارد و بهترین‌ها را با کیفیتی بی نظیر و قیمتی مناسب در اختیار شما عزیزان قرار می‌دهد. شما می‌توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره تخصصی با کارشناسان همراه فلز تماس حاصل فرمایید.
سوالات متداول
✅ آیا فولاد گالوانیزه به راحتی زنگ می زند؟
فولاد گالوانیزه مدت زیادی طول می کشد تا زنگ بزند، اما در نهایت زنگ می زند. این نوع فولاد کربنی است که با لایه نازکی از روی گالوانیزه یا پوشش داده شده است. روی به عنوان مانعی عمل می کند که از رسیدن اکسیژن و آب به فولاد جلوگیری می کند، به طوری که از خوردگی محافظت می شود.
در حالی که فرآیند گالوانیزه کردن به محافظت در برابر زنگ زدگی و ایجاد مقاومت در برابر خوردگی کمک می کند، مهم است که توجه داشته باشید که در نهایت از بین می رود، به ویژه هنگامی که در معرض سطوح بالای اسیدی یا آب نمک قرار می گیرد.
✅ چگونه فولاد گالوانیزه را از زنگ زدگی محافظت می کنید؟
مهمترین گام در جلوگیری از خوردگی فولاد گالوانیزه دور نگه داشتن آن از محیط هایی است که در معرض مواد با pH کمتر از 6 یا بالاتر از 12 است. یک طرف این نیاز این است که مهم است که فولاد گالوانیزه را از باران اسیدی دور نگه دارید.
✅ چقدر طول می کشد تا فولاد گالوانیزه زنگ بزند؟
پوشش روی فولاد گالوانیزه گرم در خشن ترین خاک 35 تا 50 سال و در خاک های کمتر خورنده 75 سال یا بیشتر دوام می آورد. اگرچه رطوبت بر خوردگی تأثیر می گذارد، اما خود دما تأثیر کمتری دارد. پوشش های روی گالوانیزه به خوبی در دماهای بسیار سرد و گرم پاسخ می دهند.
✅ آیا فولاد گالوانیزه ضد آب است؟
فولاد گالوانیزه معمولاً به خوبی در برابر آب مقاومت می کند - تا زمانی که آب نمک نباشد. از سوی دیگر، فولاد ضد زنگ را می توان با افزودن کروم به فولاد مذاب ساخت.
✅ فولاد گالوانیزه را چگونه نگهداری می کنید؟
گالوانیزه کردن را می توان با استفاده از امولسیفایرهای بر پایه آب، پاک کننده های پایه قلیایی با pH 12 یا کمتر یا حلال های آلی تمیز کرد. سپس محل را با آب تازه بشویید و به سادگی با یک پارچه نرم پاک کنید. اگر در مورد تمیز کردن محصول خود نگرانی دارید، لطفاً با گالوانیزر یا GAA خود مشورت کنید.
✅ آیا فولاد گالوانیزه در بتن زنگ می زند؟ آیا می توان آرماتورهای فولادی گالوانیزه را در بتن استفاده کرد؟
از آنجایی که روی به طور طبیعی از فولاد محافظت می کند، آرماتور گالوانیزه را می توان با خیال راحت در بتن مخلوط کرد.
✅ آیا پیچ های گالوانیزه ضد زنگ هستند؟
پیچ ها و میخ های گالوانیزه میخ هایی با روکش روی هستند که تحت فرآیند گالوانیزه شدن قرار گرفته اند. این فرآیند به این معنی است که فلز آهن دارای یک مانع محافظ است که آن را در برابر زنگ زدگی و خوردگی مقاوم می کند.
