No description available.
میلگرد یا آرماتور فولادی است که در بتن برای جبران مقاومت کششی پایین آن استفاده می‌شود. فولاد مورد استفاده برای این منظور در سازههای بتن آرمه به صورت مفتول یا میله است و به آن میلگرد میگویند. البته در موارد خاص از فولاد ساختمانی مانند ناودانی یا قوطی برای مسلح کردن بتن نیز استفاده می‌شود. در کشورهای مختلف میلگرد با استانداردهای متفاوتی تولید می‌شود و در هر استاندارد طبقهبندی خاصی در رابطه با خواص مکانیکی فولادها وجود دارد. در ایران اکثر فولادهای تولیدشده توسط کارخانه ذوب آهن اصفهان مطابق با استاندارد روسیه است. از نظر تنوع قطر میلگرد استانداردهای سازندگان نیز متفاوت است. در سیستم روسی که در کارخانه‌های ذوب آهن اصفهان مورد استفاده قرار میگیرد، میلگردهایی تا قطر ۴۰ میلیمتر ساخته می‌شود.
انواع میلگرد از نظر شکل ظاهری و مشخصات مکانیکی آنها
بیشترین میلگرد مورد استفاده در صنعت بتن را فولاد معمولی مشخص می‌کند که در ایران به شرح زیر طبقهبندی، تولید و مصرف می‌شود. البته این طبق استاندارد روسی که در ایران رایج است، دسته‌بندی می‌شود.
۱. میلگرد نرم بدون آج (A1)
این میلگرد با تنش جریان ۲۳۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع و تنش ۳۸۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع و تغییر شکل نسبی پلاستیک (در زمان پارگی) ۲۵ درصد به میلگرد نرم معروف است و عمدتاً صاف و بدون آج است. میلگرد A1، برای عملیات آهنگری و تغییر شکل و جوشکاری بر روی آن مناسب بوده و به طور کلی به میلگرد شکلپذیر معروف است.
۲. میلگرد نیمه سخت با آج ساده (A2)
این نوع میلگرد با تنش فعلی ۳۰۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع و تنش ۵۰۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع و تغییر شکل نسبی پلاستیک (در زمان گسیختگی) ۱۹ درصد به میلگرد نیمه خشک (مرطوب) معروف است، میلگرد A2، برای عملیات ساختمانی به صورت خام مناسب است. در صورت اجبار مواد و عملیات جوشکاری روی این میلگرد امکانپذیر است، ولی سخت است.
۳. میلگرد سخت با آج پیچیده (A3)
این میلگرد با تنش فعلی ۴۰۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع و تنش ۶۰۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع و تغییر شکل نسبی پلاستیک (در زمان گسیختگی) ۱۴ درصد به میلگرد خشک (ترد) معروف است. میلگرد A3، که اغلب به صورت آجدار است، برای عملیات عمرانی صنعتی و ساختمانی مورد استفاده قرار میگیرد. این میلگردها به دلیل تغییر شکلهای زیاد با زوایای تند اکیداً برای آهنگری مناسب نیستند و همچنین عملیات جوشکاری به هیچ وجه روی آن مجاز نیست.
۴. میلگرد سخت با آج پیچیده (A4)
این میلگردها آج دوکی دارند و طبق استاندارد شماره ۳۱۳۲ سازمان ملی استاندارد ایران میلگردهای A4 یا آج ۵۲۰ و ۵۰۰ آجدار مرکب هستند. به این ترتیب آجهای عرضی دوکی شکل در دو طرف آج طولی و به صورت چهار نیم مارپیچ هفت و هشت و با زاویه ۳۵ درجه تا ۷۵ درجه میباشند. حداقل استحکام کششی ۵۲۰ مگاپاسکال و شکلپذیری حداقل ۱۸ درصد را برای این درجه از محصولات خود تضمین می‌کند.
میلگردهای A4 با تنش تسلیم ۵۰۰ و ۵۲۰ مگاپاسکال که به ترتیب به میلگردهای آج ۵۰۰ و آج ۵۲۰ معروف است را می‌توان در طراحی و ساخت انواع سازههای ساختمانی به استثنای دیوارهای برشی ویژه و قابهای خمشی ویژه در صورت رعایت شرایط زیر مورد استفاده قرار داد.
در ادامه، یک جدول دقیق از انواع میلگرد از نظر شکل ظاهری و مشخصات مکانیکی با استناد به منابع تخصصی مانند استاندارد ملی ایران (ISIRI 3132)، استاندارد روسی GOST، و استاندارد ASTM را مشاهده کنید:
| نوع میلگرد |
شکل ظاهری |
علامت اختصاری
(استاندارد ملی ایران) |
تنش تسلیم
(MPa) |
مقاومت کششی نهایی
(MPa) |
درصد ازدیاد طول |
ویژگیها و کاربردها |
| ساده (A1) |
سطح صاف و بدون آج |
S240 |
حدود 240 |
حدود 360 |
≥25% |
نرم و انعطافپذیر، مناسب برای خمکاری و اتصال قلابی، در سازههای سبک |
| آجدار مارپیچ (A2) |
آج مورب و یکنواخت |
S340 |
حدود 340 |
حدود 500 |
≥19% |
مقاومتر از A1، مناسب برای سازههای نیمهمقاوم، جوشکاری محدود |
| آجدار جناقی (A3) |
آج هشتیشکل در دو ردیف |
S400 |
حدود 400 |
حدود 600 |
≥14% |
مناسب برای اسکلتهای بتنی، جوشپذیری پایین، پرکاربرد در ستونها |
| آجدار مرکب (A4) |
آج جناقی پیچیدهتر و عمیقتر |
S500 |
حدود 500 |
حدود 650 |
≥12% |
بسیار مقاوم، مناسب برای سازههای سنگین، پلها و سازههای ضد زلزله |
| میلگرد ترمکس (TMT) |
ظاهر آجدار مشابه A3 یا A4 |
TMT500 یا TMT600 |
500–600 |
تا 700 |
14–18% |
ضدخوردگی، مقاوم در برابر حرارت، قابلیت جوشکاری بالا، تولید با خنککاری ترمومکانیکی |
| میلگرد زنگنزن |
صاف یا آجدار |
SS304، SS316 |
بسته به نوع فولاد |
بسته به نوع فولاد |
بسیار بالا |
مناسب برای محیطهای خورنده مثل اسکلهها، تصفیهخانهها، بیمارستانها |
- میلگرد دارای آجهای عرضی دوکی شکل در دو طرف آج طولی است.
- شکلپذیری میلگرد حداقل به اندازهای است که برای میلگرد A3 انتظار میرود، به طوری که افزایش طول نسبی آن در طولی معادل ۵ برابر قطر حداقل ۱۶ درصد است.
- در تولید میلگرد از شمش با کربن بالا استفاده نکنید. روش تولید میلگرد با تکنولوژی ترمکس و معادل کربن (CE) میلگرد تا ۰.۵ است.
- تولیدکننده میلگرد گواهینامه تولید ۵۰۰ آج و ۵۲۰ آج را از سازمان استاندارد ملی اخذ کرده و کارخانه و رده میلگرد را بر روی آن حک کرده است.
ظاهر میلگردهای A2 و A3
یکی از راههای تشخیص نوع میلگرد شکل آج است. در میلگردهای A3 آجها چندگانه هستند، اما در A2 تک هستند. در میلگردهای A2 آجها موازی هستند، اما در میلگردهای A3 آجها هفت و هشت هستند. توجه داشته باشید که انواع میلگرد بر اساس استاندارد و آنالیز موجود عبارت است از:
- میلگرد ساده ۲۴۰ (میلگرد ساده)
- میلگرد آجدار ۳۴۰ (میلگرد آجدار مارپیچ) یا (یکنواخت)
- میلگرد آجدار ۳۵۰ (میلگرد آجدار مارپیچ) یا (یکنواخت)
- میلگرد آجدار ۴۰۰ (میلگرد تردمیل) یا (یکنواخت)
- میلگرد آجدار ۴۲۰ (میلگرد آجدار دوقلو) یا (یکنواخت)
- میلگرد آجدار ۵۰۰ (میلگرد آجدار مرکب)
- میلگرد آجدار ۵۲۰ (میلگرد آجدار مرکب)
- در حال حاضر، تمام میلگردهای بازار مشمول چنین استانداردی هستند.
با شنیدن نام میلگرد A2 بدانید که منظور میلگرد آج ۳۴۰ است و میلگرد A3 همان میلگرد آج ۴۰۰ است. فقط اسامی ثابت میمانند، اما تحلیل و استاندارد آنها کاملاً متفاوت است.
روش تشخیص میلگرد آج ۳۴۰ و میلگرد آج ۴۰۰
در آج ۳۴۰، آجها با زاویه ۴۵ درجه به صورت مارپیچی هستند. در ۴۰۰ زاویه آج، آج ها ۴۵ درجه هستند، اما اگر از جلو به میلگرد نگاه کنید، آجها به صورت چرخشی (هفت و هشت) هستند.
انواع استاندارد میلگرد و تفاوت آنها
مقاومت بتن فوقالعاده است، چون برای خرد کردن بتن نیروی زیادی لازم است. با این حال، بتن قابلیت کشش نسبتاً ضعیفی دارد و نیروی کمتری برای خروج از بتن با خمش یا پیچش نسبت به نیرویی که میخواهیم مستقیماً آن را خرد کنیم، مورد نیاز است. میلگرد یا آرماتور برای افزایش مقاومت کششی بتن استفاده می‌شود. آرماتورها در طولها و قطرهای مختلف موجود هستند، اما تنها ۶ نوع متداول وجود دارد:
میلگرد اروپایی:
نقطه قوت میلگرد اروپایی قیمت آن است، اصولاً از منگنز تولید می‌شود و از نظر خمش کمترین مقاومت را در بین آرمیچرها دارد. استفاده از این نوع آرماتورها معمولا در فضاهای زلزلهخیز و پروژههایی که نیاز به سازه صحیح مهم دارند توصیه نمیشود.
میلگرد فولاد کربنی:
میلگرد مشکی در هر پروژهای به جز چند استثنا مورد استفاده قرار میگیرد. بزرگترین نقطه ضعف آرمیچر مشکی زنگزدگی آن است. وقتی صدا میزند، بتنهای اطرافش را رها می‌کند و میشکند. در شرایطی که ممکن است رطوبت و آب در معرض قرار گیرد، انتخابهای بهتری نسبت به میلگرد سیاه وجود دارد. با این حال، به دلیل نسبت ارزش آن به استحکام کششی میلگرد سیاه بهترین است.
یکی از انواع میلگردهای باکیفیت که در ایران تولید می‌شود، میلگرد آجدار ابهر است. برای استعلام قیمت میلگرد ابهر بر روی لینک کلیک کنید و یا با کارشناسان بازرگانی و فروش همراه فلز تماس بگیرید.
پوشش اپوکسی:
میلگرد با روکش اپوکسی همان آرمیچر مشکی با روکش اپوکسی است. استحکام بافت یکسانی دارد، اما ۷۰ تا ۱۷۰۰ برابر بیشتر در برابر زنگزدگی مقاوم است.
میلگرد گالوانیزه:
فقط چهل برابر مقاومتر از میلگرد سیاه در برابر زنگزدگی است، اما آسیب رساندن به روکش میلگرد گالوانیزه بسیار سختتر است. به همین دلیل میلگرد پوشش اپوکسی ارزش بیشتری دارد. اگرچه تقریباً ۴۰ درصد گرانتر از پوشش اپوکسی است.
میلگرد فایبرگلاس:
فایبرگلاس ترکیبی شبیه فیبر کربن است. در نتیجه خم شدن در هنگام استفاده از فایبرگلاس مجاز نیست. با این حال زنگ نمیزند و به همین دلیل فایبرگلاس یک میله تقویتکننده بتن بینظیر است. در حالی که هر نیم کیلوگرم ۱۰ برابر گرانتر از میلگرد اپوکسی است و بسیار سبک است. بنابراین با توجه به قیمت، تقریبا دو برابر طولانیتر است.
فولاد ضدزنگ:
میلگرد استینلس استیل گرانترین میله تقویتکننده موجود است که حدود ۸ برابر قیمت آرمیچر اپوکسی است. این بهترین آرمیچر برای اکثر پروژههاست. با این حال، استفاده از فولاد ضدزنگ در همه مکانها به جز شرایط بسیار منحصربهفرد معمولاً مفید نیست. اما برای افرادی که دلیلی برای استفاده از آن دارند، میلگرد فولادی ضدزنگ ۱۵۰۰ برابر بیشتر از میلگرد سیاه برای زنگزدگی است. در مقایسه با سایرین، نسبت به نمونههای میلگرد ضدزنگ و مقاوم در برابر زنگ، در برابر آسیب بسیار مقاومتر است.
نگهداری صحیح میلگرد
زمانی که شرکت ساختمانی میلگردها را دریافت می‌کند باید روی پالت چوبی یا سطح غیرفلزی قرار گیرد. نگهداری آنها در این شرایط از زنگزدگی در طول زمان توسط آبهای زیرزمینی جلوگیری می‌کند. هنگام نگهداری میلگرد بر روی پالتهای چوبی یا سطح غیرفلزی، حتما روی آنها را با پوشش ضدآب بپوشانید. بلوکهای سنگین را روی گوشههای پوشش قرار دهید تا به خوبی از میلگرد محافظت شود. قرار دادن طولانیمدت آنها در محیط باز میتواند باعث زنگزدگی و کاهش سطح بهرهوری آن شود.
یکی از بهترین میلگردها برای پروژههای ساختوساز شما، میلگرد آجدار حسنرود است. برای استعلام قیمت میلگرد حسنرود بر روی لینک کلیک کنید و یا با کارشناسان بازرگانی و فروش همراه فلز تماس بگیرید.
مشخصات و شماره شناسایی میلگرد
در طی فرآیند نورد گرم و با استفاده از انواع فولاد، آسیاب گرد تولید می‌شود. اغلب میلگردها از فولاد تازه تولیدشده ساخته میشوند. اما گاهی از ضایعات آهن برای تولید میلگرد استفاده می‌شود. با استفاده از اطلاعات شناسایی خاصی که میلگردها دارند می‌توان مشخصات آنها را مشخص کرد.
اطلاعات زیر استانداردی است که توسط انجمن آزمایش و مواد آمریکا برای هر میلگرد تعیین شده است:
- مثلا حرف N به این معنی است که آسیاب گرد از فولاد نو و حرف W به این معنی است که میلگرد از فولاد ریختهگری ساخته شده است.
- شناسه درجه میلگرد که در سیستم اندازهگیری انگلیسی میتواند ۶۰ یا ۷۵ باشد و در سیستم اندازهگیری متریک میتواند ۴۲۰ یا ۵۲۰ باشد. این شناسه نشاندهنده قدرت تسلیم میلگرد است.
- علامت اختصاری سازنده میلگرد. این علامت اغلب به شکل حرف اول نام سازنده است.
میلگردهای کماستحکام تنها با سه نشانه مشخص میشوند که نشاندهنده نورد مورد استفاده در ساخت، اندازه میلگرد و نوع فولاد استفاده شده است. در میلگردهای فولادی با استحکام بالا از خطوط پیوسته برای تعیین درجه مقاومت میلگرد استفاده می‌شود. دو خط موازی پیوسته نشان میدهد که میلگرد تحت نورد با ۷۵۰۰۰ پوند بر اینچ مربع ساخته می‌شود و یک خط نشاندهنده تولید میلگرد تحت نورد با ۶۰۰۰۰ پوند بر اینچ مربع است.
جمعبندی
میلگرد یا آرماتور فولادی بهعنوان تقویتکننده بتن برای جبران مقاومت کششی پایین آن به کار میرود. بتن بهخودیخود از مقاومت فشاری بالایی برخوردار است، اما توانایی کششی پایینی دارد که میتواند منجر به ترک خوردن آن در اثر نیروهای کششی شود. برای حل این مشکل، میلگردها به سازههای بتنی اضافه میشوند تا مقاومت کششی را تقویت کنند. میلگردها بسته به استانداردهای مختلف در کشورهای گوناگون تولید میشوند و هر استاندارد ویژگیها و طبقهبندی خاص خود را دارد. در ایران، بیشتر میلگردهای تولیدی مطابق با استاندارد روسیه هستند. کارخانه‌های ذوب آهن اصفهان که از این استاندارد پیروی میکنند، میلگردهایی تا قطر ۴۰ میلیمتر تولید میکنند. میلگردها بر اساس خواص مکانیکی و ظاهری به دستههای مختلفی تقسیم میشوند.
میلگرد نرم بدون آج (A1) از جمله میلگردهایی است که به دلیل تغییر شکلپذیری بالا و مناسب بودن برای جوشکاری در برخی سازهها استفاده می‌شود. میلگرد نیمهسخت با آج ساده (A2) نیز در پروژههای ساختمانی کاربرد دارد، اما برای جوشکاری کمتر مناسب است. میلگرد سخت با آج پیچیده (A3 و A4) بیشتر در پروژههای عمرانی و صنعتی به کار میروند و مقاومت بالاتری دارند. این نوع میلگردها به دلیل زبری سطح آجهایشان به طور محکمتری در بتن جای میگیرند و برای ایجاد اتصال قویتر بین بتن و میلگرد استفاده میشوند.
انواع مختلف میلگرد نیز از نظر مقاومت در برابر زنگزدگی و شرایط محیطی متفاوت هستند. میلگردهای گالوانیزه و با روکش اپوکسی از مقاومت بالاتری در برابر زنگزدگی برخوردارند، در حالی که میلگردهای معمولی و فولاد کربنی کمتر مقاوماند. میلگردهای فایبرگلاس و فولاد ضدزنگ نیز از دیگر انواع میلگردها هستند که برای شرایط خاص و سازههای مقاوم به خوردگی به کار میروند. این میلگردها هرچند گرانتر هستند، اما در پروژههای با اهمیت بالا مورد استفاده قرار میگیرند. نگهداری میلگردها نیز باید به دقت انجام شود تا از آسیبهای احتمالی و کاهش کیفیت آنها جلوگیری شود. قرار دادن میلگردها بر روی پالتهای چوبی و پوشاندن آنها با پوششهای ضدآب از جمله راهکارهای جلوگیری از زنگزدگی و حفظ بهرهوری آنها است. در نهایت، شناخت دقیق مشخصات مکانیکی و ظاهری میلگردهای مختلف و توجه به شرایط استاندارد آنها در پروژههای عمرانی اهمیت بالایی دارد. انتخاب صحیح نوع میلگرد میتواند تضمینکننده دوام و ایمنی سازههای بتنی باشد.
